Hafızanın Çok Uzak Geçmişi de İçine Alacak Şekilde Genişlemesi: Hipermnezi
Nedir?
hipermnezi, bellekte tutma ve hatırlama işleminin gereğinden çok fazla olması halidir. hipomani, mani, akut konfüzyonel deliryumda, hayatı tehdit eden korku durumlarında, beyin travmalarında, temporal lobların uyarıldığı bazı ameliyat sonrasında, amfetamin, hallusinojenik ilaç alımında, epilepsinin aura devrelerinde ve hipnoz durumlarında görülebilir.
geçmiş hafıza genişlemesi de diyebiliriz hipermneziye. klasik bilincin artık hatırlamadığı veya çok az, anlamsız hatırladığı şeyleri, daha anlamlı veya bütüne yakın hatırlama işlemi. uyku vb. hallerde ve de delirmelerde, delişmenlikte pek normaldir.
hipermnezi... basitçe çevirmek gerekirse: bellek artışı
hipermneziyi farkında olmadan rüyalarda sık sık deneyimleriz. siz de uyanınca, rüyanızda; daha önce tanımadığınız birisini, dinlemediğiniz bir melodiyi, gitmediğiniz bir yeri ... gördüğünüzü düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. o kişiyi gördünüz, o müziği dinlediniz, o yere gitmeseniz bile bir yerlerden okudunuz.
sigmund freud bu konuda şöyle bir olay anlatır
bir adam rüyasında bahçesinin karla kaplı kaplı olduğunu görür. yerde de kara saplanmış donmak üzere iki kertenkele vardır. hayvanları alır, ısıtır ve yuvalarına koyar. ayrıca hayvanlara yemeleri için duvardaki bitkinin yapraklarını verir. adam rüyasında bu bitkinin adını bilmektedir: asplenium ruta muralis. bir süre sonra tekrar kertenkelelerin yanına döner ama kertenkelelerin sayısı o kadar artmıştır ki tüm caddeyi kaplamışlardır. olayın ilginç yanı şu ki adam gerçek hayatta bitkilerin latince adlarını bilmemekedir. daha sonra araştırma yapınca rüyasında asplenium ruta muralis dediği bitkinin gerçek hayatta da aynı isimle var olduğunu görür!
olaydan 16 yıl sonra adamımız isviçre'ye bir arkadaşını ziyarete gider. gezerken turistlere satılan bir botanik kitabı görür. kitapta, rüyasında gördüğü bitki vardır ve altında kendi elyazısı ile asplenium ruta muralis yazmaktadır! çok ilginç değil mi? aslında değil ve olayda mistik bir taraf yoktur. adamımız, rüyayı görmeden iki yıl önce bir arkadaşının kız kardeşi ile tanışmıştır. hanımefendinin yanında, hediye olarak, bir albüm vardır. orada bulunan bir botanikçi, adamımızdan yardım isteyerek, albümdeki her kurumuş bitkinin altına latince adlarını yazdırır. kertenkelelerin sırrı da kısa süre sonra çözülür. cadde dolusu kertenkele resmi, bir derginin eski sayılarından birinde yıllar yıllar önce basılmıştır. ve yine adamımız o resmi gördüğünü, yıllar sonra aynı dergiyi tekrar okuyunca hatırlar.