2021 türkiye gp, 10 ekim pazar saat 15.00'da başladı

önce bi pisti tanıyalım. pist şu şekilde: istanbulpark pist

ilk olarak 2005'te yapılan istanbul gp, toplam 58 turdan oluşuyor

yarış saat yönünün tersinde koşuluyor. toplam pist uzunluğu 5338 metre. pistin en meşhur virajı olan 8. viraj 640 metre uzunluğunda ve pilotlar bu virajı tam gaz dönüyor; yaklaşık 5g'lik kuvvete maruz kalıyor. pistin en hızlı turu bugünkü sıralama turlarına kadar 1:24.770 ile montoya'ya aitti. 2005 yılındaki yarışın 39. turunda en hızlı turu atan montoya'nın bu derecesi hamilton tarafından 1:22.868 ile geçildi, hamilton pist rekorunu ele geçirdi.

tanımı yapıp pisti kısaca tanıttıktan sonra hem şöyle bir yarışa kadar neler olmuş bir özetleyelim hem de yarışı ilk defa izleyenlere formula 1 yarışlarının kuralları ile ilgili basit bilgiler verelim.

formula 1'de yarıştan önce pilotlar ve takımlar cuma günü iki, cumartesi günü bir olmak üzere toplamda 3 defa antrenman turları atar; cumartesi günleri ise sıralama turları gerçekleşir. bu sıralama turlarında pilotlar hangi dereceyi elde ederlerse pazar günü yarışa o sıradan başlarlar.

antrenman seansları: iki tanesi cuma, bir tanesi cumartesi sabah olmak üzere toplamda 3 defa gerçekleşir. pilotlar bu seanslarda araçları, pisti ve lastikleri denerler. hangi set lastiği kullanınca hangi performansı alacaklarını bu seanslar sayesinde öğrenen takımlar sıralama turları ve yarışta hangi stratejiyi uygulayacaklarını öğrenirler.

sıralama turları: üç aşamalı olarak gerçekleşir. ilk aşama 18 dakika sürer. bu sürede piste çıkan sürücülerden en iyi 15 dereceyi yapanlar ikinci aşamaya geçerken 16-17-18-19 ve 20'nci sırada yer alan sürücüler bu aşamada elenir. ikinci aşama 15 dakika sürer. piste çıkan 15 pilottan ilk 10 tanesi son seansa katılmaya hak kazanır, 11-12-13-14 ve 15'inci olan sürücüler elenir. üçüncü aşamada 12 dakika sürer. bu sürede piste çıkan 10 pilot turlarını atar, en hızlı pilot pazar günü yapılacak olan yarışa ilk sırada başlar, diğer pilotlar da derecelerine göre sıralanır.

drs (drag reducing system): drs, yarışlarda drs tespit bölgesi denilen belli alanlarda öndeki pilotla 1 saniyelik zaman farkı olduğu durumda otomatik olarak aktifleşen, arka kanadın bir kısmının yere paralel konuma gelerek açılması sayesinde aracın daha az hava sürtünmesine maruz kalarak düzlüklerde daha hızlı gitmesini sağlayan bir sistemdir.

 drs tespit bölgesi 

drs açık/kapalı hali

sadece geçiş yapan araç drs kullanabilir. önceki yani geçilecek olan araç bu esnada drs kullanamaz. drs, kullanımına izin verilen alanlar haricinde (yukarıdaki istanbulpark'ın pist haritasında drs bölgelerinin nereler olduğunu görebilirsiniz) kullanılamaz. drs sıralama turlarında önce herhangi bir araç vb olup olmadığına bakılmaksızın drs bölgelerinde serbestçe kullanılabilir.

drs'nin yanında bir de ers var. nedir bu ers? kısaca özetlemek gerekirse, bir f1 aracı motoru ortalama 600 beygir güç üretir. ers ise motora ek olarak 160 beygir civarında güç üretiyor. nasıl sağlıyor? normal motora ek olarak egzozda ve frenlerde oluşan ısı enerjisini geri dönüştürerek oluşan bu ekstra gücü motora gönderiyor. böylece pilotlar hızlanırken veya geçiş yaparken bu ekstra gücü kullanarak kendilerine avantaj sağlıyorlar.

