İnsanlardaki Zeka veya Entelektüellik Seviyesi Arttıkça Libido Düşüyor Olabilir mi?
ön not 1: aşağıdaki entryde sınıf kavramı, üretim sürecinde sahip olunan yer şeklinde değil, daha genel, statüyle kesişecek şekilde oluşan ve sınırlarını belirlemenin daha zor olduğu bir çerçevede kullanıldı.
ön not 2: elbette bütün genellemeler yanlıştır, yine de donelerin nereden çıktığını merak edenlere sistematik gözlem ve informal araştırma sonuçları diyebilirim, öylesine kafadan atılmış değillerdir yani. tabii yine de değerlendirmeler kişisel, doğal olarak da özneldir, ki aksi mümkünsüzdür.
1) bir makalede şu yazıyordu; özellikle akademisyenlerin ve entellektüellerin sekse düşkünlükleri, geri kalan gruplardan daha düşük oluyormuş. bunun nedeni olarak da bu grupların kendilerini başka alanlarda da tatmin ediyor-edebiliyor olmaları gösteriliyordu. bu tatmin, para harcamak gibi bir tatmin değil, kişi kendini farklı yollarda ifade edebiliyorsa, farklı alanlarda ürün verebiliyorsa cinsel tatmin ihtiyacı azalıyormuş.
2) üst sınıfın ve alt sınıfın orta sınıfa oranla özellikle cinsel olarak kendilerini daha fazla sınırladıklarını baktığımız her yerde -iyi bakarsak- görebiliriz. seda sayan'ın programlarındaki kadınları dinlemeniz bile yeterli, ya da etrafınızdaki benzer kadınlara, erkeklere bakın. resmi nikah bağı olmayan, terketmenin, aldatmanın hukuki yaptırımının az olduğu ilişkiler. karşıdakinden beklenti düzeyi çok düşük, buna rağmen bu ihtiyaçlar giderilmiyorsa da eş değiştirme hızı ve oranı çok yüksek. somut örnek vermek gerekirse, kadın erkekten eve geçinmeye yetecek kadar para getirmesini ve kendisiyle belirli aralıklarla ilişkiyi girmesini bekler. beklentisi azdır. orta sınıf çiftler ise birbirlerinden çok şey beklerleri duygusal olarak, sosyal olarak. alt sınıfın beklentisi daha az olmasına rağmen bu beklentilerin gerçekleştirilmemesi ayrılmak ve beklentileri gerçekleştirecek bir başka kişiyle birlikte olmak çok daha kolaydır. orta sınıf için bu kadar kolay değildir.
2.1) beklentiler çoktur, bir ya da iki beklentinin yerine gelmemesi ayrılmayı gerektirmez, yerine getirilebilecek başka beklentiler de vardır, toplumda kişinin temsiline yardımcı olmak, sosyalleşmek vesaire gibi. üstelik orta sınıf, eşinin eklentilerini yerine getirmemesi durumunda çeşitli psikososyal analizler yaparak ona yardımcı olmaya çalışır, bunu yapabilecek kadar eğitimi vardır
2.2) orta sınıf, üst sınıfa yükselmeye çalışan, ama daha da çok alt sınıfa düşmemeye çalışan insanlardan oluşur. bu nedenle bu sınıftakiler bu sınıfta olduklarını çevrelerine ve kendilerine sürekli hatırlatmak, bu durumu sabitlemeye çalışır. bu nedenle mobilyalarını değiştirir, kendi statü grubundakiler gibi yaşamaya özen gösterir, tüketim alışkanlıklarını buna göre düzenler. (diyeceksiniz ki diğer sınıflar da tüketimlerini statü gruplarına göre yapmaz mı, evet, yaparlar ama çok zengin biri mobilyalarını yenilemese de statüsünü kaybetmez, zengin olduğunu kendi statü grubu zaten biliyordur, ya da marka olmayan şeyler giyse, pazardan alışveriş yapsa, bu onun kişisel “farklılığı”, ne bileyim hayatına renk katmak için yaptığı bir şey olarak görülebilir. ama orta sınıf statüsüne tutunmaya çalışan biri için böyle değildir, evinin eşyaları, kıyafeti, arabasının modeli onun mevcut sosyo ekonomik durumunun aynasıdır, bunlar azaldığında, bozulduğunda etrafındakiler bu orta sınıf mensubunun ekonomik gücünün zayıfladığını düşünme eğilimi taşırlar. alt sınıf için ise zaten böyle bir korku yoktur, çünkü yoksulluk kültürü, kendi norm ve değerleri sayesinde kendi tüketim alışkanlıklarını başkalarıyla kıyaslamamayı beraberinde getirir)
bu çerçevede, orta sınıf mensubu, sınırları belli geliriyle, kendine toplumda belli bir yer edinmeye çalışan, bunu bir ölçüde başarmış bir kişidir. orta sınıf mensupları için düzen çok önemlidir, statünün devamını sağlayan temel faktördür. bu nedenle düzenlerinin, planlarının bozulmasından korkarlar. işte evlilik-ya da sürekli ilişki de bu düzenin en önemli parçalarından biridir. kendi küçük çevrelerinde kurdukları hayatın merkezidir. arkadaşları ve arkadaşlarının eşleriyle verdikleri küçük partiler, dışarıda yaptıkları etkinlikler vesaire, bu hayatın temel ritüelleridir. bu nedenle evliğin bozulması bu düzenin bozulması anlamına gelecektir. ayrıca eş değiştirmek, bir belirsizlik yaratır, ki belirlilik bağımlısı olan orta sınıf tam da bu nedenden sık eş değiştirmeye karşıdır ve bu konuda üst sınıfa ve alt sınıfa göre daha muhafazakardır. üst sınıftakilerin eş değiştirmesi ya da sık sık yeni sevgililer bulması bir magazin haberi olmak dışında fazla değer taşımaz (kendi çevreleri için). alt sınıfta ise tam bir curcuna yaşanmaktadır, dört imam nikahlı kocası, her kocadan bir çocuğu olan, resmiyette ise bekar olan 24 yaşında bir kadın televizyonda koca aramaktadır. tacizler, arkadaşlar ya da yakın akrabalar arasındaki cinsel ilişkiler orta sınıfa göre yüksektir.
