sıcaklık ve ısı benzer kavramlardır. ikisi de gücünü atomların titreşiminden alır. atomlar titreşim yaparlar ve bu titreşim ile dışarıya bir kinetik enerji ve elektromanyetik dalga yayarlar. bu titreşimden doğan kinetik enerjinin ortalamasına sıcaklık denir. atomların titreşim yapmayı bıraktığı sıcaklık -270,4 santigrat derecedir(aslında azda olsa yapar, ama yapmaz olarak kabul ediyoruz). bu sıcaklıkta atomlar o kadar az titreşim yapar ki, yapmıyor olarak kabul edilir. bu çok az miktarda ki titreşimin sebebi de her yerde olan ve evrenin neresine giderseniz gidin kaçamayacağınız kozmik mikrodalga arka plan ışımasından gelir. ve bu mikrodalga ışınımının sıcaklık olarak değeri 2.7 kelvindir. 2.7 kelvinin ise santigrat cinsinden; -270,4 santigrattır. yani kozmik mikrodalga ışınımının bir madde üzerinde yaratacağı sıcaklık değeri -270,4 santigrat derecedir. bu da bir maddenin nereye giderse gitsin -270,4 santigrat derecenin altına inemeyeceği anlamına gelir. işte bizde bu duruma "evrenin sıcaklığı -270,4 santigrat derecedir" diyoruz. halbuki evrenin değil, kozmik mikrodalga arkaplan ışımasının derece olarak değeridir.

eğer kozmik arka plan ışımasının dalga boyu daha uzun olup frekansı daha düşük olsaydı, daha fazla enerji yayardı... o zaman inilebilecek sıcaklıkta daha yüksek olurdu. mesela big bang'ın ilk dönemlerinde bu sıcaklık binlerce santigrat dereceydi. zamanla(13.8 milyar yıl) soğuyarak günümüzde -270,4 santigrat dereceye kadar gerilemiştir. ve halen soğumaya devam etmektedir. yani o dönemlerde bir maddenin inebileceği en düşük sıcaklık onbinlerce santigrat derece idi diyebiliriz.

kısacası evrende hiçbir ışığın olmadığı, hiçbir maddenin çevrede dolaşmadığı en karanlık ve en ücra boşluklarda bile madde dışarıdan bir enerjiye maruz kalır. o enerjinin kökenide kozmik mikrodalga arka plan ışımasıdır. ve bu sebeple inilebilecek en düşük sıcaklığı kozmik mikrodalga arka plan ışıması belirler.

Sonsuz Bir Kütleye Sahip Evren, Kütleçekimi Nedeniyle Çökmek Yerine Nasıl Genişleyebiliyor?