erzurum'da bulunan doğu anadolu gözlemevi (dag), tamamlandığında hubble uzay teleskobundan daha kaliteli görüntü elde edebilecek.

yer konuşlu teleskopların en büyük problemi uzaydan dünya'ya ulaşan ışığın atmosfer tabakaları nedeni ile pek çok defa kırılıp yansımasıdır. gelen ışıktaki bu dağılma nedeni ile teleskoplarda elde edilen görüntüler dağınık ve işlenemez halde olur.

doğu anadolu gözlemevi'nde bu problemi aşmak için iki özel sistem birden kullanılacak. ilk olarak teleskobun 4 metrelik aynası özel bir sistem ile bozulmanın tersi şekilde titretilerek düzeltilecek. ikinci olarak ise troia adı verilen ve türkiye'de üretilen adaptif optik sistem ile aynadan gelen ışık mikro aynalar ile bir daha düzeltildikten sonra teleskobun kamerasına iletiliyor.

bu iki sistem sayesinde atmosferden kaynaklı bozulmaların neredeyse tamamı düzeltilerek dag teleskobu sanki uzayda çalışıyormuş kalitesinde görüntü elde edebilecek. 

düzeltme farkına bir örnek:

bunların yanında, görüntünün kalitesini dolaylı olarak iyileştiren bir başka sistem ise teleskop binasının içinin binanın dışı ile aynı sıcaklıkta tutulmasını sağlayan özel soğutma sistemi. bu sistem sayesinde gözlemevinin kubbesi açıldığında teleskop aynası ve optikleri üzerinde yoğuşma oluşmayacak. ayrıca ani ısı değişimi nedeni ile aynanın yüzeyi esnemeyerek görüntü kalitesi bozulmayacak.

gözlemevinin hedefleri şu şekilde:

– yüksek kırmızıya kaymalı gökadaların gözlenmesi
– yıldız oluşumu
– güneş sistemi küçük cisim çalışmaları
– gökada çalışmaları
– evrenbilim (kozmoloji) çalışmaları
– gezegen çalışmaları

dag gözlemevi kasım 2022 itibari ile 37-38 milyon dolara kurulmuş olacak. bu fiyata, bu kabiliyette ve büyüklükte bir teleskop yapmak gerçekten mucize denilebilecek bir başarı.

doğu anadolu gözlemevi'nin kurulum aşamasını gösteren güncel video:

Hubble'ın, Fotoğrafını Çekerek İnsanlığa Armağan Ettiği Muazzam Yapı: Yaratılış Sütunları