I. Konstantin'in Konstantinopolis, Yani Bildiğimiz İstanbul'u Fethetme Hikayesi
1. konstantine'ın roma'yı fethettikten hemen sonra istanbul'u fethetmesi ve konstantinapol'ü kurması öğrenilmeye değer bir hikayedir.
1. konstantin, roma'yı fethetti... batı'nın yeniden hükümdarıydı ve en büyük rakibi olan maksensius'u alt etmeyi başarmıştı. ancak zorlukla fethettiği roma'da yalnızca iki ay kaldı. genel olarak imparatorluk ikiye bölünmüştü, resmi olmayan bu bölünme aslında bugün adını andığımız "batı roma" ve "doğu roma" olarak adlandırıldı. batı roma'nın fatihi 1. konstantine'in asıl hedeflediği yengisi, doğu roma'yı fethetmek ve orada bir saltanat kurmaktı. doğu'da bulunan lisinius ise 1. konstantine'in bu utku hedefinden haberdardı. bu yüzden aralarındaki sessiz saldırmama anlaşması maksiminus'un da ölümüyle birlikte sona erdi. savaşa giden yoldaki hikaye ilginçtir. 1. konstantine, kız kardeşini bassianus'a verdi. böylece bassianus, batının sıradaki caeser'liği olma onuruna erişti. lisinius da bu durumu onayladı ancak lisinius çakallığı elden bırakmadı. bassianus ile birlikte 1. konstantine komplo kurdu . ancak batı imparatoru bu komployu ortaya çıkarttı, derhal kız kardeşini yanına çağırdı ve evliliği feshetti. eniştesini de öldürttü. bu suça ortak olan generaller, lisinus'a sığındılar. 1. konstantine bu generallerin kellesini istedi ve tabi ki lisinus onları vermedi. doğu'da sürekli kanun çıkaran lisinius, batı'ya kadar ilerledi. sıkı bir ordu ve deniz filosu kurmaya karar verdi. 1. konstantine ise ordularını derhal toplayarak doğu'ya bir rota çizdi. karşılaştıkları ilk yer kuzey italya'da bir batıklıkta oldu. lisinius'un 35 bin, 1. konstantine'in ise 20 bin kişilik ordu vardı. 1. konstantine iki gün süren savaşın sonunda lisinius'un ordusunun sağ tarafını deldi ve iç kısımlara doğru ilerledi. 1. konstantine'in veteran askerleri kendilerine verilen görevin biilnciyle ve aldıkları üst düzey eğitimlerle savaşı batı roma imparatoruna getirmişlerdi.
lisinius ailesi ve hazinesiyle birlikte trakya'nın gerisine çekildi. valencius isimli bir generali ayak üstü caeser ilan etti. ancak 1. konstantine hızlıydı. ordusuyla birlikte, valencius'un üzerine yürüdü. çok çetin bir mücadelenin sonunda lisinius barış istedi. gönderdiği elçi binbir türlü yalvarmayla "efendilerim lisinius ve valencius adına yalvarırız bu savaşı bitirin" dedi. ancak 1. konstantine, valencius adını duyunca tiksindi ve kendisine ihanet eden bu generalin "tahttan indirilmesini ve elinden caeserlik ünvanının alınmasını" birinci şart olarak koştu. valencius, sadece 1 hafta tahtta kaldıktan sonra indirildi ve kellesi gövdesinden ayrıldı. bu savaş sonrasında lisinius'a trakya, anadolu ve mısır bırakıldı. 8 senelik bir barış hüküm sürdü. geriye kalan imparatorları ve varisleri 1. konstantine belirler hale gelmişti. ancak bu barışın temelleri zehirliydi.