lastik çeşitleri

f1'de takımlar pistlerin, rakiplerinin ve hava şartlarına göre lastik seçiyor ve adeta birer lastik savaşına giriyorlar. f1'e sadece pirelli lastik sağlıyor. yarış günleri pirelli hangi set lastikleri getirirse takımlar onu kullanıyor. f1'de ağırlıklı olarak 3 olmak üzere toplam 5 çeşit lastik var:

1- sert lastik (h): çevresi beyaz renk şeritlere sahip olan lastiktir. dezavantajı zor ısınması, diğer lastik setlerine göre pilotlar sert lastikle daha yavaş turlar atar. avantajı ise ömrü diğer lastiklere göre daha çok dayanmasıdır.

2- orta hamur (m): çevresi sarı şeritlere sahiptir. takımlar ve pilotlar tarafından en çok tercih edilen lastik tipidir. dayanıklılığı ve performansı dengelidir.

3- yumuşak set (s): çevresi kırmızı şeritlere sahiptir. avantajı yüksek hız sağlamasıdır. dezavantajı ise en çabuk biten/yıpranan lastik türüdür. bu lastikler çabuk tükendiği için pilotlar orta hamura göre daha erken pit-stop yapmak zorunda kalırlar.

4- intermediate green (ı): çevresi yeşil şeritlere sahiptir. ıslak zeminlerde kullanılır. yoğun yağış yoksa ıslak zeminde maksimum yere tutuş sağlar. dayanıklıdır.

5- wet blue (b): çevresi mavi şeritlere sahiptir. yoğun yağış ve aşırı kaygan pistlerde kullanılır.

öncelikle cuma ve cumartesi günleri neler olmuş onlara bakalım

1- birinci antrenman seansı (cuma 11.30): geçen yıl türkiye'de gerçekleşen yarışta pilotların ve takımların en çok şikayet ettikleri şey, piste yeni atılan asfalt sebebiyle yol tutuşunun yoka yakın olmasıydı. hatta bu yüzden fia bu sene resmen eşeğini sağlan kazığa bağladı ve yarışa günler kala pistin özel sulama vb yoluyla asfaltı aşındırıldı ve yol tutuşunun daha yüksek olması hedeflendi.

işte geçen yıldan kalan bu endişelerle başlayan birinci antrenman seansını ilk dakikalarında pilotlar piste çıktıklarında gördüler ki geçen yıla göre çok daha iyi bir yol tutuşu var. yumuşak set lastikler pistin yol tutuşu ile birleşince pilotlardan özellikle geçtiğimiz yıla göre çok daha hızlı turlar izledik.

seans öncesinde hamilton motorunda yaptığı değişiklik sebebiyle(f1'de pilotlar öyle kafalarına göre motor ve motor parçalarını değiştiremiyorlar. her değişiklik sonrasında belli bir yaptırıma maruz kalıyorlar) 10 sıra geriden başlama cezası aldı. haliyle hamilton sırala turları sonunda kaçıncı olursa üzerine +10 sıra eklenecek ve bu şekilde yarışa başlayacak.

seansın ve pistin açılışını fernando alonso yaptı, piste çıkan ilk isim oldu. seansta en yüksek hıza 332,4 km/h ile yaşlı kurt kimi raikkonen sahip oldu.

bu seansın en hızlısı lewis hamilton olurken max verstappen ikinci sırayı aldı. ilk antrenman seansında detaylı sıralama ise şu şekilde oldu:

birinci antrenman seansı sonuçları

tabloyu biraz özetlemek gerekirse, ilk 5'te yer alan tüm pilotlar yumuşak hamur lastik kullanmışlar. hamilton bu seansta verstappen'den yarım saniye daha hızlı olmuş. pilotlar ilk seansta ortalama 25'er tur atmışlar. verstappen mi yavaştı yoksa leclerc mi hızlıydı bilinmez ancak bu iki pilot arasındaki fark sadece 0,051 saniye oldu.

