KÜLTÜR 18 Ağustos 2020
17b OKUNMA     411 PAYLAŞIM

Gündelik Hayatta Sıkça Kullandığımız Tokalaşmanın Tarihi

İnsanlık olarak uzunca bir süredir çeşitli nedenlerle tokalaşıyoruz ya da diğer bir deyişle el sıkışıyoruz. Peki nereden çıktı bu hareket? Biraz geçmişe doğru gidelim.

günlük hayatımızda yeni tanıştığımız kişilerle, yakın arkadaşlarımızla veya diğer sebeplerden (politik vb.) ötürü yaptığımız bu sözsüz selamlama, yani el sıkışma genellikle; toplantı, tebrik, ayrılma, tebrikler sunma , minnettarlık ifade etme veya bir iş veya diplomatik anlaşmayı tamamlamanın genel bir işareti olarak yapılır ve her daim yaptığımız bu ritüel ilk başlarda ne idi ve günümüze kadar nasıl geldi?

aşağıdaki görsel , tarihe kaydedilen ilk görsel olan bu kabartma assur kralı 3. shalmaneser'e aittir. görüldüğü üzere bir anlaşma üzerine yapılıyormuş hissiyatı veriyor:


ancak tarihçilere kulak verdiğimizde mevcut olan bu ritüelin kökeninin biraz bulanık olduğunu görüyoruz. popüler teorilere baktığımızda; jestin barışçıl niyetleri iletmenin bir yolu olarak başladığıdır. yabancılar boş sağ ellerini uzatarak silah tutmadıklarını ve birbirlerine karşı kötü niyet göstermediklerini gösterebilirlerdi. bazı teorilerde, el sıkışmasının yukarı ve aşağı hareketinin, bir kol içine ya da bilek içine gizlenebilecek bıçak veya hançerlerin yerinden çıkmasını sağlamak üzere olduğunu öne sürüyordu. yine başka bir açıklama, el sıkışmasının bir yemin veya söz verirken iyi niyetin sembolü olduğudur, yani elleri birbirine bağladıklarında, insanlar sözlerinin kutsal bir bağ olduğunu gösterdiği üzerinedir.

mesela destansı şair homer baktığımız da ilyada ve odyssey hikayelerine baktığımız da sık sık söz ve güven gösterileriyle ilgili olarak el sıkışmalarını anlatmıştır. yine mö 4. ve 5. yüzyılda yunan mezarlarına baktığımızda tokalaşma motifini çok görmekteyiz. mezar taşları genellikle ölen kişiyi ailesinin bir üyesi ile el sıkışırken tasvir eder veya son bir veda ya da yaşayan ve ölüler arasındaki ebedi bağı gösterir.


roma tarihine baktığımız da romalılar el yerine birbirlerinin kollarını tuttuklarını görürüz ve bu durumunda arkadaşlığın ve sadakatin sembolü olarak kullanılmıştı. hatta roma sikkelerinde bu ritüel resmedilmiştir.


tokalaşma, antik çağlarda bir çok anlamı olsa da günümüzde daha çok selamlama halini aldı.