Filmleriyle Hepimizin Hayatına Dokunan, Türk Sinemasının Mihenk Taşı: Münir Özkul
o kel mahmut, yaşar usta, sarhoş emin… o, 1925 istanbul doğumlu bir paşa torunu. o hem tiyatro hem de sinema oyuncusu münir özkul.
saçlarını brütüs gibi öne tarayan, çirkince, avurtları çökük, orta yaşlarındayken favorileri beyaz geri kalan kısmı siyah saçlarıyla bana akbabayı hatırlatan münir özkul.
beyaz perde öyle bir dünyadır ki kahramanlarınız olan oyuncuları sadece ve sadece oradaki rolleriyle karşılıksız seversiniz. daha derine inmeye gerek yoktur çünkü daha derinde hayal kırıklığı vardır çoğu zaman. başkalarının ne dediği umurumda değil bu yüzden .
sinemaya 1950 yılında merhaba diyen özkul’u çoğumuz yardımcı erkek oyuncu olarak biliriz. çevremdeki insanlara böyle bir soru yönelttiğimde çoğu münir özkul’un hiç başrol oynamadığı görüşünde olduklarını söylediler.
oysaki özkul’un benim tespit ettiğim kadarıyla başrolünü oynadığı 19 filmi var. bunlar
1- tuş ( 1955 )
2- miras uğrunda (1956 )
3- kalbimin şarkısı ( 1956 )
4- çifte tabancalı damat ( 1967 )
5- işte deve işte hendek ( 1971 )
6- donkişot sahte şövalye ( 1971 )
7- ibiş gangsterlere karşı ( 1971 )
8- karamanın koyunu ( 1972 )
9- ver allahım ver ( 1972 )
10- şaban istanbulda ( 1973 )
11- bizim aile ( 1975 )
12- hababam sınıfı sınıfta kaldı ( 1975 )
13- hababam sınıfı uyanıyor( 1976 )
14- aile şerefi ( 1976 )
15- gülen gözler ( 1977 )
16- hababam sınıfı tatilde ( 1977 )
17- neşeli günler ( 1978 )
18- hababam sınıfı dokuz doğuruyor ( 1978 )
19- buyrun cümbüşe ( 1982 )
listedeki son sekiz film – en sonda ki hariç – birer arzu film yapımıdır. münir özkul asıl ününü arzu film yapımlarıyla edinmiştir.
41 adet arzu film yapımında rol almıştır. bu yapımlar arasından bazıları
ayşecikle ömercik , yavrum , dikkat kan aranıyor , seven ne yapmaz, hayat sevince güzel, senede bir gün, sev kardeşim, tatlı dillim, oh olsun, salak milyoner, mavi boncuk, cennetin çocukları, banker bilo, milyarder ve arabesk.
arzu filme bu kadar film çeken özkul’un en çok çalıştığı yönetmen doğal olarak ertem eğilmez ( 27 film ). diğerleri sırrı gültekin ( 22 ), orhan aksoy ( 8 ), semih evin ( 7 ), osman f seden ( 6 ), kartal tibet ( 6 ).
sinemadaki ilk yirmi yılında edinemediği şöhreti 1969’dan itibaren fazlasıyla edinmiştir. işte benim favorilerim ki çoğunuzun hatırlayacağı filmleridir bunlar
boş çerçeve ( 1970 ): kartal tibet ve hülya koçyiğit’in başrolünü oynadıkları bu filimde ferit’in en yakın arkadaşı ferhat karakterini canlandırır.
ayşecikle ömercik ( 1969 ): sansar lakaplı hırsızı canlandırıyor bu filimde.
yavrum( 1970 ): yine bir ayşecik filmi diyebileceğimiz bu yapımda ayşe’nin iyi kalpli dedesini oynar. fettan ve yaramaz kızı rolünde suzan avcı, paragöz damat rolünde önder somer vardır.
arım balım peteğim ( 1970 ): geçimini dedektiflik yaparak kazanan , zeynep’in babası rolündedir.
