EĞİTİM 27 Eylül 2021
37,8b OKUNMA     332 PAYLAŞIM

Hangisi Doğru: "18 Yaşındayım" mı, "18 Yaşımdayım" mı?

Günlük hayatta genel olarak "x yaşındayım" diyoruz ancak bu kullanım gerçekten doğru mu? Biraz ezber bozalım.


edebiyatçı ve dilci olarak fikirlerimi belirtmek isterim

benim fikrimce ikisi de doğrudur. bugünlerde ben de bunun üzerine düşünüyordum. yabancılara türkçe öğretirken de aklıma hep takılır. kendimce ikisini de doğru kabul ediyorum ama genel olarak "yaşındayım" dendiği için öyle öğretiyorum.

1. yaşındayım için dil bilgisel inceleme yaparsak 

yaş-ı-n-da+y+ım [isim kök+iyelik eki 3. tekil şahıs eki (15 sayısının yaş+ı gibi olabilir.) + prominal n (zamir n'si olarak da geçer literatürde, bu ek kesinlikle kaynaştırma harfi değildir ki bizce onun adı da yardımcı sestir kaynaştırma değil, neyse bu ek iki isim çekim eki arasındaki n'dir.) + da bulunma eki (bunu biliyorsunuz, o senenin içindeyiz demek istiyoruz) + yardımcı ses (y)+birinci tekil şahıs eki (işte buradaki y yardımcı sestir, iki ünlü arasına gelir.)] 15'in yaşındayım. mantıklı görünüyor. bir problem yok.

2. yaşımdayım

yaş-ım-da-y-ım (isim kök+1. teklik şahıs iyelik eki+gerisi "yaşındayım ile aynı")
burada da "ben, (benim) 15 yaşımdayım gibi anlam çıkıyor, evet böyle bakınca hoş gelmedi kulağıma ve gramatikal yapı olarak da hoş durmuyor. ama sanki 15. yaşımdayım daha doğru olabilirdi (ikinci evim, dördüncü arabam gibi) yani sıra sayısıyla daha mantıklı duruyor gibi, bilemiyorum, bunlar benim görüşlerim. yanlış hatırlıyor olabilirim.

bunları hangi vasıfla yazdım? yüksek lisansta dil derslerine devam etmiştim ama şu an doktorada edebiyatta ilerliyorum. yeni veya eski dilci bir arkadaş daha güzel açıklayabilir.

sizi rahatsız etmeye ve ezberinizi bozmaya geldim

"yaşındayım" ifadesinin dil bilgisinde yeri yok.

örnek: "20 yaş" bir sıfat tamlamasıdır. belirtili isim tamlaması değil ki "20 yaşı" olsun.
dolayısıyla ya:

1. "20 yaştayım" diyeceksiniz.
2. "20 yaşımdayım" diyeceksiniz.

"20 yaşındayım" diyemezsiniz.

hadi ekine köküne ayıralım:

yaş-ı-n-da

yaş: isim kök
-n: kaynaştırma
da: hâl eki.

peki oradaki "-ı" ekini nereye koyacaksınız? hâl eki mi? iyelik eki mi? ikisi de değil. dolayısıyla bu kullanım yanlış.

ekleme: orhun yazıtları'nda "yeti yigirmi yaşıma" diye geçmektedir.