flannan adaları'ndan (seven hunters) biri olan eilean mor'da yaşanan ve 2022 itibarıyla 122 yıldır çözülemeyen gizemli bir kayboluştur bu. fenerin bekçileri thomas marshall, james ducat ve donald macarthur'un hikayesidir. olay, flannan adaları deniz feneri bekçilerinin gizemli kayboluşu ya da eilean mor deniz feneri bekçilerinin gizemli kayboluşu olarak da anılır. hikaye şöyle:

26 aralık 1900'de küçük bir gemi, eilean mor deniz feneri'ne varmak üzere flannan adaları'na doğru yola çıktı. yedek bekçi jospeph moore'un da içinde olduğu, kaptanlığını james harvey'nin yaptığı gemi, eilean mor'un iskelesine yanaşır fakat karşılamaya gelen olmaz. siren çalar, işaret fişeği gönderir ama adada bir hareket olmaz. moore, adaya tek başına çıkar.

ilk olarak deniz fenerinin kapısının kilitli olmadığını ve üç tane olan yağmurluklardan ikisinin kayıp olduğunu fark eder. mutfağa ilerlediğinde yarım bırakılmış yemeği, ters dönmüş sandalyeyi ve durmuş olan mutfak saatini görür. fenerin geri kalanını da arar fakat bekçilerden bir iz bulamaz.

kaptanı bilgilendirmek üzere gemiye döner. kaptan merkeze telgraf çeker: 

"flannan adaları'nda trajik bir kaza yaşanmış. üç bekçi adadan kaybolmuşlar. bugün öğlen adaya vardığımızda ada üzerinde hiçbir yaşam belirtisi yoktu. bulgular bir hafta kadar önce bir kaza yaşanmış olabileceğine işaret ediyor. kayalıklardan düşmüş veya vinci emniyete almak isterken boğulmuş olabilirler.

gece oluyor artık. onlar için yapabileceğimiz bir şey yok. moore, macdonald, buoymaster ve iki mürettebatı sizler düzenlemeleri yapana kadar feneri çalışır durumda tutmaları için adada bıraktım. sizden haber gelene kadar oban'a dönmeyeceğim. belki yerinizde değilsinizdir diye aynı telgrafı muirhead'e de gönderdim. sizden telgraf gelir belki diye kapanana kadar telgrafın başında olacağım."

birkaç gün sonra, üç bekçiyi de işe alan ve yakından tanıyan robert muirhead olayı araştırmak için adaya gider. moore'un rapor ettiklerinden başka bir şey bulamaz, deniz feneri kayıtları hariç. son birkaç güne ait kayıtların olağan dışı olduğunu fark eder. 12 aralık'ta ikinci yardımcı thomas marshall'ın tuttuğu kayıt: "20 yıldır görmediğim kadar sert rüzgar var. baş bekçi james ducat sessizleşti ve üçüncü yardımcı william mcarthur ağlıyor."

tuhaf olan ise; william mcarthur sezonluk denizciydi ve iskoçya'nın en sert mizaçlı adamı olarak bilinirdi. peki niye bir fırtına yüzünden ağlıyordu? 13 aralık kayıtlarında fırtınanın hala devam ettiği ve üç adamın da dua ettiği yazıyordu. deniz seviyesinden 45 metre yukarıda olan, daha yeni inşa edilmiş ve güvenli olan bu fenerde; üç tecrübeli bekçi fırtınanın durması için mi dua ediyordu? asıl tuhaf olansa 12-13-14 aralık tarihleri için o civarda rapor edilen bir fırtına yoktu. hatta hava sakin ve fırtına ayın 17'sine kadar adayı vurmamıştı. 

son kayıt ise 15 aralık'a ait: "fırtına dindi, deniz sakin. tanrı her şeye hakimdir." muirhead, kayıtları okuduktan sonra dikkatini bırakılan yağmurluk çekti. neden -oldukça soğuk bir kış mevsimi olmasına rağmen- bekçilerden biri yağmurluğunu almadan dışarı çıkmıştı? dahası, kurallar ve yönetmelik doğrudan yasaklarken niçin üç bekçi de aynı anda çalışma alanlarını bırakmışlardı?

iskelenin aşağısında daha fazla ipucu bulundu. muirhead, kayalıklara yayılmış halatları fark etti. normalde iskelenin 21 metre yukarısında, kahverengi bir sandık içinde malzeme vincinde bulunmaları gerekiyordu. belki sandık yerinden oynadı ve düştü. bekçiler de dalga gelip halatları götürmesin diye almaya çalışıyorlardı. olaya dair ilk ve en kabul gören teori buydu. muirhead, kurula gönderdiği resmi raporuna da bunları yazdı.

açıklamaları kuruldaki bazı üyeleri ikna etmedi. mesela, neden cesetlerden hiçbiri karaya vurmamıştı? neden bekçilerden biri yağmurluğunu almadan fenerden çıkmıştı, hem de dış hebridler'de (outer hebrides) aralık ayı olmasına rağmen? neden bu üç tecrübeli fener bekçisi dalgaya karşı önlem almamıştı?

bunlar mantıklı sorular olsa da en yerinde soru, hava durumuyla alakalı olandı. denizler sakindi. lewis adası'nın yakınlarından deniz fenerinin görülebildiğine oldukça eminlerdi. olumsuz bir hava şartı fenerin görülmesini engellerdi.

olaydan sonra deniz fenerinde görevlendirilen bekçiler, onlarca yıl boyunca esen rüzgarda tuhaf sesler duyduklarını rapor ettiler: kaybolan bekçilerin isimlerini. kaybolmalarına ilişkin teoriler yabancı işgalcilerin bekçileri esir almalarından, uzaylıların kaçırmasına kadar gidiyordu. 

kayboluşlarının sebebi ne olursa olsun; biri ya da bir şey o üç adamı eilean mor'un kayalıklarından 122 yıl önce bir kış günü aldı götürdü.

kaynak: historic-uk.com

İzlanda'da Bulunan Dünyanın En Yalnız Evinin Hikayesi