tinder, okcupid vs vs. bu işler nasıl başladı dersiniz?

flört uygulamalarından çok önce, 1700’lü ve 1800’lü yıllarda kadınlar ve erkekler eş bulmak için gazetelere kişisel ilanlar verirlerdi. bu evlilik ilanları, tam olarak günümüzdeki flört profilleri gibi işliyordu; insanların coğrafi sınırların ötesinde kendilerini tanıtmalarına ve potansiyel eş adayları için beklentilerini belirtmelerine olanak tanıyordu. 

19 temmuz 1685’te ingilterede yayımlanan bir çiftçilik dergisi reklam ilanları alırken bir de evlenmek için eş arayan bir adamın, “parası olan” bir eş adayı arama ilanını yayınladı! hemen sonraki sayıda da bir adamın oğluna iyi bir eş adayı çıkarsa ona 1000 pound vereceğini söyleyen bir ilan basıldı.

ilk gerçek gazete ilanı ise 1695’te ingiltere’de yayımlandı ve 1710 yılına gelindiğinde londra’daki 53 büyük gazetenin tamamı evlilik ilanı yayımlıyordu. amerika’daki bilinen en eski kişisel ilan ise 23 şubat 1759’da boston evening-post’ta yayımlandı. tıpkı günümüzdeki flört profilleri gibi, bu tarihî ilanlar da insanların kendilerini ve ideal eş adaylarını son derece ayrıntılı şekilde tanımlamalarına imkân veriyordu. sistem, günümüzdeki uygulamalara şaşırtıcı derecede benzer şekilde işliyordu — ilan verenler anonim kalıyor, ilgilenenler gazeteyle iletişime geçiyordu (gazete bir eşleştirme servisi gibi çalışıyordu) ve insanlar dış görünüşten maddi duruma, dini inançlardan diğer özelliklere kadar her şeyi belirtebiliyordu
bu evlilik ilanları, günümüzdeki flört uygulamalarının gördüğü işlevi görerek, birbirini asla tanıyamayacak kadar uzak mesafelerdeki insanları bir araya getiriyordu. kalabalık şehirlerde veya seyrek nüfuslu sınır bölgelerinde yeni bir hayat kurmaya çalışan insanlar için “evlilik yolunda onlara yardımcı olacak bir aşk ilanı verme isteği belirgin hâle gelmişti.” özellikle farklı bir şehirden veya eyaletten birinin dikkatini çekmenin tek saygın yolu, geniş çaplı gazete ilanıydı.

tıpkı günümüzdeki flört platformları gibi, bu tarihî ilanların da gelişmiş ücretlendirme sistemleri ve yerleştirme stratejileri vardı. gazeteler 1836’da bir evlilik ilanı için 25 sent alıyordu; yayınlanan her ilan 25 ila 500 yanıt alıyordu. new york herald gazetesi, 1866’dan 20. yüzyıla kadar kişisel ilanları ön sayfasında yayımlayarak onlara tıpkı günümüzün “premium” flört uygulaması özellikleri gibi en gözde alanı veriyordu. gazetelerin ofislerinin yanı sıra, tuhafiye dükkânları, kitabevleri ve özellikle kahvehaneler, ilan sahipleri ile taliplerinin buluşmasına aracılık ediyordu. 

baktılar ki ilgi çok büyük 1870’te, ingiltere’de sırf ilan yayınlayan matrimonial news gazetesini kurdu ve altı peni karşılığında 40 kelimelik ilanlar sundu. 40 kelimelik ilan için erkeklerden 25 sent alınırken, kadınların ilanları (40 kelimeyle sınırlı olmak kaydıyla) ücretsizdi. 1898’de ingiltere’de round-about adlı bağımsız dergi kuruldu. bu dergi karşı cinsle sadece evlilik değil, “arkadaşlık” arayanlara yönelik ilanlara adanmıştı. sadece evlilik değil, arkadaşlık veya yazışma amacıyla verilen ilanlar 20. yüzyılın başlarında daha yaygın hale geldi. ( tabii tutucular da boş durmuyordu, popüler dergi the link’in yayıncısı 1921’de “erkekleri, doğal olmayan ve son derece uygunsuz davranışlar için erkeklerle tanıştırarak toplumsal ahlakı bozmak” suçlamasıyla yargılandı; çünkü eşcinsel erkekler dergide üstü kapalı ilanlar yayımlıyordu.)

amerika birleşik devletleri’nde 1930’lardan 1950’lere kadar kişisel ilanların sayısı büyük ölçüde azaldı (flörtün daha yaygın ve kabul edilebilir hale gelmesi, daha çok erkeğin ve kadının üniversiteye gitmesi vb. nedenlerle)

60’larda evlilik ilanları giderek azalırken “farklı arayışlardaki” ilanlar artmıştı. 1961’de san francisco chronicle’da “swinger” (eş değiştirme) ilanları yayınlanmaya başladı. 1966’da kurulan yeraltı gazetesi ınternational times, açıkça eşcinsel ilanlar yayımlayan ilk yayındı. ingiltere’de eşcinsellik 1967’de yasallaştıktan sonra jeffrey ve gay times gibi kişisel ilanlara yer veren yeni dergiler çıktı ve 1970’lerin sonunda eşcinsel ilanlar ana akım yayınlarda da görünmeye başladı. .(ilk eşcinsel ilanlarının yayınlandığı dergi 1946 yılında the hobby directory idi; 1946’da national association of hobbyists for men and boys tarafından kuruldu. dergi yalnızca kişisel ilanlardan oluşuyordu ve üyelerin “hobi arkadaşları bulması” için hazırlandığı öne sürülüyordu.)

1990’larda yeni bir ilan türü ortaya çıktı: üreme amaçlı eş arayış ilanları. genellikle lezbiyenler veya gey erkekler tarafından verilen bu ilanlar, yumurta ya da sperm bağışı yapacak kişileri arıyor ve ilan sahiplerinin çocuk sahibi olmasını amaçlıyordu. ilk çevrim içi tanışma servisi ise 1964’te joan ball tarafından kuruldu. 1965’te başlatılan operation match, abd’deki ilk çevrim içi tanışma hizmetiydi. 

konu “tanışmak, buluşmak ve cinsellik” olunca yenilikler bitmiyor, bakalım 10 yıl sonra bu işler nasıl yapılacak.