2- ikinci antrenman seansı (cuma 15.00): seansın açılışını perez yaptı ve piste çıkan ilk isim oldu. 12 ve 14'ün virajda pilotlar istanbul trafiğini resmen piste yansıttılar ve pilotlar zaman turlarına başlamadan önce bu bölgede yavaşladılar, bu da bir trafik oluşmasına sebep oldu.

latifi seansta tur derecesine atarken 9'uncu virajda spin attı ve pistin ilk aksiyonu da böylece gerçekleşti. leclerc 1.24.102'lik derecesiyle seansın en hızlı turunu atsa da arkasından turunu tamamlayan hamilton 1.23.840'lık turuyla en hızlı turu atan pilot olma unvanını leclerc'ten aldı. bu kez spin atan isim 6'ncı virajda gasly oldu.

tüm bu durumlarla birlikte ikinci antrenman seansı tamamlandı ve hamilton ilk sırayı alırken leclerc ikinci sırada yer aldı. detaylı sonuç tablosu şu şekilde:

ikinci antrenman seansı sonuçları

grafiği değerlendirmek gerekirse pilotlar bu seansta piste orta hamur lastik setleriyle çıktılar ve yumuşak hamur lastik setlerine göre daha hızlı turlar attılar. yine ilk 5'te yer alan isimler aynı tip lastik tipini tercih eden pilotlardan oluştu. ilk seansta verstappen'den sadece 0,051 saniye yavaş olan leclerc orta hamur lastiklerle birlikte verstappen'de 0,225 saniye daha hızlıydı.

bu seansta raikkonen'in su içtiği düzeneğin arızalanması ve ayaklarına su gelmesi ve takımla bu konuda yaptığı telsiz konuşmaları izleyiciler için seansın eğlenceli anlarıydı.

3- üçüncü antrenman seansı (cumartesi 12.00): son antrenman seansı öncesi beklendiği gibi yağmur başladı ve takımlar pist yoğun bir şekilde ıslak olduğu için bu seansa intermediate green(ı) ve wet blue(b) lastik türleriyle çıktılar. seansın ilk anları pilotların pistin ıslak zemindeyken nasıl bir performans verdiğini tartmaları ile başladı. piste ilk olarak gasly ve tsunoda çıktı. bazı pilotlar pistte tutunmakta oldukça zorlandılar (gasly, mazepin, leclerc). verstappen de bu seansta aracın kontrolünü kaybeden isimlerden oldu, aracıyla 360 derece dönerek spin attı ancak sorun yaşamadan seansa devam etti. fakat russell bu pilotlar kadar şanslı olmadı ve aracın hakimiyetini kaybederek çakıl havuzuna saplandı. bu yüzden de kırmızı bayrak çıktı ve seansa kısa bir ara verildi.

üçüncü antrenman seansı sonuçları

seansın en hızlı ismi ise 1:30.447'lik turu ile gasly oldu. gasly'nin ardından verstappen ikinci, perez üçüncü oldu. bu seansta mercedesler sıralama turları öncesinde güçlerini saklamak amacıyla olsa gerek, piste çok da fazla çıkmadılar. 8 tur atan bottas 1:31.996'lık derecesiyle 8'inci olurken; sadece 5 tur pistte kalan hamilton 1:33.636 ile seansı 18'nci sırada tamamladı.

sıralama turları (cumartesi 15.00)

sıralama turlarının 18 dakikalık seansı öncesi her an yağmurun yağması bekleniyordu. pilotlar, beklenen yağmur gelmeden önce hızlı turlarını atıp avantaj sağlamak amacıyla piste erkenden çıktılar. yumuşak hamurlu lastikler ile piste çıkan pilotlar, ilk turlarda henüz ısınmayan lastikler nedeniyle biraz zorluk yaşadılar. özellikle ilk virajdaki ihlaller nedeniyle çoğu pilotun tur zamanı silindi.

seansının başlamasından 6 dakika geride kalmışken alonso telsizden beklenen yağmurun geldiğini duyurdu. ancak eş zamanlı olarak lastikler de ısınmaya başladığından peş peşe iyi tur zamanlarına ulaşıldı, pist henüz ıslak olmadığı için yağmurun başlaması pilotların tur performansını çok fazla etkilemedi.

sıralama turları q1 sonuçları

seansın sonunda en iyi zamanı 1:24.585 ile hamilton elde etti. hamilon'u verstappen ve gasly izledi. latifi, giovinazzi, raikkonen ve mazepin ve ricciardo q1 seansında elenirken, haas'ı q2'ye taşıyan mick schumacher seansı 14'üncü sırada tamamlayarak günün en büyük sürprizine imza attı ve q2'ye kalmayı başardı. bu, schumacher adına daha çok başında olduğu formula 1 kariyerinin en başarılı sıralama turu derecesi oldu.