üst sınıftan biri, kendi statü grubu tarafından dışlansa bile –ki bu cinsel davranışları nedeniyle olmaz-, bu, o kişinin hayatını büyük ölçüde etkilemeyecektir, çünkü aynı statüye yeniden erişecek maddi kaynaklara sahiptir. alt sınıf da kendi statü grubundan dışlanmaktan çok korkmaz çünkü kaybedeceği bir şey yoktur, aynı statüyü yeniden elde edebilir çünkü hedeflenen statü çok düşüktür. orta sınıf ise bu risklere girmez çünkü kaybedeceği şey çok önemlidir. mesela, boşandığı için artık eski eş-dost toplantılarına çağrılmayabilir, işinde terfi edecekken patron sürekli sevgili değiştiren bekar kişiyi terfi ettirmek yerine evli barklı, düzgün bir aile hayatı olan başka birini terfi ettirebilir. iş arkadaşları eşini aldattığı için ona karşı tavır alabilir, onu dışlayabilir, işi çekilmez hale getirebilir. bunlar neden önemli? çünkü orta sınıf mensubu, bu özellikleri kaybederse bu statüye yeniden sahip olması çok zor olacaktır. işinde belli bir süredir çalışmaktadır, bir ilerleme kaydetmiştir, asgari ücretle çalışan vasıfsız bir işçi işini kaybettiğinde eski işine çok yakın bir yerden başlarken orta sınıf mensubuyken, işine hiyerarşik basamağın en altından başlayacaktır, bu nedenle işini kaybetmekten alt sınıftakine göre daha çok korkar.
alt sınıftaki büyük ölçüde ayağını yorganına göre uzatırken orta sınıftaki, orta sınıf statüsünü göstermek için deri kanepe almıştır, banliyöde ev kiralamıştır, borcu harcı taksidi vardır, işinin değişip ücretinin azalması onun için büyük bir tehdittir. eşinin değişmesi, eşini aldatması, sevgili değiştirmesi gibi durumlarda orta sınıflının arkadaşları muhafazakar davranacak, sadakat, stabilite, fedakarlık falan gibi orta sınıf değerlerini bir duvar gibi bu kişinin önüne dikeceklerdir. bu kişinin yeni sevgilisini-eşini kendi ortamına tanıtması, aynı çevre içinde farklı bir kişiyle sosyalleşmesi daha uzun zaman alacaktır.
3) eğlencenin sınıfsal içeriği: üst sınıf, eğlenceye ayırdığı para sınırsız olduğu için eğlencenin her türüne doyabilir, bar, içki, seyahat gibi şeyler sıradanlaşır, ancak yeni olan şeyler insana heyecan vermeye başlayabilir. bu noktada yeni sevgili bulma, aldatma gibi eylemler, yarattığı heyecan için tercih edilebilir. orta sınıf eğlence için para ayırıp tatile gidebildiği, hafta sonlarında barlara gidip dağıtabildiği, arada sırada bir yurtdışı yapabildiği için eğlence ihtiyaçlarını cinsellik dışındaki yollardan giderebilir. ama üst sınıf kadar parası olmadığı için bu tip şeylere karşı bir doygunluk hissi geliştirmez, çünkü eğlence için yaptığı şeyleri her zaman yapacak kadar parası yoktur, bu nedenle bu eğlence eylemleri heyecanlılığını ve anlamını korumaya devam eder. diğer taraftan, alt sınıf için fazla seçenek yoktur, düğünler, televizyon ve seks eğlencenin üç temel ayağıdır. bu nedenle cinsellik eğlence açısından vazgeçilmez bir eylemdir. bu da, aldatmanın orta sınıfa göre daha fazla görülmesinin nedenlerinden olabilir.
işte tam da bu nedenlerle şu olabilir
(1) orta sınıfın kendi norm ve değerlerine üst ve alt sınıflardan daha bağlı olması
(2) genellikle orta sınıf içinde bulunan akademisyenlik veya benzeri meslek erbaplarının kendilerini yazarak, çizerek, başka yollarla tatmin edebilmeleri
(3) orta sınıf için cinselliğin en önemli eğlence kaynağı olmaması nedeniyle, orta sınıf insanlarının libidosu diğer sınıflardan farklı olabilir. “çok kültürlü insanlar” muğlak bir ifade, ama çok kültürlülüğü en çok orta sınıfa yakın görüyorum, bu çerçevede değerlendirirsek çok kültürlü insanların libidosu düşük olabilir, evet.
ama bu bir kıyaslamadır, dolayısıyla libidosunun diğer sınıflara göre düşük olması, tek düşündükleri – ya da en çok düşündükleri- şeyin cinsellik olduğu gerçeğini değiştirmeyebilir.