Hayvanların Ağızları Açık Bırakan İlginç Çiftleşme Ritüelleri
mürekkep balığı
çiftleşme mevsimi geldiği zaman en büyük ve en güçlü erkekler yumurtlanma için en iyi yuva arama yarışına girerler. ardından boyut olarak daha küçük olan dişiler incelemek için erkeklerin bulduğu yuvalara gelirler, aynı zamanda erkeklerin ne kadar büyük ve güçlü olduğuna da bakarlar. eğer dişi bir erkeği seçerse bu erkek dişiyi korur ve başka bir erkeğin dişisiyle çiftleşmesine izin vermez.
dişiler eş bulma konusunda çok seçicilerdir, her zaman en büyük ve en güçlü erkeği tercih ederler zira bu şekilde korunmaları daha kolaydır. ancak bazı dişiler erkeğin sadece güçlü olmasını değil, aynı zamanda zeki olmasını da isteyebilirler. zeki erkekler ise genellikle iri cüsseli değildirler, bu sebeple güçlü erkeklerle dövüşmeye cesaret edemezler. dişiler zeki erkeği bulmak için iri cüsseli erkekleri kullanırlar. küçük cüsseli erkekler kamuflaj yaparak kendilerini dişi gibi gösterirler ve iri cüsseli erkeğin yanına gelirler. iri cüsseli erkek bunun bir dişi olduğunu düşündüğü için kendisine bir şey yapmaz, bu sırada zeki erkek ise gizlice dişinin yanına gider ve kendi cinsiyetini dişiye belli eder. bazı durumlarda ise küçük erkek sadece iri cüsseli erkeğin göreceği kısmını kamuflaj eder ve bu şekilde dişinin yanına gider. dişi, erkeğin bu zekasından etkilenerek kendisiyle çiftleşmeyi kabul eder. bu sayede dişi hem güçlü hemde zeki çocuklara sahip olacağını ve bu çocukların daha fazla yaşama şansı olacağını düşünür.
lekeli kertenkele
kertenkelelerin üç farklı türde erkeği vardır ve çiftleşmek için hepsi farklı bir yöntemi kullanır.
turuncu boğazlı erkekler testesteron yüklüdürler ve ana hedefleri en fazla dişi bulunan büyük bir bölgeye hakim olmaktır. erkekler bölgelerindeki dişileri korusa da onlarla uzun süreli bir ilişki kurmaz. aynı zamanda mavi boğazlı erkekleri döverek bölgelerini ellerinden alabilirler.
mavi boğazlı erkekler ise daha küçüktürler, daha az testesteron yüklüdürler ve sadece bir dişiyi koruyabilecek kadar bölgeye hakim olurlar, bu dişiyle güçlü bir ilişkileri olur. aynı turuncu boğazlı erkekler gibi, dişisini korumak için kavga etmekten geri durmazlar.
son olarak sarı boğazlı erkekler vardır ve bu erkeklerin kendi bölgeleri yoktur. turuncu boğazlı erkeklerin bölgelerinin dış kısımlarında yaşarlar ve turuncu boğazlının bölgesine gelen dişilerle çiftleşirler. turuncu boğazlı erkekler dişilerle fazla vakit geçirmediği için dişiler birden fazla erkekle çiftleşme konusunda sorun yaşamazlar. ancak mavi boğazlı erkekle ilişkisi olan dişiler sarı boğazlıları ret ederler zira ilişkilerinde sadakat ararlar.
aynı taş kağıt makas oyunundaki gibi turuncu maviyi, mavi sarıyı, sarı turuncuyu yener.
maymun
şempanzeler ve maymunlar insanlara en yakın türlerdir ancak konu çiftleşmeye geldiğinde çok farklı davranışlar bulunur.
şempanzelerin bölgelerini en büyük ve en güçlü erkekler yönetir. maymunlarda ise dişiler daha zayıf olsa bile erkeklere yardım ederler, bölgeyi erkeğin yönetmesine izin verirler ve erkeklere istediklerini yaptırmak için cinselliklerini kullanırlar.
maymunlar aleminde çiftleşmek için her şey bahane olabilir, özellikle ortam gerginse. örnek olarak eğer iki erkek aynı dişiyle çiftleşmek isterse erkekler kendi aralarında kavga etmek yerine birbirleriyle çiftleşirler ve bu sayede gerginlik düşer, aynı zamanda iki erkeğin arkadaşlığı güçlenir. eğer dişi bir bebeğe vurursa bebeğin annesi bu dişiyi kovalar ama sonrasında iki dişi çiftleşerek barışı sağlarlar. eğer bir erkek sinirlenmeye başlarsa dişi bu erkekle çiftleşerek kendisini sakinleştirir.