q2 seansı: pilotlar bu seansa orta hamur lastiklerle başladılar. bu da pilotların çok daha iyi tur zamanları yakalamasını sağladı. mercedes pilotlarının ilk iki sırayı aldığı q2 seansında alonso'nun da performansı dikkat çekti.

bu seansta elenmenin eşiğine gelen leclerc, son anda takım arkadaşı sainz'ın hava koridorundan da faydalanarak kendini ilk 10'a atmayı başardı. norris de yine son anlarda kapağı q3'e atan isimler arasında yer aldı.

sıralama turları q2 sonuçları

seans sonunda 1:23.082 ile hamilton en hızlı isim oldu. bottas en hızlı ikinci isim olurken verstappen üçüncü oldu. bu seansta vettel, ocon, russell, schumacher ve sainz elenen isimler oldu. sainz muhtemelen son sırada başlayacağı için bu seansa sadece leclerc'e destek olmak için piste çıktı. zaman turu bile atmadı.

q3 seansı: pilotlar piste yumuşak hamur lastiğine dönerek başladılar. son seansta piste ilk çıkan isimler mercedes pilotları bottas ve hamilton oldu. trafiğe takılmadan önleri açık bir şekilde en hızlı turları atarak avantaj elde etmek isteyen mercedes pilotları arka arkaya en hızlı sektör ve tur zamanlarına imza attılar.

sıralama turları q3 sonuçları

hamilton 1.22.868'lik derecesiyle ilk sırayı aldı ve pist rekorunu da kırdı. bottas ikinci sırayı alırken verstappen üçüncü oldu. ancak hamilton yeni güç ünitesine geçtiği için 10 sıra ceza aldı ve yarışa 11'inci sıradan başlayacak.

sırala turları bu şekilde sona erdi ve yarışa pilotların hangi cepte/sırada başlayacakları böylece belli oldu.

pazar günkü büyük yarışa kimin hangi sırada başlayacağı ise şu şekilde: starting grid

yarış günü (pazar 15.00)

ve beklenen büyük gün geldi. antrenman seanslarını ve sıralama turlarını geride bırakarak büyük güne geldik. yarış günü sabahında başlayan yağmur pisti oldukça ıslattı. bu yüzden de tüm pilotlar yarışa yağmur lastikleriyle (intermediate green) başladı.

saat 15.00'ı gösterdiğinde pilotlar formasyon turu için ceplerinden çıktı. formasyon turu sorunsuz bir şekilde atıldı ve pilotlar tekrar ceplerine geldi. 5 kırmızı ışık söndü ve yarış başladı.

yarışın başlaması ile birlikte bottas çok iyi bir kalkış yaparak pistin temiz tarafında olmanın da verdiği avantaj ile yerini korudu. verstappen ve leclerc de yerlerini koruyarak sorunsuz bir start aldılar. start anını buradan izleyebilirsiniz.

pilotlar üçüncü viraja gelirken gasly ve alonso temas yaşadı:

alonso pist dışına taşarak 16'ncı sıraya kadar geriledi. alonso schumacher ile de bir temas yaşadı. bu temaslar yüzünden gasly ve alonso 5'er saniye ceza aldılar.

ilk tur geçilirken bottas arkasındaki verstappen'e 1,5 saniyelik bir fark açtı. ikinci turda oluşan sıralama: bottas-verstappen-leclerc-perez-gasly şeklinde oldu. yarışa 11'nci sırada başlayan hamilton iki tur sonunda iki sıra yükseldi ve 9'ncu sırayı aldı. 19'uncu başlayan sainz ise 16'ncılığa yükseldi.

yarışın 1/4'lük kısmı sakin geçerken bu turlarda hamilton ve sainz'ın yükselişi ve önlerindeki araçları birer birer geçerek üst sıralara tırmanmalarını izledik.

