TARİH 8 Aralık 2021
53,4b OKUNMA     516 PAYLAŞIM

Genç Osman Neden Ani Bir Darbeyle, Henüz 18 Yaşındayken Öldürüldü?

II. Osman'ın 26 Şubat 1618-18 Mayıs 1622 arasındaki kısa saltanatı neden henüz 18 yaşındayken ölümüyle son buldu? İnceliyoruz.

tarihte iki farklı genç osman vardır

ilk genç osman; osmanlı hanedanı'na mensup, 16. osmanlı padişahı sultan 2. osman'dır. babası 1. ahmet, annesi mahfiruz hatice sultan'dır. hotin seferi'ne bizzat kendisi çıkmış, ancak yeniçerilerin düzensizliğinden dolayı alacağı kaleyi antlaşmaya bağlayıp yeniçeri ocağı'nı kaldırmaya karar vermiştir. ayrıca ilk ıslahatçı padişah olarak da bilinir lakin çoğu girişimleri karşılıksız kalmış ve ölümüyle son bulmuştur. bunları kısaca özetlersek; israfı önleyip maliyeyi düzeltmek, saray dışından evlenmek, fazla maaşları kesmek, şeyhülislamın yetkilerini kısıtlamak (buraya kadar olan kısmı gerçekleştirmiştir, sonrakiler girişim olarak kalmıştır.), yeniçeri ocağını kaldırıp anadolu'da türkmenlerden oluşan bir ordu kurmak, başkenti istanbul'dan anadolu'ya taşımak, kılık kıyafet düzenlemesi yapmak.

2. osman'ın saray dışından evlendiği kişi şeyhülislam'ın kızıdır. genç osman'ın eşine yeniçeri ocağını kaldırmayı düşündüğünü söylemesi üzere eşi olayı babası şeyhülislama yetiştirmiş, o da yeniçeri ağasına derken bu sır bir anda tüm ocağa yayılmıştır. bunun üzerine yeniçeriler ayaklanmış lakin başta sultanı tahttan indirmekten başka bir niyet gütmemişlerdir. niyetleri sultan osmanı devirip çelebi osman yapmaktı. yerine akli dengesi yerinde olmaması sebebiyle tahttan indirilen 1. mustafa'yı tahta çıkarıp ocağı güvence altına almaktı. fakat isyan bir anda istanbul'a yayıldı zira 2. osman devrinde rum ve ermeni meyhanecilere ciddi kısıtlamalar getirilmişti.

isyanın bastırılamayacağının anlaşılması üzerine sultan saraydan çıkarılmış ağa kapısına sığınmıştı. burası ocağın kutsal yeri sayılır ve sığınan kim olursa olsun teslim edilmezdi. lakin 2. osman'ı devirmek isteyen kararlı bir grup canına kastetmeme sözlüyle sultanı oradan çıkardılar, yedikule zindanlarına götürmek üzere yola çıkardılar. üzerindeki kaftanı ve kavuğu çıkarıp eşek üzerine bindirip istanbul sokaklarında gezdirdiler. bu sırada sultan osman'dan nefret eden rum ve ermeniler ellerinde ne varsa üzerine attılar. sultan yedikule zindanlarına mahkum edilip çelebi mustafa tahta çıktığında kafese götürülmek üzere tutulacaktı. ancak iş artık çığırından çıkmış rum ve ermeni halk ayaklanmış, sultanın kellesini isteriz demeye başlamışlardı. durumu daha fazla idare edemeyeceğini anlayan yeniçeriler zaten işlerine gelecek bir olayın önünde de durmak istemediler. kimi kaynaklara göre 7 kimisine göre 9 yeniçeri devrik sultanın yanına girip boğmaya çalıştılar. ancak hayli boğuşmalı geçen bu süreçte başarılı olamadılar. sonrasında yine kimi kaynaklara göre hayalarından sıkarak kimi kaynaklara göre cüsseli bir rum gencinin içeri girip kollarından tutmasıyla hareketsiz kılınmış, kementle boğularak katledilmiştir.


1.5 yıllık 1. mustafa döneminden sonra yerine 1. ahmet ve kösem sultan'dan olma 2. osman'ın erkek kardeşi 4. murat küçük yaşta tahta geçmiş, ağabeyine yapılan zulüm sebebiyle meyhanecilere ve yeniçerilere büyük bir kinle yetişmiş, nihayetinde bu katliamda emeği geçenleri idam ettirmiş, meyhaneleri yasaklamış, yeniçerileri düzene sokmuş, sert önlemlerle otoriteyi önemli bir ölçüde eline alarak duraklama devrinde biraz olsun düzelme emaresi göstermiştir. 2. osman'dan geri ise şu sözleri kalmıştır; "görün dünyanın halini! dün sabah cihan padişahı idim, şimdi üryan kaldım. esvap ve malımın haddi hesabı yokken şimdi on akçelik bir arakiyeye (takkeye) gücüm yok! merhamet edip halimden ibret alın. dünya size de kalmaz!"

ikinci genç osman

4. murat dönemi osmanlı tebaasından genç bir çocuktur. yeniçeri olup bağdat seferine katılmak istemiştir. lakin yaşı tutmaması sebebiyle yeniçeri ağası reddetmiştir. genç osman kararlılıkla ısrar etmeye başlayınca yeniçeri ağası "daha bıyıkların bile terlememiş evladım, bak şu demir tarağı görüyor musun, bu tarağı bıyıklarına takıp düşmediği vakit gel seni ocağa alayım" demesi üzerine biraz da duruma içerleyerek yeniçeri ağasının elindeki tarağı alıp dudaklarının üst kısmına saplamış, dudağından kanlar akarak "bak şimdi düşmüyor!" demesiyle yeniçeri ağası ikna olup ocağa kaydını yaptırıp sefere götürmüştür. seferde büyük yararlılıkları olduğu söylenen genç osman öncü grupta savaşmış ve bağdat seferi'nde şehit düşmüştür. onun bu kahramanca mücadelesine bir ağıt yazılmıştır, bu ağıt günümüzde genç osman marşı olarak da bilinmektedir. çoğu kişi tarafından marşta adı geçen genç osman, padişah genç osman zannedilir. lakin değildir.

Genç Osman