İngilizcede İki Cümleyi Birleştiren Which ve That Sözcükleri Arasındaki Fark Nedir?
that ile which'in farkı... birbirine benzeyen, birçok insanın hatta ana dili ingilizce olan birçoklarının da birbiri yerine kullandıkları bu iki ingilizce sözcüğün aslında farklı anlamları olduğunu biliyor muydunuz? benim yıllarca önce çok ünlü bir yazarın bir yazısı aracılığı ile haberim olmuştu (abd doğumlu olmasına rağmen bilmiyormuş, kitabını düzelten yayınevi görevlilerinden öğrenmiş) ama araştırmamıştım. bir süre önce uğraşıp farkı buldum.
restrictive clause ve nonrestrictive clause denilen şeyler var ve that'ın restrictive olanlarla which'in ise (bir virgülden sonra) nonrestrictive olanlarla kullanılması gerekli aslında. bunlar için defining ve nondefining de deniyor. kolay hatırlamak için şöyle düşünün; eğer bir cümlecik cümlenin bütünlüğü için gerekliyse o zaman that kullanmak gerek. yok o cümlecik olmadan da cümle anlamını taşıyabiliyorsa, o zaman which kullanmak gerek (yineleyerek, bir virgülden sonra).
şu örneklere bakın:
dogs that bark scare me.
dogs, which can be valuable pets, are expensive.
birinci cümlede "that bark" olmadığı takdirde bütün köpeklerden korktuğum anlamı çıkar. oysa ben sadece havlayan köpeklerden korkuyorum. birinci cümle de bunu ifade ediyor. eğer:
dogs, which bark, scare me
diye söylense idi benim bütün köpeklerden korktuğum ama, bu arada, köpeklerin de havladıkları anlamı çıkacaktı.
ikinci cümlede ise köpeklerin pahalı olduğu söyleniyor, köpeklerin değerli ev hayvanları olabildikleri ise asıl bilgiyi iletmeye katkısı olmayan bir ek bilgi ve aslında gereksiz. eğer birisi özellikle değerli olabilen köpeklerin pahalı olduğunu söylemek isteseydi o zaman:
dogs that can be valuable pets are expensive
demesi gerekecekti. kısacası, which ile eklenen bir cümlecik bir çeşit "by the way" anlamına geliyor.
yani şöyle: birinci cümlede "that" denilince "havlayan köpekler beni korkuturlar" oluyor, "which" ile ise "köpekler ki havlarlar, beni korkuturlar" anlamı çıkıyor. ikinci cümlede ise "that" ile değerli ev hayvanı olan köpeklerin pahalı olduğu söyleniyor, halbuki "which" ile ise köpeklerin pahalı olduğu ve değerli ev hayvanı olabildikleri söyleniyor.
bu yazdığımı hatırlamasanız bile bir fark olduğunu hatırlayın yeter. gerisini, malum, arayarak kolayca bulabilirsiniz.
meraklısı için not: internet'te birçok kaynak konuyu yukarıda yazdığım gibi ifade ediyor. ancak bir yerde rastladığım bir açıklama bence daha makul ve gündelik kullanıma da daha yakın. o da şu: that yalnızca restrictive clause'lar için kullanılıyor ve öncesinde virgüle gerek yok. which nonrestrictive clause'lar ile kullanıldığında öncesinde (ve muhtemelen clause'ın sonunda da) virgül olması gerekiyor. bunları yukarıda yazdım zaten. öte yandan, which'i de that gibi restrictive clause'lar için kullanmak ta mümkün, ama o durumda bu clause'i virgülle ayırmamak gerek.