sonradan yarışın full halini de izledim ama serhan acar bu durumdan hiç bahsetmemiş. hamilton ve sainz'a ayrı bir parantez açmak istiyorum. açık alan 2'de tam da görüş açımda olduğu için özellikle dikkat ettim, tüm pilotlar 6'ncı virajı daha dıştan alırken hamilton beşinci viraja daha içten girip altıncı virajı aracını ortalayarak farklı bir yarış çizgisi ile döndü. sanırım bu dönüşü bilinçli bir tercihti ve bu dönüş hamilton'a daha hızlı turlar atmasını sağlamış olabilir. ve hamilton'un bu taktiğini pistte uygulayan başka bir isim daha vardı; o da hamilton gibi hızlıca üst sıralara yükselen sainz. tıpkı hamilton gibi o da beş ve altıncı virajları farklı bir yarış çizgisi ile döndü. iki pilotun da altıncı virajı farklı bir çizgi ile dönmesi üst sıralara hızlı yükselmesinde etkili olmuş olabilir.

yarışın 14'üncü turunda sainz 11'nci sıraya kadar yükseldi. hamilton da altıncı sıraya kadar tırmandı.

yarış hamilton ve sainz'ın geçişleriyle devam etti. hamilton 5, sainz da 9'uncu sıraya kadar yükseldi. 21'nci tura geldiğimizde ise pit'e giren ilk isim ricciardo oldu.

yarışın ortasına yani 29'uncu tura geldiğimizde oluşan sıralama ise şu şekilde oldu

29. turda oluşan sıralama:

bu dakikadan sonra podyum için mücadele eden hamilton dördüncü sıradaki perez'e yaklaşmaya başladı. aradaki farkı iki saniyenin altına düşürdü. 34'üncü tura kadar perez'e iyice yaklaşan hamilton, 34'üncü turun son anlarında perez'e atak yaparak dördüncülüğü almak istedi. ancak perez hamilton'a muhteşem bir direnç gösterdi ve geçit vermedi. bu muhteşem anları buradan izleyebilirsiniz.

ilk 3 sıradaki pilotlardan verstappen 33. turda pite gelerek ilk üç pilot arasında pit yapan ilk isim oldu. verstappen'in pitinin ardından ilk 3 sıra bottas-leclerc-verstappen şeklinde oldu.

verstappen ile aynı turda pite gelen ve günün belki de en başarılı ismi olan sainz ise ferrari pit ekibinin rezil bir pit yapması sebebiyle çok fazla vakit kaybetti. yedinci girdiği pitten dokuzuncu çıktı:

37. turda yarışın lideri bottas pite geldi. sorunsuz bir pit ile yarışa ikinci sırada, verstappen'in önünde döndü. bottas'ın pitinin ardından sıralama leclerc-bottas-verstappen şeklinde oldu.

yarışın yeni lideri leclerc henüz pite girmemişti. yarışın bitmesine daha 20 tur vardı ve bottas'ın 6,8 saniye önündeydi. leclerc pite girmek istemiyor; mevcut lastikleriyle yerini koruyarak finişe gitmek istiyordu. bu yüzden de ferrari pit duvarına bu şekilde devam ederse bottas ile arasındaki farkın kapanıp kapanmayacağını sordu. ferrari pit duvarında ise ömer üründül oturduğundan leclerc'e "bottas'a geçilmezsen yarışı birinci bitirirsin" şeklinde süper bir cevap verdi.

ferrari pit duvarının vermediği sorunun cevabını ise ben vereyim. bottas leclerc'ten sırayla; 0,550-0,633-0,034-0,669-1,903-1,854-0,633-0,498 saniye daha hızlıydı. bottas aradaki yaklaşık 7 saniyelik farkı 8 turda kapattı ve 47'nci turda leclerc'i geçti.

bottas'ın liderliği almasıyla birlikte leclerc pite geldi ve piste dördüncü sırada geri döndü. leclerc'in pitinin ardından sıralama, bottas-verstappen-hamilton-leclerc-perez şeklinde oluştu.

yine bir parantez açmak istiyorum burada. eğer ferrari pit ekibi bottas pite girdiğinde yani 37'nci turdan hemen sonra leclerc'i pite alsaydı ferrari bu yarıştan podyumla dönebilirdi. 38'nci tur sonunda leclerc pite gelseydi piste henüz pite girmeyen hamilton ve gasly'nin arkasında perez'in önünde altıncı dönecekti. perez ile de arasında 8,8 saniye olacaktı. taktığı yeni lastiklerini ısıtması daha çabuk olacaktı ve belki de perez'e geçilmeyecekti. tabi burada ferrari pit duvarının mallığı kadar leclerc'in hatası da yok değil.

