Jordan Peterson'ın Türkiye 2023 Seçim Sonucuyla İlişki Kurabileceğiniz Güncel Konuşması
tamamen tesadüf eseri ve 28 mayıs 2023 seçim sonuçlarından sonra, kendini aydın olarak nitelendiren bir birey olarak tanıştım jordan peterson ile. aşağıda linkini bıraktığım videosu şans eseri denk geldi, dinledikçe kulak kabarttım. sizin için de konuşmayı metne döküp türkçe çevirisini yaptım.
"herkes, soyut ve yaratıcı düşünce ile ilgili tartışma yürütmek hakkında yeterli donanıma veya ilgiye sahip değildir. “herkes yaratıcıdır” diye bir laf duymuşsunuzdur, doğrusunu söylemek gerekir ise bu bir yalandır. gerçek yaratıcılık çok nadir bulunur. eğer yaratıcı bir bireyseniz veya fikirler ile derinlemesine ilgili iseniz belirgin bir azınlığın içerisindesiniz demektir. oldukça dışa dönük, fazlaca nezaket veya vicdan sahibi olduğunuzda da aynı şekilde azınlık gruplarının içinde bulunursunuz. yapacağınız şey ise aynı şeye odaklanabilecek, benzer düşünce yapılarında olan insanlarla bir araya gelmektir. bu yüzden ağır sıklet sporcular, ağır sıklet sporcular ile yarışır ve herkes bunun uygun olanı olduğunu düşünür. aynı şey entelektüel ve yaratıcı gayretler için de geçerlidir. dolayısıyla bu durumu doğasında barındıran bir topluluk içerisinde bulunmak ve yine aynı şekilde bir ilişki edinmek gerekmektedir. bence silolaşmaya katkıda bulunan şey beraberinde gelen kibirdir çünkü içeride düşüncelerle ilgili olabilir veya yaratıcı olabilirsiniz. entelektüelin kibri de böyledir değil mi? zekanın kibri, katolik kilisenin yüzyıllardır hakkında uyarı yaptığı şeydir. bu yüzden zeki olduğunuz kadar bilge iseniz… bu iki olgu arasında direkt bağlantı yoktur, ikisi aynı şey değildir. zekadan bilgeliğe uzanan bir kısa yol bulunmaz ve haklarında bilge diyebileceğim birçok insan entelektüel açıdan yetersizlerdi fakat bilgelerdi. amerika birleşik devletlerinden örnek vermek gerekirse, burada birçok arkadaşım mevcut ve bu arkadaşların bir kısmı gayet zeki insanlar, geçtiğimiz günlerde kendilerine yaptığım ziyaretlerde bu arkadaşları trump’a oy verenler hakkında konuşurlarken gördüm ve trump’a oy verenler hakkında aşağılayarak konuşuyorlardı ve düşündüm ki bu tavra dikkat etmek gerekir çünkü bu nüfusun %50’sini oluşturan bir popülasyondur. bu insanların sizden aşağıda olduğunu ve aptal olduklarını düşünmek uygun olabilir fakat yasalar önündeki resmi statünüz ile yan yana getirilemez. ayrıca bu düşüncenin doğru olduğuna dair bir kanıt da bulunmamaktadır çünkü zekâ ile bilgelik arasında düz bir çizgi yoktur. böylelikle eğer karakteriniz yeterince gelişmiş ve zeki iseniz, silolaşmış yaratıcı topluluğunuza sahip olabilirsiniz yine de bilgeliğiniz gelişir, entelektüel çevrenin dışında kalmış olan insanların yapabileceği ileri etik faydaların farkına varabilirsiniz. bence bu yüzden yeni ahit’te hz. isa’nın mesleği marangoz olarak belirtilmiştir. çünkü marangozluk, eğer mesleğinizi dürüst şekilde icra etmiyorsanız bu durumun/yaklaşımın açık şekilde ürünlerinizde görünebileceği bir meslektir, dürüst değil iseniz yaptığınız şey anında yerle bir olur. eğer dürüst bir marangoz iseniz de eserlerinizden iyi sonuçlar alırsınız, burada güzel bir metafor vardır. fakat bu aynı zamanda entelektüel zeka ve ahlaki üstünlükten oluşan bir formül ile ilgili de bir uyarıdır, eğer entelektüeller ahlakın üstünlüğünü bir kenara bırakırlarsa (ki bunun olma ihtimali her zaman yüksektir), işte o zaman işçi sınıfı ve elitler arasındaki mesafe açılır ve en sonunda kopar.
düzgün işçi sınıfı üyelerine saygı duyulması gerekliliği tartışılamaz, sol cenahın en azından varsayımsal olarak kabul ettiği gibi işçi sınıfı kültürünün tüm yapısı inzivadadır, bu yüzden elinizdeki pasta dilimini yiyebilirsiniz fakat mevkinizin sizi üstün yaptığı yanılgısına kapılmamanız gerekir, bu zeki insanlar için çok zordur… nietzsche’nin böyle buyurdu zerdüşt kitabında bir sahne vardır, peygamber olan zerdüşt dağın tepesinden iner ve halk meydanına gelir, kendisi bir cücedir ve devasa kulakları vardır ve herkesi şaşkınlık içinde bırakır. modern zekâ bu şekilde değerlendirilebilir, kendisi bir cücedir fakat devasa bir ağzı vardır (kulaklar yerine). varlık gelişmemiştir fakat zekâ üst düzey aktiflik gösterir, bu durum bir insanı şaşılacak biçimde dengesiz yapar. dolayısıyla, entelektüel ortam haricinde varlık gösteremezler ve bu durum onları fazlasıyla aksi yapar çünkü “tanrım, o kadar zekiyim ki her şey sadece benim ayağıma kadar gelmeli” diye düşünürler. üzgünüm ki dünya bu şekilde çalışmamaktadır, ayrıca bu tavır karşılarında bulunan insanlara karşı entelektüelin kibrini anında ve açık şekilde kanıtlayan bir tavırdır.
simpsonlar 'çizgi roman adamı' karakteriyle bu durumu açıklamak için güzel bir iş yapmıştır, o 160 iq ile bütün olası boyutlarda tamamen faydasızdır ve bu durum 160 iq ’ya sahip biri için oldukça tatsızdır fakat bu durum gerçek dünyada sık sık karşımızda çıkmaktadır."
aslında her ülke kendi içinde aydınlarını bu bağlamda değerlendirebilir fakat ben hem seçim sonrasında "hatalı yapılan neydi?" sorusuna cevap verebilmek adına, hem de farkındalığımız yüksek işte daha ne kadar yükselecek, yeter! dememek adına bir faydası olabilir amacı ile bu yazıyı paylaştım. bir harmoni gerekliliği bulunmakta, evet...