BİLİM 16 Mayıs 2018
20,2b OKUNMA     810 PAYLAŞIM

İnsanoğlu Fiziksel Olarak Daha Ne Kadar Büyüyebilir?

İçine doğduğumuz dünyanın şartlarından farklı olarak, insanlar her zaman bu boyutlarda değildi ve ileride de şimdiki boyutlarda olmayacak.
Dünyanın en uzun insanı Sultan Kösen ve en küçük kadını Jyoti Amge.


insan ne kadar büyüyebilir?

bizler sanayi devrimi öncesi insanlarına göre ortalama 30 yıl fazla yaşıyoruz (türkiye için) ve tam 10 cm daha uzunuz. daha çok uyarıcı ile karşılaşan beynimiz (tv, internet ve kitap bolluğu) ortalama zekayı önemli derecede arttırmış. (zekayı arttırmış ancak aslında potansiyel artmış. bazı sebeplerden ötürü potansiyel artarken yeni nesillerin gerçek zekası düşüyor. şöyle diyeyim, zeka havuzumuzu genişletmişiz ama artık yüzmek için daha az su kullanıyoruz, dolayısıyla daha zeki olmamız yalan oluyor)

ama tüm bunlar bir yana bizler daha ne kadar büyüyebiliriz?

şu anda 2.72'yi gördük. kendisi robert pershing wadlow, 1940'da ölmüş. yaşayan en uzun insan ise sultan kösen ve dev insan formunun standartı 2.20. normal insanların ortalaması ise 1.72 (+3 diyenler de var). en kısa yetişkin insan ise 56.4 cm, bir nepalli abimiz. görüldüğü gibi genetik farklılıklar uç noktaları çok farklı noktalara götürebiliyor.


peki ama gerçek standartın durumu ne?

1800'lerin sonunda hollanda uzun insanların diyarıymış. 1.83'lük dev insanlar kayıtlara geçirilmiş. hatta bunların fotografları var uzun insanlar diye. o zamanların ortalamalarını sadece askeri kayıtlardan görebiliyoruz ki bu da kadın ortalamasından bahsetmeyi güçleştiriyor. ama kadınların 10'ar cm kısa olduğunu kabaca düşünebiliriz. hollanda bunun ölçümlerini yapmış erkekler 1.66 iken kadınlar 1.56 imiş. sene 1850 sanırım. avrupa'nın ortalaması o zamanlar 1.64 civarında. 1700'lerde 2-3 cm daha kısa ortalamalar. eski fosillere bakıldığında aslında sanayi devrimine kadar toplamda ortalamanın fazla bir yol katetmediğini görüyoruz. 1.50'lik insanlar 1.66'lara çıkmış. ancak şu anda tam 22 cm fark atmışız. hız gittikçe artıyor. bunun sonu?

burada üç kıstas var. ikisini tek de sayabilirdik ama neyse. adını hatırlamadığım bir fizik kanunu, yerçekimi ve kemik-kas sistemi.

bu kanunun mantığı şu

elimize bir küp alalım. kocaman bir zar aldık. bunun özkütlesi 1 olsun. 10'ar cm den yere bastığı alan 100 cm2. hacmi ise 1000 cm3 oldu. biz sadece 2 cm büyüttüğümüzde bu nesneyi, hacmi ve kütlesi geometrik şekilde artacak. 2 cm büyütelim derken 200 birim ağırlık eklenecek. gece gece hata yapmış olabilirim ama fizik kanunlarına göre biz insanı uzatırken yere uygulanacak kuvvet de artacak zarar verecek insanın kendisine. bu durumda ya biz büyümeyi bırakacağız bir noktada ya da insan gibi görünmekten çıkacağız. ya fil gibi tabanı büyük ayaklar, ya fazladan ayaklar, daha geniş bel falan gerekecek. bunu sağlayamayan dev insanlarla kemik-kas sistemine geçiyoruz.

biliyorsunuz dev insanlar kısa sürede ölürler. genelde 28-30 yaşında çeşitli hastalıklardan ölüyorlar. sultan abimiz de iki değneğe rağmen zorlukla yürüyordu. kendisinin normalin dışında oranlarda büyümüş ayaklarını falan hatırlayın. andré the giant vardı. elinde 330 ml kutu kolayı sanki zar tutar gibi tutuyordu. kendisi:


bu adam çok önemlidir, zira dev bir insanı taşıyacak iskelet sistemini gösterir. bel ve diz kapağı gibi önemli noktaların boyutları ve yapısı tamamen değişiktir. ancak bu bile dünya'nın değişmez yerçekimini yenemiyor. insanın iskelet sisteminin bu yerçekimini yenecek derecede gelişmesi pek mümkün değil. büyük hayvanların sistemlerinden oldukça uzağız ve daha iri kemikler daha büyük eklemler ile çözemiyoruz durumu zira bunları oluşturacak mineraller ve hücre yapıları aynı kalacak. dev olmaya yetmeyecek kadar yavaş inşaa edebiliyorlar bir organizmayı.

şansımıza küsüyor ve şimdilik en büyük torunumuzun 2.50 civarında olabileceğini, dahasının üreyemeyecek kadar az yaşayacağını söyleyebiliriz.

en yaşlı insan formu? 150 yıl. hatta 150. yılını görebilecek insanın 2013'de doğduğu söyleniyor yaş gelişim tablosuna bakarsak. ancak daha fazlasında yine hücrelerimizin acizliğine ugruyoruz ve 150'den ileri gitmemize imkan vermiyoruz.

en azından kendi vücudumuzda. ne!? evet vücuttan bağımsız yaşamak bilgisayar ve yapay organizma teknolojilerimiz sayesinde teoride mümkün ve bizler ölmeden görebileceğiz belki bunu yapan insanlardan da başka zaman bahsederiz artık.

Boğulma Tehlikesi Geçirdikten Yıllar Sonra Yüzme Öğretmeni Olan Birinin Azim Öyküsü