şempanzelerin tıpkı insanlar gibi cinsel tabuları ve sosyal kısıtlamaları vardır ancak maymunlar için çiftleşmek gayet sıradan bir olaydır. maymunlar bu sayede gayet huzurlu bir ortam sağlarlar. kısacası maymunlar "savaşma seviş" sözünün canlı örneğidir.
karınca
kraliçe karınca erkekle çiftleştikten sonra erkeğin spermini daha sonra kullanmak üzere vücudunda depolar. yumurtalarını bıraktıktan sonra depoladığı spermi kullanarak yumurtaları döller ve bu sayede koloni için asker ve işçi yaratır. bu asker ve işçilerin hepsi dişidir. eğer kraliçe karınca yumurtalarını döllemezse bu yumurtalardan doğanların hepsi erkek olur. yani erkek karıncaların babalarının olması mümkün değildir.
yengeç örümceği
birçok erkek örümcek çiftleşme mevsimi geldiği zaman hayatını riske atar, bu yüzden yengeç örümcekleri bir dişiye yaklaşmadan önce kendi güvenliklerini garantiye alırlar. erkek dişinin altından geçerek dişiyi örümcek ağıyla sarar. dişi sarıldıktan ve erkek kendi güvenliğinden emin olduktan sonra çiftleşir ancak yine de erkek hızlı olmalıdır çünkü çiftleşme bittikten sonra dişi ağlardan kolayca kurtulur ve eğer erkek kaçamazsa dişi erkeği yer.
orman tavuğu
çiftleşme mevsimi geldiğinde erkekler bir meydanda toplanır, tüylerini gösterir, şarkı söyler ve dişilerle dans ederler. genellikle erkeklerin arasında çekişme yaşanır ancak bu çekişme kavga şeklinde değil, mankenlik yarışı gibi olur. erkekler kavga eder gibi yaparlar ama birbirlerine zarar vermezler, asıl amaçları kendilerini izleyen dişilere tüylerini göstermektir.
kivi kuşu
kivilerin tüyleri neredeyse kürkleri gibidir, geceleri aktiftirler, kanatları uçmak için uygun değildir ve burun delikleri gagalarının en uç noktasındadır. ama en tuhafı kiviler vücut oranlarına göre en büyük yumurtayı yumurtlayan kuşlardır. kivi yumurtalarının devasa boyutta olması sebebiyle dişiler erkeklerden daha büyüktür. yumurta çok büyük olduğu için dişinin neredeyse bütün vücudunu kaplar ve iç organlarını ezer. bu sebeple bazen dişiler nefes almakta zorlanırlar. yumurtlamadan birkaç gün önce yumurta dişinin midesini sıkıştırır ve bu yüzden dişi bir şey yiyemez.
yumurta yumurtlandıktan sonra erkeğe devredilir ve erkek tek başına kuluçkaya yatar. kuluçka süresi 63 ile 92 gün arasındadır ve bu süre yine bir kuş için en uzun kuluçka süredir. yumurta çatladıktan sonra civciv aynı küçük bir yetişkine benzer, tüyleri çıkmıştır, yürüyebilir ve görebilir. civciv birkaç yıl ailesiyle birlikte kalır ve daha sonra kendi hayatını kurmak için ailesini terk eder.
uzunbacaklı örümcek
örümceklerin bir türü olan uzunbacaklı örümceklerde çiftleşme mevsimi geldiğinde erkek kaseye benzer bir yuva kurar ve daha sonra dişilerin bu yuvaya gelmesini bekler. dişiler yuvaya gelir ve eğer yuvayı beğenirlerse çiftleşmeyi kabul ederler. çiftleştikten sonra erkek yumurtayı alır ve yuvasına götürür. bu şekilde erkeğin çok sayıda yumurtası olur ancak genellikle dişiler erkeğin yuvasına giderek yumurtaları çalmaya ve yemeye çalışır. bu yüzden erkeklerin bir diğer görevi dişinin asıl amacını anlamaktır.
deniz atı
dişi deniz atlarında ovipositor isimli bir organ bulunur. bu organ sayesinde dişi yumurtasını erkeğin vücuduna bırakır ve erkek bu yumurtayı kendi vücudunda döller. bunun sonucunda erkek hamile kalır. inanılışa göre deniz atları bu şekilde evrimleşmiştir çünkü erkek bebeği korur, dişi ise enerjisini yeni yumurta yetiştirmek için sarf eder. bu sayede bebek doğduğu zaman yetişkinler hemen yeniden çiftleşmeye hazır olurlar.
deniz atları tek eşli değildirler ancak yine de hamilelik döneminde birbirlerine sadıktırlar. erkek hamile kaldıktan sonra dişi belli aralıklarla erkeğin yanına gelir ve erkekle zaman geçirir.
cennet kuşu
cennet kuşlarının yaşadığı ormanlarda bütün seneye yetecek kadar yiyecek bulunur ve çok az sayıda avcı hayvan vardır. bu sebeple erkekler bütün vakitlerini çiftleşme dansları üzerinde pratik yaparak geçirirler. erkeklerdeki dans etme içgüdüsü hayli fazladır, etrafta dişi olmasa bile erkekler dans ederler. ancak bir dişi geldiği zaman erkekler danslarına daha fazla önem verir ve daha etkileyici hareketler yaparlar. dişiler hem danslara hem görünüşlere göre bir değerlendirme yapar ve en iyi erkeği buna göre seçerler. bu sebeple her yeni nesilde erkekler daha güzel görünümlü olur ve daha iyi dans hareketleri yaparlar.
