Kanada'da Mühendislik Öğrencilerinin Kendilerini Mor Renge Boyamasının Hikayesi
kanada'da mühendislik okuyan öğrencilerin, oryantasyon haftası boyunca kendilerini mor renge boyaması ufkunuzu açabilir.
ingiliz deniz mühendisleri, geçmişte ve hatta bugün de hala bazı üniformalarında yaygın olan bir özellik olan, subay örgüsünün alt ve us kısımlarında, diğer subay türlerinden ayırt edilebilmek için mor renk kullanırlar. buna benzer uygulamaları cerrahlar kırmızı, gemi mürettabatı ise gri şerit çizgileri ile yapar.
şu resim anlaşılmasına yardımcı olacaktır. çok net gözükmese de, o sarı çizgilerin etrafları, mesleklere göre renklendirilmektedir.
gelin azıcık geçmişe gidelim
white star line, amblemi benimseyen ticari donanma şirketlerinden biriydi. bu şirket aynı zamanda titanık'in de sahibiydi. titanık gibi bir gemi, birden fazla kömürle çalışan buhar kazanlarına, buhar motorlarına, elektrik üretmek için buharla çalışan dinamolara, tahrik dişlilerine ve birçok çeşitli sistemlere sahip bir gemi, haliyle büyük bir mühendislik ekibine ihtiyaç duyuyordu. motor departmanında 24 makine mühendisi ve 6 elektrik mühendisi olmak üzere yaklaşık 325 mürettebat üyesi vardı. mühendislik ekibi için, bir şeylerin yanlış gittiğine dair ilk ipucu, muhtemelen makine dairesine gelen "dur" ve hemen ardından "tam hız" mesajlarıydı. tabii ki bunun üstüne bir de buz dağına çarpma sonucu oluşan sarsıntı bir sıkıntı olduğunu netleştirmişti. muhtemelen bu noktada tüm izinli mühendisler, acil mekanik problemlerin olduğu durumlar için kullanılan bir alarm sistemi tarafından makine dairesine çağırılmıştı.
en öndeki kazan dairesindeki (no.6) mühendis ve mürettebat, geminin muazzam bir oranda (7 ton/saniye) şu aldığını hemen gördü. geminin batmaya doğru gittiğini anlayan ilk insanlar da onlardı. şu görselden; kısımlar kırmızı dikey çizgilerle, mühendislik bölmeleri mavi etiketlerle ve çapışma hasarını yeşil çizgilerle görebilirsiniz.
titanık her ne kadar kasvetli görünürse görünsün, çılgın sular içeri dolmaya devam ediyordu. bu noktada mühendislerin olaya el atması gerekiyordu.
- motorlar artık çalışmadığından veya ihtiyaç duyulmadığından çok fazla buhar üretmek gereksiz ve tehlikeliydi. bu yüzden ilerde yer alan bütün kazanların basınçları boşaltıldı.
- buharla çalışan bütün pompalar devreye sokuldu. pompaların kapasitesinin çok daha üstünde şu gelmesine rağmen, en azından batmayı biraz yavaşlatacağı düşünülmüştü.
- elektrik sistemlerinin devam etmesi mühimdi. geminin içindeki insanların koridorlardan çıkış yollarını görebilmeleri gerekiyordu.
kömür düzeltmede çalışan insanların çoğu ve bazı itfaiyeciler cankurtaran ekibi olarak yerlerini almak için gönderildi ve bazıları batmaktan kurtuldu. mühendisler ve diğer motor ekibi, ellerinden geleni yapmak için bir süre aşağıda kaldı. mühendislerin aşağıda ne kadar kaldıkları ve ne yaptıkları, hiçbiri hayatta kalmadığı için asla bilinmeyecek. muhtemelen sonunda kazanı ve makine dairelerini terk ettiler ancak yine de onları ve birçok yolcuyu alacak cankurtaran filikaları artık yoktu.
dolayısıyla mor renk, mühendislere can ve mali korumak için elinizden gelenin en iyisini yapmayı, elinizdeki kaynakları en iyi şekilde kullanmayı, en acil sorunları çözebilmeyi, en kötüsünü öngörebilmeyi hatırlatır. aynı zamanda; titanik biraz da olsa geç batsın diye hayatını hiçe sayan mühendisleri onurlandırmak için de öğrenciler kendilerini mor renge boyarlar.
bu gelenek ilk olarak 1970'li yılların sonları ve 1980'li yılların başlarında queen's university tarafından yapılmaya başlanıyor, sonrasında da tüm ülkeye yayılıyor. ilk başlarda vücudun sadece bir kısmının mor renge boyanmasıyla yapılan bu etkinlik, yıllar geçtikçe tüm vücudun boyanması şeklini alıyor.
violet de paris
fransız kimyacı charles lauth tarafından 1861'de keşfedilen sentetik bir kimyasal. hammaddesi ise centiyana menekşesi (gentian violet). mühendisleri boyamak dışında bazı ev ürünlerini renklendirmede de kullanılmaktadır. bunun yanı sıra kendisi aslında tıbbi bir maddedir. anti bakteriyeldir ve vücudu mantara karşı da korur. gentian violet:
menekşe sentezi, alkol ve suyun karışımdan oluşuyor aslında bu boya. alkol, boyanın hızlı kurumasını sağlamanın yanı sıra çözeltinin sterilliğini de korumakla görevliyken; boyadaki su miktarı ise boyanın gücünü yani onu çıkarmanın ne kadar kolay veya zor olmasını belirliyor. bu sayede az su ile ciltte daha uzun süre kalma sağlanabiliyor. oryantasyon haftasında kullanılan karışımda genelde 600 litre suya bir gram boya atılıyor. bu şekliyle rahat iki gün vücutta kalma sağlanabiliyor. tırnak ve saçlar ise mor rengin ayrılacağı son yerler oluyor.
her ne kadar bitki özlü gözükse de sentetik bir kimyasal olması, sağlık kaygıları konusunu da gündeme getiriyor zira 12 haziran 2019'da kanada sağlık bakanlığı yayınladığı yazıda bu etkinliğin kanser riski taşıdığını belirtiyor. etkinlikten vazgeçmek istemeyen üniversiteler, başta toronto üniversitesi, bu centiyana menekşesine herhangi bir sağlık tehdidi olmayan alternatifler araştırıyor. mevzubahis yazı