İflasını Açıklayan Köklü Seyahat Acentesi Thomas Cook Neden Battı?
Temel nedenler
artık piyasa yerel acenteler kanalıyla satış yapan değil, sadece internet üzerinden hizmet veren maliyetleri çok daha düşük seyahat firmaları ile dolu. bunlar kendi uçaklarını kullanmadan, diğer hava yolu firmaları ile charter uçuş anlaşmalar yapıp ucuz uçak bileti ve otelleri ayarlayabiliyorlar. bu kadar rekabetçi bir piyasada, thomas cook gibi eski usul çalışan tur acentelerinin özellikle de maliyetler göz önüne alındığında ayakta kalması epey zorlaşıyor. bu, kendilerinin batmasında birinci faktör.
ikincisi ise, eğer az da olsa dil biliyorsanız, artık kendi seyahatlerinizi kendiniz ayarlamanız işten bile değil. ryanair, wizz air, vueling, volotea, easyjet gibi bir çok low cost uçuş firması, denk getirdiğinizde çok komik fiyatlara biletler satıyorlar. ayrıca, neredeyse bütün tatil destinasyonlarına uçuyorlar. ucuz otel ayarlamak, booking.com, airbnb gibi aracılar sayesinde artık mesele değil. paket olarak satılan, 1 hafta aynı otelde kalınan turlar, bir nevi old school haline gelmiş durumda. yeni nesil, kendi programlarını, kendi zevklerine göre ve düşük maliyetlerle tatil planlayabiliyorlar. bu da batmalarında neden olan ikinci bir faktör.
yani thomas cook gibi bir firmanın iflas etmesinin nedeni herhangi bir krizden çok, firmanın evrilen tatil anlayışından uzaklaşmasından dolayıdır. unwto raporlarına bakarsanız, turizmin giderek büyüyen bir sektör olduğunu görmeniz mümkün, 2018 yılında uluslararası turist gelişleri 2017'ye göre 6% artmış durumda. sektörel bir resesyondan dolayı firmanın battığını söyleyemeyiz.
bu batıştan binlerce insanın etkileneceği aşikar, ancak, too big to fail düsturu ile, bir firmanın ömrünü biraz daha uzatmak için, batacağı gün gibi ortada olan ekstra finansmanın sağlanmasını ve kaynakların göz göre çarçur edilmesini ben pek doğru bulmuyorum. nasıl kaset üreten firmalar cd üreten firmalar karşısında, cd üreten firmalar, usb üreten firmaların karşısında yok oldularsa, bu şekilde atıyorum 50 yıl önceki stille çalışmaya bir firmanın da, modern piyasa şartlarına uyum sağlayamayıp yok olması sürpriz değil.
ekleme: az önce bbc business'ta da konuyla ilgili bir yazı okudum. linkini şöyle bırakıyorum:
thomas cook: what went wrong at the holiday firm?
orada da benzer nedenler sıralanmış:
- as well as weather issues, and stiff competition from online travel agents and low-cost airlines, there were other disruptive factors, including political unrest around the world.
- in addition, many holidaymakers had become used to putting together their own holidays and not using travel agents.
Cook'un müşteri kitlesi hakkında
gün itibarıyla (25 eylül) almanya ayağı olan condor da teknik olarak iflas edip almanya'dan aldığı 200 milyon euro'luk kurtarma paketiyle (bridge loan) hayatta kalmıştır.
ekonomik döngülerde en önemli faktörlerden biri demografidir. bakmayın siz finansçıların her fırsatta stochastic calculus, türev-integral ve teknik analiz kaştırmasına. gelişmiş ülkelerin gdp'sinin 70%'inin hane halkı tüketiminden geldiği bir dünyada, olay döner dolaşır en çok harcama gücünü hangi yaş grubu elinde tutar, ona gelir.
en büyük müşteri kitlesi olan, alt-orta sınıf avrupa emeklileri artık iyice yaşlanıp seyahat edemez hale gelince ya da sağlık harcamaları arttığı için tatilden kısmaya başladıkça, eksilen müşteri grubunu yeni nesille dolduramayıp ekonomik olarak hayatta kalamamıştır.
millenial ve daha genç nesil bütün rezervasyonlarını booking.com tarzı sitelerden yaptırıp, uçuşlarını low-cost havayollarından ayarlayınca, şehrin en pahalı noktalarında yüzlerce metrekare ve onlarca çalışanlı acente ofisi işleten bu tarz firmalar hayatta kalamıyor.
tatil anlayışının, tatil köylerinden şehir otellerine kaydığı bu dönemde muhtemelen diğer büyük tur şirketlerini ve cruise gemisi işletmecilerini de benzer bir kader bekliyor.
Cook'un rezerve ettiği otellerin geleceği hakkında
önümüzdeki günlerde 200-300 yatak yine tek kalemde satılacaktır, eğer thomas cook yoksa başka şirketler de var. bu batışın ceremesini türkiye'de ilk başta çekecek olanlardan biri diana travel. zira thomas cook yolcularının yer hizmetlerini veren firma bu firmadır. muhtemelen alacaklarını şimdiye kadar günü gününe almış olsa bile, bu günü gününe tabiri öyle girişten hemen önce, ya da bir hafta sonra gibi değil genel ingiliz operatör ödeme mantığına uygun olarak tamamlanan servisler için ayda bir fatura ve minimum 45 gün sonra ödeme şeklinde gerçekleşir, bu da en iyi şartlarda 2 aylık tamamlanmış konaklama ödemesi demek oluyor. konaklamaya ek olarak transfer ve diğer yer hizmetleri işin içine girince ve buna ileriye dönük iptali mümkün olmayan ödemeler girince çok daha büyük rakamlar ortaya çıkar. diana bunu bir şekilde aşar mutlaka ancak bir süre için zorlayıcılığı olacaktır.
aynı durum dolaylı olarak otellere de yansıyacak ancak oteller açısından farklı bir çözüm yolu olacaktır. mesela thomas cook x otelle sene başında anlaşmasını yaptığında örnek olarak gecelik 100 oda boş/dolu alır, yani her durumda bu odaların ödemesini yapacağını söyler. oteller buna güvenerek diğer satış kanallarına 100 oda eksik satış imkanı sunar. şimdi bu 100 odanın gelmeyeceği malum ve bu odaların ödemesi en iyi şartlarda 1 yıl içerisinde gelecek, bu durumda otellerin yapacağı şey diğer satış kanallarına aksiyon vermek olacaktır, bu sayede son dakika satışları vs ile bu 100 odanın satılmasını sağlayacak ve elde ettikleri gelir ile zararlarının en kötü ihtimalle bir kısmını kapatacaklardır.
"yıl olmuş 2019 hala seyahat acentesi ile tatil planı yapan var mı" diyen gencolara da küçük bir açıklama. satın almış olduğunuz veya olacağınız paketin sizi ortada bırakmasını istemiyorsanız bence bir daha düşünün. zira seyahat acentesi aracılığıyla yaptığınız bir rezervasyon en kötü ihtimalle sigorta güvencesindedir. her acente kuruluşu esnasında birliğe paralar yatırır ve çeşitli, zorunlu sigortalar yapar ki iflas veya benzeri durumlarda müşteri ortada kalmasın. acentenizi iyi seçin, tecrübeli insanlarla çalışın, her hafta yeni eleman gördüğünüz acentelerden uzak durun ama acenteden şaşmayın derim. sizin 1000 euro vereceğiniz uçak biletini, sistemin amalarından yararlanarak, 600'e almanın yolunu, genellikle tecrübeli acenteciler bilir.