gelelim günün mallığına. o kadar büyük mallık ki ferrari'nin sainz'ın yarışını 8 saniyelik pit ile piç etmesinden, leclerc'in podyum şansını elleriyle vermesinden bile büyük bir mallık. pist ıslakken ve henüz ideal bir kuru çizgi oluşmamışken vettel 38'inci turda pite geldi ve böyle bir havada orta hamur lastik taktı. haliyle bu lastikler çalışmadı, kayıp durdu ve bir tur sonra tekrar pite gelerek yağmur lastiklerini takmak zorunda kaldı. bu gereksiz kumar vettel'e tam 7 sıra kaybettirdi. yarışı da haas'ların önünde 18'inci sırada tamamladı.

pite girmemek için adeta direnen hamilton ise daha fazla direnemedi ve 50'nci turda pite gelerek üçüncü götürdüğü yarışta beşinci sıraya düştü.

hamilton ve gasly'nin pite girmesiyle yarışı üçüncü sırada götüren leclerc 52'nci turda perez'e geçilerek dördüncü sıraya düştü ve podyum şansını kaybetti. perez'in leclerc'i geçişini buradan izleyebilirsiniz.

böylece son 6 tura girilirken sıralama bottas-verstappen-perez-leclerc-hamilton şeklinde oldu.

bu 5'li ilerleyen turları da temiz bir şekilde tamamladı ve 58 tur süren türkiye gp sona erdi. 58 tur sonunda ise sıralama şu şekilde oldu:

türkiye gp yarış sonucu

yarışın bu şekilde sona ermesiyle birlikte de şampiyona sıralamasında verstappen hamilton'u geçerek liderliğe yükseldi. şampiyona puan durumuna da buradan bakabilirsiniz.

günün kazanan ve kaybedenlerine bakarsak

günün kazananları: perez, sainz, bottas

günün kaybedenleri: burayı biraz detayı anlatmak istiyorum.

ferrari pit ekibi: 8 saniyelik pitle sainz'ın yarışını resmen piç ettiler. ezel'in kör anası olsa pit bu kadar sürmezdi.

leclerc: yarışı iyi bir konumda bitirse bile kaybedenlerden. çünkü bottas'ın ardından pite gelseydi bu yarışta bir ferrari pilotunu podyumda görebilirdik.

vettel: abicim o lastik kararına ne gerek vardı? bomboş bir riskti. bedelini 18'nci olarak ödedi.

hamilton: 11'inci başladığı yarışı 5'inci bitirmesi aslında iyi bir performans. ancak hamilton gibi bir isim için buna iyi derece demek biraz abartı olur. perez'i geçememesi ve çok geç pite gelmesi kendisini olası bir podyumdan etti. ben şahsen hamilton'dan bir podyum bekliyordum.

ricciardo: abicim sen sırıtmak dışında ne zaman büyük işler yapacaksın? son sırada başladı yarışa evet ama kendisi gibi son cepte başlayan sainz bu kadar iyi bir performans sergilerken ricciardo'nun bu derece vasat bir yarış geçirmesi mclaren adına iyi bir sonuç olmadı diyebiliriz.

açıkçası yarışta tüm bunlar ve bu isimler dışında kayda değer bir şey olmadı. diğer isimlerden bahsetmeye gerek bile duymuyorum. hatta duygusal bakmasak türkiye gp sıkıcı bir yarıştı bile diyebilirim. yağmurlu bir yarışa yaraşır kaosu göremedik. he elbette formula 1 demek kaos demek değildir. ancak bu piste kaos çok yakışıyor. şartlar bu kadar müsaitken biraz daha aksiyon görsek fena olmazdı.

genel olarak türkiye gp benim açımdan 7/10'luk bir yarış oldu diyebilirim. son olarak organizasyon ile ilgili çokça yazılıp çizildiği için o kısma girmiyorum. ancak d otoparkından 4 saatte çıkmamıza sebep olan her kimse allah onun belasını verebilir, bence mahsuru yok.

umarım gelecek sene daha iyi bir organizasyon ile bu sporu yine ülkemizde izleyebiliriz.

Formula 1 Hakkında Bilgi Sahibi Olmak İçin Okunması Gereken Detaylı Bir Özet