İlaç Sektöründeki Birinden: Türkiye'de Neden Bir Süredir İlaç Bulunamıyor?
türkiye'de ilaç fiyatlanırken bakanlık, kendisine referans olarak avrupa’da birkaç ülke belirler ve referans ürün hangi ülkede en düşük fiyatta ise o ülkenin fiyatını baz alır. örnek veriyorum; almanya'da 15 euro depoya verilen bir göz damlasını burada da üretmek istiyorsunuz. bakanlık diyor ki, "dur bakayım, başka ülkelerde fiyat ne?" bakıyor ki en düşük fiyat yunanistan'da ve fiyat 10 euro. "tamam" diyor, "referans fiyatım 10 euro."
peki sonra ne oluyor? sonra şu oluyor. tek alıcınız devlet olduğundan devlet size "bana zorunlu indirim yapacaksın" diyor. genelde devlete %28 civarı indirim yapılır. ne oldu? sizin fiyat 7,2 euroya düştü.
peki bununla bitti mi? bitmedi tabii. bugün güncel kur 19,6 tl ama devlet diyor ki "yooo, benim euro kurum 7,86 tl." evet, euro kuru düne (13 aralık) kadar 7,86 tl idi. yani siz almanya'da 15 euroya satılan bir ürünü burada en fazla 56 tl'ye, yani 2,85 euroya satmak zorundaydınız. (ezcacı satış fiyatı değil, depoya satış fiyatı. depocu bunun üzerine %9, eczacı da %10-25 koyar.)
neredeyse bütün hammaddeler yurt dışından geliyor. euro ve usd'deki enflasyon malum. hammadde sıkıntısı var. firmalar acımadan her çeyrek %5-10 zammı yapıştırıyor. bazı hammaddelerde %50 civarı zam var. ama senin fiyatın devlet tarafından sabitlendi. depoya 56 tl'ye mal vermek zorundasın ama bileşiminin içindeki malzemelerin maliyeti bir çeyrek sonra 20 tl'den 25 tl'ye çıkabiliyor. sonraki çeyrekte 30 tl'ye çıkabiliyor.
almanya'da bu ürün 294 tl ama senin satış fiyatın baskılanmış, sabit ve 56 tl. böyle iş olur mu? üretim maliyeti, işçilik, enerji vs. derken ilaç firmaları da "üretmiyorum ben bu ilacı" diyor. üretmediğimiz bir sürü ruhsatlı ilacımız var mesela. sonra ne oluyor, ilaç bulunamıyor. bulunanların da tüm hammaddeleri, maliyeti tutturmak için çin ve hindistan menşeiye döndü.
soruyorum size, böyle iş olur mu? olmaz tabii. devlet şimdi (14 aralık) euro kurunu 10,75 tl yapmış ama o da olmaz. bu euro kuru saçmalığı ilk çıktığında mevcut kurun %70'i olacak deniyordu. bari bu oran korunsun. euro kuru en az 13,72 tl olmalıdır. ve artan kura göre her çeyrek güncellenmelidir. devlet de talep ettiği zorunlu iskontodan biraz feragat etmelidir. bunun başka yolu yok.