İsrail'in, Adını Çok Duyduğumuz Füze Savunma Sistemi Demir Kubbe Nedir?
demir kubbe (iron dome), 21. yüzyılın savaş teknolojisine getirdiği bir mühendislik harikası füze savunma sistemi.
özeti şu; demir kubbe, israil topraklarına doğru fırlatılan roketi tespit ediyor, ondan sonra olabilecek en yakın noktadan atılan füze ile kesişecek şekilde bir füze ateşliyor ve havadaki füzeyi imha ediyor. birkaç on santimlik roketleri bile tespit edip imha ettiğine göre, aletteki hassasiyeti siz düşünün.
israil firmaları rafael advanced defence systems ve israel aerospace industries tarafından, abd'nin mali ve teknik desteğiyle geliştirilen, yaklaşık 200 milyon dolara mâl edilmiştir demir kubbe.
yapılan testlerde 2000'den fazla hedefi %90'ın üzerinde bir başarıyla etkisiz hale getirebilmiştir. 2008 yılında ilk testleri yapılmış, 2011 yılında ise ülkenin kuzey ve güney bölgelerine konuşlandırılmıştır. abd de 2019 yılında iki iron dome sistemi almıştır.
demir kubbe'nin bu günlerde filistin tarafından atılan yüzlerce roket karşısında da oldukça başarılı bir performans gösterdiği söylenebilir. ancak hiçbir hava savunma sistemi kusursuz değildir. bugün de gördüğümüz üzere tel aviv'e bir roket düştü. israil'e filistin'den son günlerde 500'ün üzerinde, sadece bugün ise 130 civarı roket geldi. olaylar büyürse çok daha fazlası gelecektir. kuvvetle muhtemel hamas ve islami cihad'ın elinde on binlerce roket mevcut. her gün binlerce roket gelmesi demek, iron dome sisteminin işlevsizleşmesi, direncini kaybetmesi, eski performansını göstermemesi gibi problemleri doğuracaktır. ayrıca israil'in stok durumunun ne olduğu da bilinmiyor. her gün binlerce füzeye cevap verebilecek kadar stokları var mı? meçhul.
ayrıca bir roket birkaç yüz dolar iken, iron dome'un bir ateşlemesi 80 bin dolar civarı bir maliyet demek. bu da ciddi bir rakam.
demir kubbe (iron dome), günümüzde bu ölçekte bir satürasyon saldırısına karşı koyabilecek tek savunma sistemidir.
gazze'den atılan bodrum katlarda tornadan geçirilerek yapılan roketler güdümsüzdür ve el yapımı oldukları için fırlatıldıktan sonra nereye düşecekleri yahut düştüğünde patlayıp patlamayacakları kestirilemez. israilli ve amerikan mühendisler bu belirsizliğe çözüm bulmak için sistemi geliştirmiş ve büyük başarı oranlarına ulaşmıştır.
iron dome sistemi genellikle 20 km aralıklarla yerleştirilen birçok batarya ve radar sistemlerinden oluşur. her bir bataryada 20 önleyici füze bulunur. iron dome sisteminin bilgisayarları bir satürasyon saldırısı başladığında radar vasıtasıyla gazze'den fırlatılan roketleri takip eder ve hesaplamalar ile roketlerin nereye düşeceğini tespit eder. yerleşim yerlerinin dışına isabet edeceği hesaplanan roketlere angaje olunmaz. angaje olunan roketlerin ise genellikle %70'i başarılı bir şekilde engellenir. sistemin her hedefe angaje olmamasının sebepleri hem maliyetleri düşük tutmak hem de ikincil bir saldırı halinde önleyici füzesiz yakalanmamaktır.
haberlerde "demir kubbe başarısız oldu" manşetleri görülmesinin sebebi, gazetecilerin hamas'tan o gün atılan toplam tahmini roket sayısını alması ve bu sayıyı israil'in vurduğunu açıkladığı roket sayısıyla karşılaştırıp vermesidir. bu yöntem yanlıştır çünkü bahsedildiği üzere gazze'den fırlatılan roketlerin yüzde 50'lik bir bölümü asla tehlikeli bir yörüngede olmamaktadır.
örneğin; 12 kasım 2018 günü gerçekleştirilen satürasyon saldırısında 450 ila 500 roket israil topraklarına ateşlenmiş, iron dome sistemi bu roketlerin yaklaşık 150 adedini tehlike olarak görmüş; yaklaşık 120 adet roket başarı ile imha edilirken yaklaşık 30 roket imha edilememiş, yerleşim yerlerine ve yakınlarına düşmüştür. bu 30 roketin hedeflerine varması sonucu 2'si ciddi yaralı olmak üzere 50 kişi çeşitli şekillerde yaralanmış ve bir aslen filistinli kadın yaşamını yitirmiştir.
önceki saldırılarda yaşandığı gibi, iron dome'un başarı oranı yaklaşık olarak %76'dır. bu oran yüzde 70 ila 80 arasında gider gelir.
israil'in teknolojisini abd ve ingiltere'ye ihraç ettiği sistem aynı zamanda demir kubbe.
2 büyük güç; küçük boyutlu, vurulması zor, alçak irtifa havan mermisi ve füzelere karşı savunma teknolojisini, gerçek savaş koşullarında kendini kanıtlamış tek sistem olan ve doğru düzgün muadili olmayan demir kubbe'ye emanet etmiş durumdalar. tabii kendi radarlarına, kendi sistemlerine entegre bir şekilde.
demir kubbe'yi oluşturan 4 temel parçanın her biri ayrı ayrı özgün sistemler. teknoloji transferi sorun yaratmayacak belli başlı gelişmiş ülkelere ihraç edilebilir durumda. bunlar, ingilizce konuşan uluslar, avrupa ülkeleri ve uzak doğu demokrasileri.
başlatıcı rampa - tamir füzesi - el/m-2084 radarı ve mıc4ad komuta-kontrol-iletişim-bilgisayar-istihbarat sistemi.
ingiltere'nin 2020 yılında hizmete girecek yeni sky sabre hava savunma sistemi, israil'den mıc4ad sistemini alıyor. radarı ve füzeyi kendi hazır teknojisinden karşılıyor.
abd ise kısa menzilli havan - füzeleri önlemek için demir kubbe sistemini komple alıp , sadece radarını değiştiriyor. amerikan demir kubbelerinde israilli elta üretimi el/m-2084 yerine, northrop grumman üretimi radarlar kullanılacak. ismi de farklı olacak.
israil'in 8 katmanlı hava savunma şemsiyesinde spyder, iron dome ve david's sling aynı çekirdek teknolojiye sahiptir. barak 8 ve arrow serileri tamamen farklı teknolojilerdir.