YAŞAM 18 Eylül 2017
38,4b OKUNMA     874 PAYLAŞIM

Hint Kültürüyle Özdeşleşen Dünyanın En Korkunç Sınıf Ayrımı: Kast Sistemi

Sözlük yazarı "mefati bir cirpida okunur", Hindistan'ın özellikle kırsal kesimlerinde hala hüküm süren kast sistemini anlatmış. İnsanların belli kriterlere göre sınıflara ayrıldığı bu sistemde, sınıflar arası çok ciddi katı kurallar var. Bu korkutucu sistemi yakından tanıyalım.
iStock


kast sistemi, hindistan'ın kırsal kesimlerinde varlığını halen sürdürmekte olan sınıf sistemi.

kast sisteminin temelinde karma denen bir "indeks" yatmaktadır. 

bu indeks, bir bireyin önceki hayatındaki davranışlarının bir fonksiyonudur ve bugünün kastını belirler. diğer bir deyişle hindistan'da düşük bir kastın mensubu olarak doğmuşsanız şayet, bu geçmişteki kötü davranışlarınızın size getirdiği "hak edilmiş" bir durumdur.

bu bakış açısının daha modern bir yorumu ise kast sisteminin aslında ülkedeki yoksullar adına hiçbir şey yapmamanın ruhani mazereti olduğudur. böylelikle geçmişlerinde kötü olan insanlar düşük kastlarda doğmuş ve kötü işlerde çalışarak hak ettiklerini bulmuşlardır. dolayısıyla toplumdaki düşük kasta mensup ve dolayısıyla fakir insanların şartlarını düzeltmemek bir nevi ibadet, karmaya saygı niteliğindedir.


kastlar arası geçiş mümkündür ve iki yolla gerçekleşmektedir. 

bunlardan ilki aslında mensubu olunmayan kast sınıfının değerlerini benimseyip "onlardanmış gibi" davranmaktır. 

sınıf değiştirmek için bir diğer yol ise evliliklerdir. 

ancak her iki yol ile çok kısıtlı bir sınıf mobilitesi elde edilebilir. yani parya olarak doğup bir brahman'la evlenme yolu ile sınıfınızı yükseltemezsiniz. böyle "cürretkar" adımınların bedeli, çok açık bir şekilde, ölümdür.

kast sisteminin hindistan toplumu ve ekonomisi üzerine ilginç etkileri olmuştur. örneğin kast ile deri renginin koyuluğu arasında sıkı bir ilişki bulunduğundan hindu dillerinde kahverenginin tonlarını niteyen daha fazla sıfat vardır. insanlar bir bakışta, deri renginden hareketle, karşısındakinin hangi kasta mensup olduğunu yaklaşık olarak kestirebilir.


kast sisteminin ekonomiye olan etkisi için ise hindistan'ın ekonomik atılımının niteliği gösterilebilir. hindistan'ın ekonomik atılımı, sanayi sektörü ile gelişimini sürdüren çin'in tersine, sistemin üst kastlara atamış olduğu mesleklerle daha çok ilişkilendirilebilecek hizmetler sektörü üzerinden gerçekleşmektedir. bu açıdan hindistan henüz gelişmekte olan bir ekonomi olsa da post-industrial bir ekonominin niteliklerini sergilemektedir. yine kast sisteminin bir etkisi ofislerde yoğunlukla kullanılan peonlardır. dirty hands syndrome olarak adlandırılan bu durumda, peonlar şirkette üst poziyonları işgal eden çalışanların hemen hemen tüm işlerini yaparlar, çünkü üst sınıftaki çalışanların yükümlülüğü üst sınıfın keyfini sürmektir.


kast sisteminin ve üst sınıfa dahil olma özleminin daha derinlemesine etkileri hintlilerin tüketici davranışlarında görülebilir. özellikle hintlilerin prestij takıntısı oldukça çarpıcıdır. bir örnek olmak üzere; bir hintliye 5000 pounda bir araba sattığınızı varsayalım ve vereceği extra 500 pound ile de iki senelik kasko satın alabileceğini söylemiş olun. bu durumda hintli müşterinin size vereceği cevap büyük ihtimalle hayır olacaktır. ancak araba "aslında bu araba için silver, gold ve platinum olmak üzere 3 türlü paketimiz var" stratejisi ile satılsaydı şayet, bir hintli müşteri kasko parasını içine eklediğiniz platinum paketi tereddüt etmeden satın alacaktır.

son yıllarda hem devletin yürüttüğü eşitlikçi politikalar hem de ülkeye yatırım yapan yabancı ve çok uluslu şirketlerin etkisiyle kast sistemi büyük şehirlerde çözülmeye başlasa da kırsal kesimde katı kast kuralları halen geçerlidir.

kast sisteminin en altındaki insan en az erdeme sahip olandır. bir üstündeki insanın göreviyse bir alt kasttaki kişiye kendi eylemlerinden bir şeyler öğretmektir. 


şöyle diyecek olursak

brahmanlar: iyi niyet+ölçülü olmak+cesaret+ileri görüşlülük

kşadriyalar: iyi niyet+ölçülü olmak+cesaret

vaisyalar: iyi niyet+ölçülü olmak

sudralar: iyi niyet

paryalar: kasta alınmazlar

sudralar işçi sınıfıdır. örneğin çiftçiler. bunlar sadece kendisinden sorumludur.

vaisyalar tüccar sınıfıdır. bunlar kendisinden ve ailesinden sorumludurlar aynı zamanda.

kşadriyalar ise cesaret erdemine sahip olduklarından dolayı asker sınıfına dahil olurlar. bunlar ülkesinden de sorumludurlar.

brahmanlar öğretmenler ve yöneticileri kapsar.bunlar sadece ülkesinden değil aynı zamanda bütün evrenden sorumludurlar.

paryalar hiçbir erdeme sahip olmayan, dolayısıyla kasta alınmayan insanlardır. bunlar sapıklar, katiller ve suçlulardır.

kast sistemi ilk kurulduğunda doğan çocuklar kendi doğdukları kastta devam etmek zorunda değillerdi. doğan çocuğun hangi kastta olacağına diğer kasttaki insanlar, astroloji(doğum tarihi) ve çocuğun sahip olduğu erdemler belirliyordu. örneğin bir sudranın çocuğu erdemlerine bakılarak bir kşadriyanın yanına verilebilirdi ve o kastta yetişirdi.