Fakir ve Zengin Ülkeler Arasındaki Ekonomik Ayrımı Açıklayan Harrod-Domar Büyüme Modeli
Nedir?
harrod domar modeli, ingiliz iktisatçı roy harrod ile amerikalı iktisatçı domar'ın benzer problemler üzerinde çalışmaları sonucu birlikte buldukları bir modeldir.
modele göre, büyüme sermaye birikimine bağlı olsa da sermaye birikimi, teknolojik ilerleme yok iken emeğin artış hızından fazla olamaz. yani emek artış hızı, buna nüfus artış hızı da diyebiliriz, doğal büyümeyi belirler.
Detaylı açıklaması
son halini 1946 yılında alan ve iktisat tarihinin ilk endojen büyüme modelidir. çeşitli varsayımlardan sonra elde edilen sonuç;
g=s/a-n-?
(s=tasarruflar, a=üretim teknolojisi, n=nüfus değişim hızı, ?yıpranma payı, g=büyüme)
modele göre kısa vadeli büyüme hedefinde olan ülkelerin şöyle 1-2 yıl içinde değiştirebilecekleri tek parametre tasarruflardır. (1-2 yılda nüfusu değiştirebilmek için lahey adelet divanı'nda yargılanmayı göze almak lazım, üretimde kullanılan teknolojiyi 1-2 yılda değiştiren valla çıkmadı şu ana kadar)
yani fakir ülkeler zamanında gerekli tasarrufları yapmayıp bunları yatırımlara dönüştüremedikleri için fakirdirler, zengin ülkeler ise bunu başardıkları için zengindirler.
model iktisat dünyasından gerekli saygıyı gördükten sonra 2. dünya savaşı'ndan çıkan yorgun ülkelerin hepsi ağır sanayi hamlelerine girişip tasarruflarını o zamanki en değerli sektörde yatırıma çevirmeye başladılar. dahası, (bence modelin en ilginç sonuçlarından biridir) abd'nin müttefiki pek çok gelişmekte olan ülkede ekonomik başarısızlıkları bahane eden sol grupların sovyetleri ülkelerine çağırması üzerine ülkemiz dahil pek çok avrupa ülkesinde sovyet tehdidi artmıştı. sorunun siyasetten çok ekonomik problemlerden kaynaklandığını düşünen abd, bu ülkelere yardım yaparak ülkelerin tasarruf eksiğini gidererek ekonomik büyümenin sağlanmasını böylece sovyet tehdidinin ortadan kalkacağını düşündü. tarihe marshall yardımı olarak geçen bu yardım paketi ile ülkelerin tasarruf açığı kapatılarak ekonomilerinin büyümesi sağlandı.