Güneş Sistemi İçindeki Gezegenlerin İkizliği Durumu
güneş sistemi, gezegenleri ikiz gibi olan bir sistemdir.
venüs-dünya
jüpiter-satürn
uranüs-neptün
plüton-triton (gerçi bir uydu)
asteroit kuşağında bir gezegen olsaydı. o da mars'ın ikizi olurdu.
peki merkür'ün ikizi nerede? muhtemelen merkür'ün de bir veya iki yoldaşı vardı ama çarpışmalar veya yörünge düzensizlikleriyle yok oldular. tabii ki bu ikiz gezegenler arasında da benzerlik ve farklılıklar var.
venüs ters ve çok yavaş dönerken, dünya daha hızlı ve normal dönüyor.
uranüs ters dönerken ikizi neptün daha normal dönüyor.
mars normalken, ikizi ayvayı yemiş durumda.
merkür'ün ikizi ortalıkta yok. kendisi de jüpiterle rezonansa düşüp güneş sisteminden şutlanacak.
plüton'un ikizi triton neptünce yakalandı. sonunda parçalanacak veya neptün'e çarpacak.
plüton şimdiden neptün'le rezonansa düşmüş durumda.
jüpiter-satürn ikilisinde bile tuhaflıklar var. biraz gezegenlere bakalım.
1. merkür
dünya benzeri yüksek yoğunluğuna rağmen, çapı düşük olduğu için atmosfer tutamıyor.
merkür'ün kalın katı metal bir çekirdeği var. bu çekirdek eskiden sıvı ve sıcakmış.
çarpma sonucu kabuğunu kaybettiği söyleniyor ama hangi cisimlerin çarptığı bilinmiyor.
jüpiter-merkür arasındaki "merkür-jüpiter 1: 1 perihelion-presesyon rezonansı " sonucu,
merkür, güneş sisteminden atılacak veya güneş'e ya da venüs-dünya gezegenlerinden birine çarpacak.
2. venüs
dünyanın ikizi olan venüs uygun boyut ve yoğunluğa ve de atmosfer varlığına sahip.
ama atmosfer bileşiminin yarattığı cehennemi ortam ve de yavaş dönmesi nedeniyle kaybediyor.
venüs ve uranüs doğudan batıya doğru dönüyorlar (ters yönde). "bir teoriye göre" bunlar başka gezegenlerin çarpmasından sonra ters yönde dönmeye başladılar.
fakat hangi cisimlerin çarptığı bilinmiyor. böylesine dev gezegenlere hangi gezegen çarpmış olmalı?
ve dahası... normalde çarpma sonucu oluşan molozlar birleşerek ayrı bir gezegen veya uydu oluşturabilir. ama venüs'ün uydusu yok. uranüs'ün uydularının kütleleri düşük.
3. dünya
ay'ın oluşumuyla ilgili en önemli teori şu:
4,5 milyar yıl önce 6000 km çapında theia adlı bir cismin dünyaya çarpması.
oluşan parçalar önce satürn gibi bir halka oluşturmuş ve onlar da zamanla birleşip ay'ı oluşturmuşlar.
https://en.wikipedia.org/wiki/theia_(planet)
4. mars
ay ve mars birçok açılardan birbirlerine benziyorlar.
ama ay daha düşük boyutu nedeniyle atmosfer tutamıyor.
mars'ta yapay atmosfer üretip tutması için çabalar sürüyor.
dünya ile mars'ın çarpışması olası.
http://www.hurriyet.com.tr/…ars-carpismasi-11839972
5. "titius-bode yasası"na göre mars ve jüpiter arasında bir gezegen olmalı
bu yasaya göre olması gereken yerde 1 ocak 1801'de "ceres" adlı gök cismi bulundu.
ve hemen gezegen ilan edildi. (plüton gibi)
ama sonraki yıllarda aynı kuşakta ard arda yeni gök cisimleri bulununca ceres'in gezegenliği 1860'larda geri alınmış.
bu kuşağın oluşumu için yine gezegen çarpışmaları ileri sürüldü. ayrıca jüpiter'in, büyük çekim gücüyle daha büyük gezegen oluşumunu engellemesi. ya da dış sistemden gelen cisimleri bu kuşağa yöneltmesi de önemli.
6. jüpiter
gaz devi jüpiter önceleri güneş'e yakınmış.
sonradan satürn'ün etkisiyle güneş'ten uzaklaşıp şimdiki yörüngesine yerleşmiş.
bu hareketleri sırasında güneş sistemini geniş biçimde etkilemiş.
http://www.nationalgeographic.com.tr/…n-katili/2438
7. plüton
dört milyar yıl önce bir cisim plüton'a çarpmış.
dağılan parçalar birleşip en büyüğü charon olan 5 tane cismi oluşturmuş.
ayrıca plüton'un aslında 7 uydusu varmış..birleşmeler sonucu 5'e düşmüş.
güneş sisteminin geleceğinde de çarpışmalar olabileceği öngörülüyor.