KÜLTÜR 5 Temmuz 2018
190b OKUNMA     1174 PAYLAŞIM

İnanışa Göre Adem'in, Havva'dan Önceki Eşi: Lilith

Hristiyanlık ve Musevilik inançlarına göre Adem'in, Havva'dan önce Lilith adında bir eşi daha vardı. İnsanlık tarihinin ilk feministi olarak da adlandırılan Lilith'in hikayesi.

insanlık tarihi âdem ve esi havva ile başladığı sanılır. oysa bir yahudi efsanesine göre ise tanrı, havva’dan önce lilith'i yarattı. ancak lilith, âdem’e itaat etmediği ve onu terk ettiği için lanetlenmiş ve bir şeytana dönüşmüştü.

efsaneye göre tanrı, topraktan âdem ile lilith'i yaratır. mutlu mesut yaşasınlar diye onları cennetine yerleştirir. ama her çift gibi huzuru bulamazlar. âdem, ilişkide söz sahibi olmak yani tam hakimiyet ister. ancak lilith buna karşı çıkar.

cinsel ilişki sırasında lilith, âdem’in hep üstte yer almasını aşağılayıcı bulur ve itiraz eder. kendisinin de âdem gibi topraktan yaratıldığını, eşit olduklarını savunur. âdem tavrında ısrar edince lilith, birlikte yaşamalarının zor olacağına karar verip, tanrı’nın söylenmesi yasak olan adını anarak göğe yükselir. cenneti terk eden lilith'in yeri artık dışlanmışların arasındadır. çevresindeki cinler ve cinlerin kralı samael yani şeytan ile ilişkiye girer ve onlardan çocuklar doğurur.

cennette yalnız kalan âdem, tanrı’ya dua eder ve lilith'i geri ister. tanrı; sanvai, sansanvai ve semangelof isimli üç meleği geri çağırması için lilith'e gönderir. meleklere, dönmediği takdirde her gün 100 (yüz) çocuğunun öldürüleceğini söylemelerini emreder. ama o kesinle dönmeyeceğini bildirir ve tanrı buyruğunu yerine getirir.

lilith, duyduğu acıyla bundan sonra bütün hamile, lohusa kadınların, bebeklerin baş düşmanı olmaya yemin eder. erkek çocukların doğduktan sonra ilk sekiz gün, kız çocukların ise ilk yirmi gün içerisinde canını alacaktır. sadece yakınında bu üç meleğin ismi ya da şekli bulunanlara dokunmayacaktır.

yenilgiye uğramış olan âdem’e tanrı başka bir hediye verir ve kaburga kemiğinden havva’yı yaratır. bu yeni kadın adem'den bir parça olduğu için, ona karşı çıkmayacaktır. ta ki malum elma hadisesine kadar! kabalah’cılar için lilith temiz olmayan, fahişe bir kadını simgeler. kabalah'daki bir paragrafta, ayrıldıktan sonra âdem’i yeniden baştan çıkardığı şu şekilde yer almaktadır:

"işlediği günahtan dolayı âdem, 130 yıl cinsel perhizle yaşar. âdem, bir daha bu olayı yaşamamak için dikenlerle sarılı bir şekilde uyur. lilith, âdem’in üstüne çıkarak, onu uyarır ve boşalmasını sağlar. lilith, bundan sonra insanlığa ceza olarak adlandırılan yaratıkları dünyaya getirir. kabalah'in başka bir yerinde ise, lilith en sonunda orada burada dolaşarak insanlara sarkıntılık eder ve kendi kendilerini kirletmelerini sağlar ve ismi 'tohum hırsızı'na çıkar."

lilith adı, ilk iki semâvi din ve ortadoğu coğrafyasındaki bütün kavimlerde sekli şemalı ya da hikâyesi farklı da olsa geçmektedir. özellikle, yahudilik öncesi ve sonrası yahudi mitolojisinde de lilith'in önemli bir yeri vardır. bir tek islam kaynaklarında kendisine rastlanmamıştır.

Bu içerik de ilginizi çekebilir