TARİH 27 Nisan 2016
81,4b OKUNMA     1309 PAYLAŞIM

Henüz 16 Yaşındayken Yüzyıl Savaşları'nın Gidişatını Tersine Çeviren Kadın: Jeanne d'Arc

1412-1431 yılları arasındaki 19 yıllık küçücük bir ömre kocaman şeyler sığdırmış olan Fransız Jeanne d'Arc'ın ilham verici öyküsü.

hiçbir fransız erkeğinin savaş alanında başarılı olamayacağını kanıtlayan tarihi figür. 1412 yılında fakir bir köylü ailesinin kızı olarak doğduğu sırada fransa, ingiltere ile devam eden yüzyıl savaşlarında sindirilmiş ve topraklarının çoğu ingiliz ya da ingiliz yanlısı bourgogne düklalığı gibi güçlerin eline geçmişti. 1337'de ingiltere kralı 2. edward'ın fransa tahtında hak iddiası ile başlayan savaşlar dizisi, jean doğduğu sırada fransa'yı bir iç karışıklık içinde ve kralsız bırakmıştı.

1425 yılına kadar sıradan bir yaşam süren jean, bakire meryem'in onunla konuştuğunu ve ona orleans şehri ve fransa'yı kurtarması ve ona bir kral vermesini söylediğini ileri sürerek ülkeyi erkek kılığında bir baştan diğerine dolaşmaya başlar ve kendisini bir azize, bir kurtarıcı olarak gören halkı etrafına toplayamayı başarır.

1429'yılında bu figürün halkı birleştirebileceğini farkeden veliaht charles ile chinon şatosunda buluşarak onunla güçlerini birleştirir. jeanne, aynı yıl bir zamanlar charlemagne'ın araplara karşı büyük bir zafer kazandığı poitiers'de silah kuşanarak charles'ın hizmetine girer. olay tüm sembolizmi ile charles'ı fransa'yı yeniden işgalden kurtaracak olan genç charlemagne, jeanne'ı ise onun ilahi koruyucu meleği olarak gösteren başarılı bir propaganda çalışmasıdır.

sonuç olarak propaganda olumlu bir etki yaratır. jeanne'ın bir nevi maskotu olduğu, charles'a ait fransız ordusu uzun süredir yorucu bir kuşatmayı sürdüren ingiliz ve bourgogne kuvvetlerini yenerek stratejik olmaktan ziyade sembolik anlamda önem taşıyan orleans kentini kurtarır. jean'ın savaş sırasında ön saflarda bulunması ve omzundan yaralanmasına rağmen hayatta oluşu bu gittikçe ilahi bir kisveye bürünen figürün halk gözünde daha da yücelmesine sebep olur.

yine 1429 yılında veliaht charles'ın reims katedralinde 7. charles adıyla jeanne'ın desteğinde taç giymesi fransız halkının ortaçağın izin verdiği kadar ulusal bir bilinç ile tahtın ardında birleşmesine ve ingilizler karşısında yeniden bir tehdit olarak durmasına yol açar. ancak giderek 7. charles için de bir tehdit halini alan ve gereken yararı fazlası ile sağladığından kullanışlılığını yitiren jeanne'ın günleri sayılıdır.

jeanne d'arc 1431 yılında bourgogne dükalığı tarafından kuşatılan compiégne kentine, hiç de kuşatmayı yarması mümkün olmayan bir güç ile birlikte gönderilir ve hareketin başarısızlığı sonucunda bourgogne ve ingiliz güçlerine esir düşer. ingilizlere satılan jeanne, rouen kentinde engizisyon önüne çıkartılır. haklındaki suçlamalar tanrı ile konuştuğu iddiası yüzünden kafirlik yönündedir. ancak bir isyan çıkarmak ya da fransız direnişini güçlendirmek istemeyen ingilizler idamına karşıdır. ancak iki kere jeanne'ı yargılayan ve ona ne meryem'in sesini ne de günahını itiraf ettiremeyen engizisyon aynı kanıda değildir. sonuç olarak jeanne d'arc aynı yıl yakılarak idam edilir.

bu hareket tam ingilizlerin korktuğu gibi sonuç verir ve fransız halkı jeanne örneğinde birleşerek 7. charles'a destek verir. yüzyıl savaşları 1453'de ingiliz güçlerinin calais heriç tüm fransa üzerindeki denetimlerini kaybetmesi ile son bulur. bu durum ingiltere tahtını york ve lancaster aileleri arasında gerçekleşecek ve iki gül savaşı olarak adlandırılacak olan bir iç savaşa iterken; fransa monarşisine yeniden yapılanma ve tekrar diplomatik sahnede yerini alma şansı tanıyacaktır.

jeanne yıllar sonra kendisini yakan kilise tarafında azizler arasına yükseltilir. bu katolik kilisesinin özür dileme yöntemidir... jeanne d'arc'ın orleans şehrini kuşatmadan kurtardığı gün halen kentte onun adına bir bayram ile kutlanmaktadır.