yuvasız kuşlar (1970): bu filimdeki rolünün adı kuşbaz. çok fakirdir, kendisi gibi gariban arkadaşlarıyla bir evi paylaşmaktadır. gel gör ki fakir olması onun zengin köşkün kızına aşık olmasını engellemez. kız hastadır. tuttuğu kuşları salıvermesini ister ondan. yine bir sabah köşkün bahçesine kuşları beraber azat etmek için gittiğinde kızın öldüğünü öğrenir. bu film bir ediz hun ve filiz akın filmi diye anılır ama bence sadece ve sadece bu sahnesiyle başlı başına bir münir özkul filmidir.
tatlı meleğim( 1970 ): işyerine sekreter seçerken tek kriteri kızın güzel olması olan bir patron. karısı da suzan avcı.
şoför nebahat ( 1970 )
küçük hanımefendi ( 1970 ): başrolde kartal tibet ve hülya koçyiğit var. ömer * ve bülent * neriman’ın * kalbini kazanmak için türlü numaralar yaparlar. bir sahnesinde bülent, kötürüm taklidi yapan ömer’in bacaklarına kızılcık sopasıyla vurur da vurur, hem de hiç acımadan. ikisinin de mimikleri görülmeye değer.
hababam sınıfı serileri (1975-76-77-78 ): tamam sustum !
mavi boncuk ( 1974 ): sinemanın önünde karaborsa bilet satar. ayda yılda bir gazinoya giderler emel sayın’ı izlemeye. dayaklarını yiyip gelirler ve olaylar gelişir.
bizim aile ( 1975 ): yaşar usta’nın * dört, melek hanım’ın da * üç çocuğu vardır. evlenirler...
gece kuşu zehra( 1975 ): ferit’in * paralarının peşine düşen amca ve yeğenin * hikayesi.
gülşah ( 1975 ): gülşah’ın * işbirlikçi dedesi roündedir.
aile şerefi ( 1976 ): rıza bey * ailesinin şerefini korumak uğruna cinayet işlemekten geri durmaz.
gülen gözler ( 1977 ): ismet * , fikret * ,nedret * , hikmet * ve hasret *. hepsi yaşar usta’nın kızları. bir de ısrarlı damat adayı vecihi *. onların gözleri gülmesin de kimin gülsün sorarım size !
cennetin çocukları( 1977 ): oğluuuuummm ! öyle içten der ki bu lafı oğlu ahmet’e * . kolundan tuttuğu gibi atmaya çalışır oğlunun sevdiği kız zehra’yı * kapının önüne.
neşeli günler ( 1978 ): turşucu kazım. gençliğe turruuup sıkan kazım.*
gırgıriye serileri ( 1981-83-84 ): kadrosunda kimler yok ki olan filmlerden . bir erler film yapımı. kendisi sarhoş emin, sabayat’a * yangın ama ikisi de inkar ediyor.
sarhoş emin: az mı yalvardın bana gel beni kaçır diye haa !
sabayat: hahayt güleyim bari, ben mi sana varmadım sen mi beni almadın haa!
bir başka sahnesinde sabayat’ı kandırmak için hasta yatağında ölümle pençeleşiyormuş gibi yapar.şarap şişesi de zulada. meğer kapağı açık kalmış. sabayat yatağın kenarından dökülen kırmızı sıvıyı kan sanar ilkin. açar bakar ki şarap: ulaan, şarapmış bu be al bunu senin kel kafana al ! ve kafası gerçekten kanamaya başlayınca barışırlar.
