Hiçbir Zaman Umurlarında Değildi Ama Oldu İşte: Bilim Tarihine Geçen 5 Kedi
öteden beri bilim ve hayvanlar içiçedir. kediler de bu hayvanlardan bir gruptur. kimisi sadece adı ile bilim dünyasında yer almış olsa da çok katkısı olmuştur kedilerin türlü teorilere ve bilim insanlarının deneylerine.
schrödinger'in kedisi
bilim konularında çoğu zaman adı geçen kedi. erwin schrödinger'in aslında var olup olmadığı kesin bilinmeyen ama bu nobel ödüllü fizikçinin 1935'teki (varsayımsal bir kediyi, doğrudan gözlemlenene kadar kedinin hem ölü hem de diri olduğunun söylenebileceği varsayımsal bir ölüm tuzağı durumundaki varsayımsal bir kutuya koyduğu) düşünce deneyine konu etmiş olduğu ve dünya literatürüne adı yazılmış olan kedi.
felicette
paris sokaklarında başı boş dolaşırken, uzaya gönderilmek üzere seçilecek olan 14 kedinin arasındaydı felicette. nasa'nın fransız muadili olan cnes (centre national d'etudes spacees) tarafından uzay uçuşu için eğitilen kedilerin arasında bir tek o bütün titiz testlerden geçebildi ve ilk kedi astronot olma ünvanına erişti.
18 ekim 1963'te, c 341 olarak adlandırılan felicette, bir insanı yere sermek için fazlasıyla yeterli olan 9,5 g kuvveti ve yaklaşık beş dakikalık ağırlıksızlığa katlanarak, uzaya yaptığı yolculuğunu tamamladı ve güvenli bir şekilde dünyaya geri döndü. o zamanlar fransız basınına bir müddet konu olan bu kedi, ne yazık ki uçuşunun fiziksel ve nörolojik etkilerini daha fazla incelemek için birkaç ay sonra ötenazi kurbanı oldu.
cc klon kedi
uzun süredir hayvan klonlama ile adlarını duyuran texas a&m university'nin veterinerlik ve biyomedikal bilimler fakültesi, atların, domuzların, keçilerin ve diğer yaratıkların genetik kopyalama çalışmalarını yaptılar.
ancak 2001'de gerçek bir klon kedi ile tarih yazdılar. gezegenin ilk klonlanmış kedisine "cc" adı verildi ve bu araştırmada çalışanların gözdesi oldu. kısa tüylü bir dişi olan rainbow adındaki donör kedinin hücrelerinden nükleer transfer yoluyla yaratılan cc, sağlıklı bir genetik kopyaydı. ancak iki kedi mükemmel şekilde benzer değildi:
gelişimsel farklılıkları olan klon kedinin farklı bir renk ve deseni vardı. daha sonra sahiplenilen kedi cc, doğal yöntemlerle üç yavru doğurdu. fakat muhtemelen klon olduğu için 2020 yılında böbrek yetmezliğinden öldü.
mr green genes
karanlıkta parlayan ilk kedi. 2008 yılında, new orleans merkezli kızıl kedinin genetik yapısı, biyolojik yapısına yabancı bir genin eklenip eklenemeyeceğini belirlemek amacıyla değiştirildi. araştırmacılar, bunu test etmenin en kolay yolunun, ultraviyole ışık altında tespit edilebilen denizanası ile ilişkili bir gen olan yeşil floresan proteini (gfp) eklemek olduğuna karar verdi. işe yaradı ve kediye hiçbir zararı olmadı.
biyonik kedi oscar
2009 yılında oscar adında kara bir kedi, jersey'deki channel adası'nda bir çiftlik kazasında her iki arka patisini de kaybettiğinde şansı, ortopedi ve beyin cerrahisi konusunda uzmanlaşmış bir veteriner olan noel fitzpatrick'in bakımına alındığında değişti. fitzpatrick, intraosseöz transkutan amputasyon protezleri (itap) olarak bilinen iki ısmarlama cihazı implante ederek türünün ilk örneği bir operasyon gerçekleştirdi. itap teknolojisi, "oscar'ın kesilmiş bacaklarından alınan derinin, tıpkı bir geyik derisinin boynuzlarına dönüşmesi gibi, aslında protezlere dönüşebileceği" anlamına geliyordu. daha sonra diğer hayvanlar da bu başarılı ameliyattan yararlandı ve itap, insan amputeleri için de bir seçenek olarak araştırıldı. oscar ünlü oldu, dizilerde, belgesellerde ve 2013'te bir kitaba konu oldu. oscar 15. yaş gününü, sağlıklı bir şekilde 2022 yılının temmuz ayında kutladı.