1. konstantinus, ordusunu topladı. birliklerini doğu'nun uçlarından, afrika'dan ve avrupa'nın veteranlarından seçti. kadırgalarla birlikte toplamda 120 bin askeri selanik'te buluşturdu. ordusu savaşçıydı, eskilerin kahramanlarından oluşuyordu. imparatorlarıyla birlikte yaptıkları 17 savaşın sonuncusuna hazırlanıyorlardı. emekliliğe hazırlanıyorlardı. bes planlarını yapmışlar, kadıköy'den güzel bir ev bakmaya başlamışlardı. amaç istanbul'du.
ancak lisinius'un ordusu tecrübesizken bir o kadar da güçlü donanma toplamıştı. söylenen odur ki; donanma, italya'ya bir çıkartma yapacak ve roma'yı fethedebilecek kadar büyüktü. ancak lisinius, rakibinden çekindiği için 1. konstantine'i edirne'de bekledi. kosntantine, lisinius'un bu kararını öğrenince hızla tepeleri aştı ve edirne'ye vardı. fırsatı kaçırmak istemiyordu. 1. konstantine meriç nehri'nin kıyısına vardığında rakibi nehrin karşısında bekliyordu. ikinci günün sonunda ordusuyla birlikte ırmağın öte tarafına geçti. anlatılana göre yanına aldığı 12 süvariyle birlikte 50 kişilik bir birliği yerle bir etti. bu yiğitliğin yan sıra meriç nehri'ne köprü kuruyormuş gibi ordusuna odun toplattırırken, lisinius'u beklemediği bir yerden okçularla sardı. lisinius, tepedeki yerini yerini kaybetti. açık alana çıktı ve savaşmak zorunda kaldı. 1. konstantine'in ordusu, lisinius'un yeteneksiz sürüsünü kolayca bozguna uğrattı. savaşı kaybeden lisinius, kendisini bizans surlarının içine kapattı.
konstantinus şehri ablukaya aldı. ancak lisinius'un donanması iyi olduğu için şehir besleniyordu ve aç kalmıyordu. konstantinus, oğlu krispus'a bu donanmayı yok etme görevi verdi. krispus gözü kara bir prensti, çevre illerden topladığı küçük donanmayla lisinius'un donanmasına taciz saldırıları yapıyordu. bir gece, bir anda çıkan fırtına krispus'un gemilerini lisinus'un donanmasının üzerine itti. krispus bunu avantaj olarak değerlendirdi ve arkasına rüzgarı alıp büyük bir şiddetle saldırdı. 130'dan fazla gemi, beş binden fazla personel marmara denizi'nin dibini boyladı. lisinius'un donanması mahvolmuştu.
donanma işini de halleden konstantinus, çanakkale'den yiyecek ve silah ikmali yaptı. büyük taşları atacak mancınıklar kurdu, koç başlarıyla kapıları zorladı. şehir düşmek üzereyken, lisinius şehirden kaçtı ve hızlı feribotla kadıköy'e geçti. şehirden ayrılırken de martinianus adlı generale caeserlik ünvanı verdi. bu esnada lisinius, kocaeli'nden altmış bin kişilik ordu topladı. topladığı kişiler köylülerden ibaretti. 1. konstantine'in 25 bin kişiyi kılıçtan geçirdi. lisinius savaş alanını terketti. bursa'ya sığındı. 1. konstantine'in kız kardeşini aracı yaptı ve yalvararak af diledi. günler önce atadığı matinianus'u da kalleşçe sattı. giyindiği erguvanı konstantine'in ayaklarına bıraktı ve imparatorun ayaklarına kapandı. imparator, onu affetti ancak selanik'e götürüldüğünde öldürüldü. lisinius'un heykelleri yıkıldı ve anısı yakıldı. koyduğu tüm yasalar kaldırıldı ve batı roma'nın hukuku, doğa roma'da geçerli kılındı.
böylelikle 1. konstantine altı rakip imparatorun önüne geçti, sonra rakiplerini bir bir yenilgiye uğrattı. batı'da barbarları yenilgiye uğrattı ve roma'daki tiranın saltanatına son verdi. roma'yı fethetti. doğudaysa lisinius'u bozguna uğratarak günümüz istanbul'unu fethetti. şehri yeni baştan kurdu ve roma'yı batı ve doğu olarak ikiye ayıran en büyük adımı attı.
1. konstantine savaşlarıyla ve zaferleriyle gelecekteki komutanlara bir ilham oldu. adını verdiği konstantinapole şehrini kurdu ve sadece savaş alanında değil; sokaklarda da yarattığı reformlarla adını roma tarihine kazıdı.
constantinople'un gelişimi ve constantine the great'in reformları da başka bir yazının konusu olsun.