şaşkın ördek ( 1983 ): oğlu *, komşu kızını * sevmiştir. allahın emri peygamberin kavli istemeye giderler...giderler de başlarına daha ne gelecekler vardır. sonunda onca strese dayanamaz felç olur.
ya ya ya şa şa şa( 1985 ): oğlu * iyi bir futbolcu olmak yolunda ilerlemektedir. ama ona göre kapıcı çocuğunun böyle şeylerle uğraşması boş iştir. lafı uzatmayalım oğlan ünlü bir futbolcu olur. gazeteciler röportaj yapmaya gelince oğlunu evvelinden beri ne kadar desteklediğini anlatır !
milyarder ( 1986 ): yıllar önce kızlarını kaybetmiş yaşlı bir karı kocadırlar * * . küçük bir kasaba olan mesudiye’de piyango bileti satarak geçimini sağlayan mahmut hoca’yı canlandırır. ne kendisi ne de adile naşit bu filmde güldürmezler.
80'li yıllardaki filmotografisine bakıldığında yukarıda saydıklarımın haricinde piyasa filmi ya da şarkıcı filmi diye adlandırabileceğim ucuz yapımlarda da rol almıştır. şahsi fikrim 80lerdeki şarkıcı filmlerinin berbat olduğu yönünde. (berbat olan film , o değil !)
işte sinema hayatı boyunca rol aldığı şarkıcı filmleri (80lere dikkat buyrun)
altın kafes ( 1958 ) - zeki müren
gurbet ( 1959 ) - zeki müren
taşbebek ( 1960 ) - gönül yazar
bir bahar akşamı ( 1961 ) - gönül yazar
kart horoz ( 1965 ) - ajda pekkan
bilen kazanıyor ( 1965 ) - gönül yazar
gönül kuşu ( 1965 ) - yıldız tezcan
fakir bir kız sevdim ( 1966 ) – gönül yazar
kara gözlüm efkarlanma ( 1968 ) - gönül yazar
yayla kartalı ( 1968 ) - nuri sesigüzel ve yıldız tezcan
gelin ayşem ( 1969 )- nuri sesigüzel
beyaz kelebekler ( 1971 )- beyaz kelebekler grubu
senede bir gün ( 1971 ) – adnan şenses ( küçük bir rolü vardır şenses’in )
o ağacın altında ( 1972 ) – adnan şenses
yalancı yarim ( 1973 ) – emel sayın
niyet ( 1973 ) – neşe karaböcek
hasret ( 1974 ) – emel sayın
mavi boncuk ( 1974 ) – emel sayın
aşkın gözyaşları ( 1979 ) – vahdet vural
talih kuşu ( 1981 ) – gökhan güney
ağlayan gülmedi mi ( 1982 ) – mahmut tuncer
altın kafes ( 1982 ) – gönül yazar
şıngırdak şadiye ( 1982 ) – kartal kaan
ıslak mendil ( 1982 ) – ümit besen
dostlar sağolsun ( 1983 ) – ümit besen
çaresizim ( 1984 ) – gökhan güney
aile pansiyonu ( 1987 ) – taşkın sabah
meraklısına birkaç küçük not
- halk evlerinde yetişmiştir.
- ilk evliliğini manken ve sinema oyuncusu suna selen ile yapmış, bu evlilikten güner adında * bir kızı olmuştur. kızı, bir röportajında annesiyle babasının ayrılmasının ardından bir gün üstlerindeki eski kıyafetlerin hepsini denize atıp yepyeni giysiler aldıklarını anlatır. çok hoşuma gitmişti.
- ikinci evliliğini kendinden yaşça çok küçük umman hanımla yapmıştır ve hala onunla evlidir.
- laurel ve hardy’nin türk versiyonu edi ile büdü (1952) adlı filmde vasfi rıza zobu ile ikili olarak oynamıştır.
- rol aldığı yiğitlerin kaderi( 1972 ) adlı filmin yönetmeni de hüseyin peyda’dır.
- muhsin ertuğrul yönetiminde , evli mi bekar mı adlı 1951 yapımı filmde de oynamıştır.
- son günlerde dümbüllünün kavuğu kimde kalacak sorunu almış başını giderken özkul bu kavuğu 71 yılında dümbüllüden almış ve 89’da ferhan şensoy’a devretmiştir.