HAYVANLAR 17 Ekim 2016
31,1b OKUNMA     997 PAYLAŞIM

İmparator İpek Böceklerinin Türlerinin Devamı İzledikleri Saygı Duyulası Yol

Doğada her şeyin kendi kendine harikalar yaratabilmesine başka bir örnek de imparator ipek böceklerinden. Sözlük yazarı "yersiz yurtsuz" bu muazzam olayı anlatıyor.
iStock.com

imparator ipek böceği (bkz: attacus edwardsii) denilen bir tür ipek böceğinin, türünü devam ettirebilmek için, kendinden çok daha gelişmiş canlılara taş çıkartan bir yol izlemesi. şöyle ki:

bu tırtıl kelebek olmak üzere kendine bir koza örer, gizlenmek için de yaprak kullanır. fakat yeşil taze bir yaprak onun işini görmez, zira hem renk hem de biçim olarak onu gizlemekten çok uzaktır. tırtıla onu görünmez kılacak bir yaprak gerekmektedir.

tırtıl buna şöyle bir çözüm bulur: yaprağı kökünden ısırır. ısırılan yaprak kurumaya ve içe doğru kıvrılmaya başlar. kuruyan, kıvrılan ve renk olarak da kıvama gelen kuru bir yaprak onu kusursuz bir şekilde gizleyebilir.
şimdi diyeceksiniz ki kuruyan yaprağın sapı yaprağı dalda tutamaz, bir de üstüne tırtılın ağırlığı eklenirse yaprak düşer. haklısınız ama tırtıl onu da düşünür. ısırmadan önce yaprağı dala ipeğini kullanarak sabitler.

sonra tırtıl başka bir şeyi fark eder. bir sürü yeşil yaprak arasındaki bir adet kuru yaprak onu avlamak için cirit atan kuşlar tarafından kesin fark edilecektir. sonra diğer kuşlar da bu bilgiye vakıf olacaklardır. yakın gelecekte kendi yaşamı, uzak gelecekte de türünün yaşamı tehdit altında kalacaktır.

tırtıl kardeş çözümü bulur. içinde saklanmayı düşündüğü yaprağın civarındaki 5-6 yaprağı daha ağaca bağlar ve ısırır. böylece birbirine yakın 10 tane kadar boru şeklinde yaprak olur.

böylece iki ihtimalli bir duruma ortam hazırlar:
* kuşun biri kuru yaprakları görür, gelip birini gagalar boş, ikincisini gagalar boş. "lan boşuna yoruldum buraya kadar" deyip gider. böylece hem yapraklardan birinin içinde bulunan tırtıl yaşamına devam eder, hem de kuşta "yeşil yapraklar arasındaki kuru yapraklarda leziz tırtıllar olabilir" bilgisi oluşmayacağı için tırtıl türünün yaşamı devam edebilir.
* kuşlardan birisi kuru yaprakları fark edip içinde tırtıl olan yaprağı gagalar ve tırtılı yer, fakat diğer yaprakları gagaladığında içlerinin boş olduğunu görür. böylece o kuşta "yeşil yapraklar arasındaki kuru yapraklarda leziz tırtıllar olabilir" bilgisi yine oluşmaz, dolayısıyla o kuşun arkadaşlarında da oluşmaz. tırtıl böylece kendini feda eder, ama türünün devamını sağlamış olur. (bkz: büyük resim)

kaynak: dinozorların sessiz gecesi

not: aradım taradım, bununla ilgili bir bilgi göremedim sözlükte. varsa da eğer, yine de dursun bu yazı burada, n'aapalım.