SAĞLIK 24 Aralık 2019
19b OKUNMA     566 PAYLAŞIM

Gereksiz Antibiyotik Kullanımının Yol Açabileceği Tehlikeler

Özellikle Türkiye'de antibiyotik kullanımı epey yüksek durumda ve konu hakkında müthiş bir bilgi eksikliği var. Hal böyleyken bu konuda biraz olsun bilginlenmek hepimiz için en sağlıklısı
iStock

antibiyotiklerin gereksiz kullanımında, diğer bir deyişle herhangi bir antibiyotik tedavisine gerek olmadığı halde bu ilaçlar kullanıldığında, öncelikle bakterilerde bu antibiyotiklere karşı direnç gelişebilir, bunun sonucunda hastaya her defasında daha güçlü ve daha geniş kapsamlı antibiyotik vermek gerekecektir. ayrıca kullanılan her ilacın kişiler arası farklılık göstermesine rağmen belli başlı yan etkileri ortaya çıkmaktadır. bu yan etkiler nadiren de olsa ciddi hayati tehlikelere yol açmaktadır. gereksiz antibiyotik kullanımının bir başka dezavantajı da tedavi maliyetindeki artıştır. hastaların doktor kontrolü veya önerisi dışında yanlış antibiyotik kullanımı ise yukarıdaki istenmeyen durumlara ek olarak mevcut hastalığının iyileşmeyerek zaman kaybına, belki de daha da kötüleşmesine yol açabilir. bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç geliştirmesi, çevredeki ve sağlık kurumlarındaki bakteri popülasyonlarını da etkileyeceğinden, toplumsal bir sorun da oluşturur.

ateşi düşürmek amacı ile antibiyotik kullanımı toplumumuzda ne yazık ki oturmuş yanlış bir kanıdır. oysa antibiyotikler kesinlikle ateş düşürücü değillerdir. hastalık uygun antibiyotikle tedavi edildiği zaman, hastalığın diğer belirtileriyle birlikte ateş de düşer. bu olay antibiyotiklerin ateş düşürücü etkisi olduğundan değil, hastalığın kaynağı olan enfeksiyonu ortadan kaldırdığı için oluşmaktadır. ateş sadece enfeksiyon hastalıklarında yükselmez, örneğin romatizmal hastalıklarda, çeşitli kanser türlerinde de ateş yükselebilir. bu yüzden ateşin kaynağı enfeksiyona bağlı olmadığı sürece antibiyotik tedavisi verilmez. bu tedaviye karar verecek kişi de hekimdir.

antibiyotikler; gerekli olduğu durumlarda, yeterli dozda ve sürede kullanılmasına rağmen bazı kişilerde istenmeyen yan etkilere yol açabilirler. en sık görülen yan etkiler arasında bulantı, kusma, ishal, ciltte kızarık ve kaşıntılı alerjik döküntüler bulunmaktadır. bu tür yan etkiler ilaç kesildiğinde ortadan kalkar. ancak bu etkilerin dışında daha ciddi, hatta hayatı tehdit edecek düzeyde yan etkiler görülebilir (anafilaktik reaksiyon, diyalize girmeye götürecek kadar ciddi böbrek fonksiyon testlerinde bozulma gibi). çoğu yan etkiler ilaç kesildikten sonra ortadan kalkmasına rağmen bazı yan etkiler ilaç kesilse de uzun süreli veya kalıcı problemlere yol açabilir. bu sebeplerle antibiyotik kullanırken herhangi bir yan etki gördüğümüzde mutlaka durumu doktorumuza bildirip onun önerileri doğrultusunda gerekli önlemleri almalıyız.

kaynak: astra zeneca (geçimini ilaç satımından sağlayan bir şirket)

ABD'nin, Vietnamlıları Gıda Kaynaklarından Mahrum Etmek İçin Ürettiği Tarım İlacı: Agent Blue