japonca bir kelime olan "yugen" ya da "yuugen", zekanın ve bilinmezliğin güzelliğini ifade eden bir kelimedir. fark edilmeyeni fark etmek ve görülmeyeni görmek anlamını taşır.

yugen, edebiyat, resim, sahne sanatları ve mimari gibi çeşitli japon sanatlarını etkileyen temel bir kavramdır. kelime çin'de ortaya çıkmış ve budizm gibi çin düşünce okullarının yanı sıra laozi ve zhuangzi okullarında da kullanılmıştır. daha sonra geç heian döneminden erken kamakura dönemine kadar, ünlü japon şair fujiwara no shunzei (fujiwara no toshinari), waka şiirine yönelik eleştirilerinde yugen kelimesini kullanmaya başlamıştır. bir süre sonra, waka şiiri üzerine incelemelerde kullanılan önemli bir kelime haline gelmiştir. ortaçağ döneminde, noh draması, zen, renga şiiri, sado çay töreni ve haiku şiiri gibi diğer japon sanatlarını da yavaş yavaş etkilemeye başlamıştır. sonunda, japon kültüründe genel bir kelime olarak kullanılmaya başlanmıştır.

yugen, genellikle "gizemli derinlik" olarak çevrilir

yugen, kelimenin tam anlamıyla güzellik olmasa ve doğrudan görülemese bile, bir nesnede hissedebildiğimiz güzellik anlamına gelir. yugen, gözümüzün önündeki bir nesnenin yüzeysel güzelliğinden zevk alma değil, onun gizli güzelliğini hayal ederek güzelliği daha da etkileyici hale getirme duygusudur. örneğin, bir çiçeği gördüğümüzde güzel olduğunu düşünürüz. bu güzellik yüzeysel güzelliktir. çiçeğin şimdiye kadar rüzgara, yağmura ve kara karşı koyma geçmişi vardır ve ne kadar güzel olursa olsun bir gün solacaktır. güzel çiçek kendisi bizi etkilese de, geçmişini ve geleceğini hayal edebildiğimizde güzelliği yüzeysel güzellikten daha etkileyici olacaktır.

yugen'i bir ima, kalıcı bir anı, tat bırakma veya ima olarak kavramsallaştırırsanız, daha kolay anlayabilirsiniz. hayal gücü, yugen'i hissetmek için olmazsa olmazdır, bu nedenle birçok sanatçı, japonya'da antik çağlardan beri izleyicilerini hayal güçlerini kullanmaya teşvik etmek için bir yöntem geliştirmiştir. boyanmamış boşluk, basitleştirme, asimetri, düzensizlik, kusur, gösterişsiz renkler, kompozisyon, altın boya, japon tarzı resim dünyasında, sanatçıların izleyicilerini izlemeye hayal gücüyle katılmaya teşvik etme yollarının örnekleridir.

kaynak:
sözlükçe
https://nomurakakejiku.com/lesson_lineup/yuugen

Mükemmel Olmayan Şeylerdeki Güzelliği Bulmayı Amaçlayan Japon Anlayışı: Wabi-Sabi