genç erkekler genellikle yetişkin erkekleri izlerler ve onlardan bir şeyler öğrenmeye çalışırlar.
diskus balığı
diskus balıklarında erkekler ve dişiler tek eşli bir ilişki kurlarlar ve dişinin yumurtlayabileceği bir yer ararlar. yumurtladıktan sonra dişi yumurtaları, erkek ise dişiyi korur. yavrular yumurtalarından çıktıktan sonra hem erkek hem dişi yavruları emzirirler. yani erkekler de aynı dişiler gibi süt benzeri bir besin salgılarlar ve yavrularını emzirirler. yavrular katı yiyebilecek zamana gelene kadar emzirme işlemi devam eder.
mercan balığı
birçok mercan balığı türünde belli bölgede doğan bütün yavrular aynı cinsiyette doğarlar. bir süre birlikte yaşarlar, en güçlü ve en büyük olanlar karşı cinse dönüşürler. bu sayede kimsenin erkek veya dişi için kavga etmesi gerekmez ve grubun lideri vaktini bölgeyi korumakla geçirir. bazı türlerde grubun lideri gruptaki bütün üyelerle çiftleşirken bazı türlerde lider bu görevi ikinci güçlü ve büyük üyeye bırakır. eğer lider ölürse grup liderliğini ikinci güçlü ve büyük devralır. bir mercan balığı için ömrünü hiç cinsiyet değiştirmeden geçirmek çok nadirdir.
dövüşken kuş
bu türlerde üç farklı erkek bulunur ve her erkek hem görünüşte hem davranışta birbirinden farklıdır.
en yaygın olanı bölge hükümdarı erkeklerdir. kendi türündeki diğer erkeklere göre daha güçlü ve daha agresiftirler.
ikincisi uydu erkeklerdir. bunların kendi bölgeleri yoktur ve bölge hükümdarı erkeğin bölgesinde yaşarlar, hükümdara belli etmeden dişilerle çiftleşirler. hükümdar bu erkeklerin bölgesinde kalmasına müsade eder çünkü bu sayede bölgesine uydu erkeklerden hoşlanan dişiler de gelir.
üçüncüsü ise yem erkeklerdir. bunlar diğer erkeklere göre daha küçüktürler, görünüşleri dişilere benzer ve bölgeleri yoktur. bu erkekler de hükümdar erkeğin bölgesinde yaşayarak gizlice dişilerle çiftleşirler ancak aynı zamanda başka erkeklerin kendileriyle çiftleşmesine de müsade ederler. araştırmacılar ilk etapta bölgedeki diğer erkek kuşların yem erkeklerini dişi sandığını düşünmüşler ancak daha sonra yapılan araştırmalar sonucu diğer erkeklerin yem erkeğin cinsiyetinin farkında olduğunu görmüşler. erkeklerin yem erkeklerle çiftleşmesinin sonucunda bölgeye daha fazla dişi gelir, bu sebeple yem erkeklerinin bölgede bulunması diğer erkekler için önemlidir.
dişiler için bu üç erkek türü arasında bir ayrım yoktur ve mümkün olduğunca üçüyle de çiftleşmeye çalışırlar.
kırbaç kertenkele
bazı kırbaç kertenkele türlerinde erkek yoktur ve dişiler aseksüel olarak yumurta bırakırlar. bu yumurtadan çıkan yavru, annesinin birebir klonudur.
dişilerin üremek için eş bulmak zorunda olmamaları büyük bir avantaj gibi görünse de aslında ihtiyaçları vardır. başka bir dişinin gelerek yumurtlayacak olan dişiyle çiftleşiyormuş gibi taklit yapması gerekir. aksi durumda veya tek başınayken yumurtlayacak dişi yumurtasını bırakamaz.
fener balığı
bilim adamları fener balıklarını ilk kez araştırmaya başladıklarında kafaları çok karışmıştı çünkü gözlemleyebildikleri bütün fener balıkları dişiydi. bu sebeple erkeklerin nerede olduğunu merak ettiler. aynı zamanda dişilerin üzerinde bulunan tuhaf küçük tümörlerin ne olduğuna cevap veremediler. daha sonra yapılan araştırmalarda bu tümörlerin erkekler olduğu ortaya çıktı.
erkekler küçük ve aciz olarak doğar ve bütün hayatları boyunca öyle kalırlar. yapabildikleri tek şey bir dişi bulup onun üzerine yapışmak, ve zaman içinde o dişiyle birleşmek. bu sayede dişinin üzerinde erkeğin sadece yumurtalıkları kalır ve dişi bu yumurtalıkları kullanarak kendi yumurtalarını dölleyebilir.