TARİH 7 Mart 2017
150b OKUNMA     1114 PAYLAŞIM

Hintli Matematik Dahisi Srinivasa Ramanujan'ın Kısa ve İlginç Hayat Hikayesi

1887-1920 yılları arasında yaşayan ve matematik konusunda dünya tarihine çok şey kazandıran Srinivasa Ramanujan'ın hayatının kısa bir özeti.


güney hindistan'da madras'a yakin bir sehirde, kast sisteminde en yüksek tabaka olan brahman bir ailede dogar. fakat ailesinin maddi durumu pek de iyi degildir. 

vefatindan cok daha sonra hakkinda bir kitap yazan abisi cok zor ve gururlu bir cocuk oldugunu söylüyor. matematige olan ilgisi cok kücük yasindan göstermis kendini. cok cabuk hesap yapabilen, okula basladigi ilk yillarda ödüller kazanan bir cocukmus. 

matematige olan ilgisi, ve sadece ve sadece matematige ve matematikle ilgili olan derslere meraki üniversiteye girmesine engel olmus. dinsel sebeplerden ötürü biyoloji dersine girmeyi reddetmis. evden kacmayi denemis, üniversite degistirmis, diger derslerden yine kaldigi icin burs hakkini kaybetmis. sonunda icine kapanik, "loser" tabir edebilecegimiz biri olmus. iki yil hic disari cikmadan eve kapatmis kendini. bu zaman zarfinda bir sekilde eline gecmis olan ne herhangi bir aciklama, ne bir ispat bulunduran bir formül kitapcigini okumus durmus. 


20 yasina geldiginde bizim topraklarimizda da bir cok annenin yapacagi gibi annesi onu evlendirmeye karar vermis. artik evli bir adam oldugunda evine ekmek getirmek icin is aramak zorunda kalmis. pek dikkat, özen gerektirmeyen, sine cura bir ise girmis, bos vakitlerinde formüller yazip cizmeye devam etmis. 

bunlari ilk kez 21 yasinda ingiltere'ye zamanin ünlü matematikcilerine göndermis. bir kac cevapsiz mektuptan sonra godfrey hardy'den cevap gelmis. hardy littlewoodile birlikte ramanujan'in gönderdigi bazi formüllerin ispatlandigini, ama digerlerinin ispatlanamayacak kadar zor olduklarini farketmis ve kendisini ingiltere'ye davet etmis.

ilk baslarda yine dinsel sebeplerden ötürü ailesinin karsi cikmasina ragmen (brahmanlarin su üstünden gecme yasagi, yurtdisinda uygulayamayacagi rituel yemek talimati vs) onlari ikna etmesini basarir ve 1913 yilinda ingiltere'ye gider.


hardy'nin yardimlariyla trinity collegede egitimini en iyi sekilde tamamlar, bir cok formül altina imzasini atar. ramanujan buldugu formüllere gece rüyasinda kanli harflerle duvara yazili sekilde gördügünü söyler, hardy'ye bu formüllere ispatlamak ya da ispatlamaya calismak kalir. 

bunlarin arasinda mesela su vardir: sqrt(1+2*sqrt(1+3*sqrt(1+...=3

genc yasinda yakalandigi verem hastaligi sebebiyle 18 ayini bir sanatoryumda gecirmek zorunda kalir. ciktiktan sonra kendini hem hastaligindan ötürü, hem yalnizliktan, memleket hasretinden, hem alisamadigi hava kosullarindan, yemeklerden ötürü olsa gerek kendini o kadar kötü hisseder ki bir londra metronun önüne atlayarak intihara tesebbüs eder, kurtarilir.
tekrar hastaneye kaldirilir. burda efsanevi 1729 hikayesi yasanir. bu numarama hardynin kendisini ziyarete gelirken bindigi taksinin numarasidir ve hardy ramanujan'a "ne kadar sikici bir sayi" olduguna söyler. aldigi cevap karsisinda cok sasirir.

ramanujan evine dönmek icin birinci dünya savasinin bitmesini beklemek zorunda kalir ve evine döndükten iki yil sonra vefat eder.

Ünlü matematikçinin hayatını anlatan, The Man Who Knew Infinity adında 2015 yapımı bir de film bulunuyor.