TARİH 4 Aralık 2025
1,4b OKUNMA     2 PAYLAŞIM

Japonların İçinde Uçak Taşıması Planlanan Çılgın I-400 Denizaltı Projesi

Japonya'nın 2. Dünya Savaşı sırasında tasarladığı bu fantastik denizaltının kapsamlı hikayesi.

ikinci dünya savaşı, hammadde yetersizliği ve jeopolitik koşullar nedeniyle almanya ve japonya'yı fantastik hareketler yapmaya ve uçuk fikirler üretmeye mecbur bırakmıştır.

zira kutsal roma cermen imparatorluğu yani birinci reich'tan sonra ancak 19. yüzyılın ikinci yarısında ulusal birliğini sağlayan almanya, ihtiyaç duyduğu maden ve enerji kaynaklarının temini için sömürgecilik hareketlerinde geç kaldığı gibi avrupa'nın göbeğinde kurulu olması sebebiyle her zaman iki cepheli bir savaş riskiyle karşı karşıya kalır.

benzer biçimde, meiji restorasyonu (1868) ile merkeziyetçi ve modern devlet yapısını 19.yüzyılın ortalarında inşa edebilen japonya da kaynak sıkıntısını telafi etmek için çareyi, büyük bir açlıkla, önce kore, sonrasında çin ve uzakdoğu'nun diğer ülkelerine yayılmakta bulur.

böylelikle her iki devlet de 1930'larda başlayan kaynak dar boğazları, stratejik çevrelenme korkusu, ekonomik baskılar ve ideolojik dürtüler nedeniyle gerçeklikten kopuk projelere girişir. almanların wunderwaffe projelerine karşılık japonlar da kendi "mucize silah" projeleri ile onlardan eksik kalmaz.

bunlardan birisi de tarihte ilk ve son defa kendi sınıfını yaratmış içinde uçak taşıyabilen ı-400 sınıfı denizaltılardır: sensuikan.

fikir, pearl harbor saldırısının stratejik mimarı amiral yamamoto'nun "uçak taşıyabilen okyanus ötesi saldırı denizaltısı" vizyonundan doğar. amaç abd'nin pasifik kıyılarındaki şehirlere hava saldırıları düzenleyerek savaşı birleşik devletler ana karasına taşımak ve savaşın gidişatını psikolojik olarak tersine çevirecek bir etki yaratmaktır. bu doğrultuda 1942'de başlatılan proje ile 1960'larda nükleer balistik füze denizaltıları ortaya çıkıncaya dek dünyanın inşa edilmiş en büyük denizaltıları olarak kalacak gemiler ortaya çıkar (bkz: ı-400: largest diesel submarine ever built).

alman u-botlarından ve abd'nin 1940-44 yılları arasında inşa ettiği ve deniz kuvvetlerimizde de 1970'lerin başına kadar tcg preveze (uss guitarro) ve tcg cerbe (uss hammerhead) adları ile hizmette kalan gato sınıfı denizaltılardan bile büyük olan ı-400 sınıfı denizaltılar, taşıdıkları uçaklar ve devasa boyutlarıyla dönemin en benzersiz ve ileri tasarımlı gemileri arasında yer alır (bkz: ınteresting engineering).

yaklaşık 122 metre uzunluğunda ve 5900 ton deplasmana sahip bu dev denizaltılar, 3 adet aichi m6a seiran torpido bombardıman uçağı taşıyabilen özel hangarlara sahiptir. japonca "gökten gelen fırtına" anlamına gelen uçaklar, sürpriz hava saldırısı konseptine uygun olarak, yüzeye çıkarıldıktan sonra katapultla fırlatılacak ve görev sonrası tekrar hangara alınacak şekilde dizaynları ile ı-400'ü hem denizaltı hem de uçak gemisi yapan benzersiz bir tasarım haline getirir.


ancak başlangıçta 18 adet üretilmesi planlanan denizaltılar, japonya'nın kaynak sıkıntısı ve savaşın son evresindeki çöküşü yüzünden sadece üç adet olarak tamamlanabilir. hiçbiri operasyonel olarak kullanılmaz, planlanan görevler teoride kalır. spekülatif olarak panama kanalı saldırısı, ulithi atoll baskını ve operation cherry blossom at night gibi planlar yapılsa da denizaltılar hiçbirini gerçekleştiremez ve savaşın sonunda abd tarafından test amacıyla ele geçirildikten sonra, sovyetlerin teknolojiye erişimini engellemek amacıyla, pasifik'te batırılırlar.

yalnız, yamamoto'nun olaydan ilham alıp almadığı bilinmez, ı-400 projesinin başladığı 1942 senesinde abd'de çok ilginç bir olay yaşanır: battle of los angeles.

hadise, belki de amerikan tarihinin en görkemli kitlesel yanlış alarm vakasıdır. 24 şubat akşamı saat 19:18'de sirenler çalmaya başlar, ardından gökyüzünde beliren venüs gezegeni, atmosferik yansıma ya da meteoroloji balonu mu her neyse birleşik devletler sahil topçu birliği'nin (bkz: u.s. army coast artillery corps panik halinde göğü binlerce uçak savar mermisiyle doldurmasına neden olur. japon saldırısı gerçekleştiği zannedilir.

ertesi güne kadar los angeles şehrini kaosa sürükleyen olaya günümüzde neyin sebebiyet verdiği tam olarak netleşmese de muhtemelen bir meteoroloji balonunun ve atmosferik yansımaların birleşimi olduğu düşünülmektedir. yalnız amiral yamamato'nun, abd kıyılarını doğrudan tehdit ederek savaşın gidişatını etkilemeyi ve düşmanda belirsizlik yaratmayı amaçlayan sensuikan toku fikrinin gerçekleşmesi halinde başarılı olabileceği de göz ardı edilmemelidir.

üç kişinin kaosun yol açtığı trafik kazalarında, iki kişinin ise kalp krizi geçirerek öldüğü bu kitlesel çılgınlık gerçekte savaşın hem teknolojik hem de psikolojik boyutlarını göstermiştir. hayal gücü ile beslenen korkular böylesine absürt bir durum ortaya çıkarmıştır.

nitekim yıllar sonra, robert zemeckis ile bob gale tarafından yazılan ve steven spielberg tarafından yönetilen 1979 yapımı komedi filmi 1941, kitlesel paniği abartılı ve mizahi bir şekilde beyaz perdeye taşır. ayrıca bazı görüşler 2000 yılında çekilen dünya istilası: los angeles savaşı filminin perde arkasındaki hikayenin de bu vakıa olduğunu belirtmektedir.

velhasıl, ikinci dünya savaşı'nda almanya ve japonya yoklukla sınanmasaydı, icat etmeye çalıştıkları tehlikeli silahların sadece fantastik birer fikir olarak kalmayacağını, bu yaratıcılığın aynı zamanda kitlesel dehşet ve ölümlere dönüşme ihtimalini de taşıdığını söylemek yanlış olmayacaktır (bkz: atom bombası).

1941 official trailer