Erkin Koray Neden Albümlerinin Plak Baskıları İçin Dava Açmaya Hazırlanıyor?
ünlü anadolu rocker erkin koray geçtiğimiz günlerde verdiği bir röportajda şu ifadeleri kullandı
"YouTube veya benzeri ortamlarda; benim müziklerimi öyle kafalarına estiği gibi koyan kişiler, bundan sonra ekibim koyduğunuz videoları rapor edecek. Sakın, 'ekmek param' filan gibi saçma sapan savlarla gelmeyin. 'Benim ekmeğimi ve emeğimi çalıp yemek mi senin ekmek paran oluyor?' diye sorarım ben de o zaman! Size dört gün müsaade. 7 Haziran Pazartesi günü başlanacak. Ayrıca son yıllarda, tamamen hukuksuz bir şekilde çıkan LP’lerin sahiplerini de mahkemeye vereceğim."
plak basma işlerinin az çok içinde olduğum için konuyu az çok biliyorum
erkin koray'ı da çok severim, konserine gidebildiğim için kendimi şanslı sayarım.
şimdi erkin baba yıllardır aynı şeyi söyler durur. bunu yeni sananlar, sadece işin geldiği son yeri görerek saldırmasınlar. telif konusuna çok büyük takmış vaziyettedir ve çok haksız da değildir (anlatacağım). bir yerlerde esinlenme veya aranjman yapmış olması kendi haklarının hepsini yiyebileceğiniz anlamına gelmez. adam ortaya kaya gibi müzik koymuş, ufuk açmış, memleketin müziğini zamanın ilerisine taşımış. sen bu sanatı ne yapsan küçültemezsin.
şimdi bu telif işleri şöyle, plak firması sanatçıyla anlaşır ve genellikle basım yayın hakları plak firmalarındadır. sanatçı "bu plağı tekrar basmayın" diyemez genellikle sözleşme buna göre yapılır. erkin koray'ın sözleşmelerini bilmiyoruz ama şimdiye kadar pek çok dava ile uğraştığı halde sonuca ulaşamaması bize bazı ip uçları veriyor.
şimdi diyeceksiniz ki madem öyle, ne var bunda?
şu var:
plak firmalarının birçoğu, plak satışlarının ülke ve hatta dünya genelinde arttığını görünce sırf plak basmış olmak için plak basar hale geldiler (ülkemizdekiler böyle sadece). plak nedir? analog müziktir. yani mp3 ve cd'den falan farklıdır, derinlemesine incelemek isteyen yazdığım şu yazıdan farkını okuyabilir:
plak analogdur, diğerleri dijital. analog kayıtların, orijinal master bantlardan plağa aktarılması gerekir. ses kalitesi o zaman iyi olur ve plak denilen şey anlam kazanır. şimdi bu bizim şark kurnazı plak şirketlerinin çook büyük bir çoğunluğu ne yapıyor peki? çamur gibi sese sahip dijital kayıtları alıyor, plağa basıyor. yani kayıplı ve görece kalitesiz bir sesi sırf plak satılıyor diye plağa basıp satıyor. bu bildiğin düpedüz dolandırıcılık. master bantlar nerede? yok. nereden plağa aktardın bu müziği? mp3'ten, kasetten... haydaa. ama işte şaşırmayın, plak dinlemeye özenen kitlenin büyük çoğunluğu göstermelik dinlediği için bu plaklar deli gibi satılıyor. büyük para kazanıyorlar. kaset kalitesizliğinde bir sese sahipler ama kaset yerine plak gibi daha büyük ve hantal bir şeyi alıyor insanlar, çünkü ucuzundan hava atacaklar. bu yüzden erkin koray'ın 70'lerde basılan bir plağının 2. el fiyatı 1500 tl iken, aynı albümün yeni basılan tertemiz sıfır olanı 100 tl. çünkü eski olan gerçek analog kayıt. plak olan eskisi. yeni olan dolandırıcılık ürünü, şark kurnazlığı.
ben dinleyici olarak bu dolandırıcılığı gördükçe deliriyorum, esas eser sahibi nasıl kafayı yemesin? bile bile s*kiliyorsunuz diyor adam, s*kiyorlar sizi diyor, yıllardır bunu anlatıyor yeni değil, ama anlamıyor millet.
peki bunu engelledi diyelim, yapıcı olarak ne karar aldı bu adam?
kimse erkin koray plağı dinlemesin mi istiyor? hayır. kendisi kaliteli işler sunmaya çalışıyor. gerçek bir sanatçı gibi. eserinin kıymetini bilen bir sanatçı gibi. 2011 yılında abd'de bir plak basıldı. plak şurada bu plak erkin koray'ın onayı ile, kendi elindeki en temiz kayıtların derlenmesiyle basıldı. kapak kalitesinden tut, plağın yapıldığı plastik malzemenin kalitesine kadar üst kalite bir albüm oldu bu. ses kalitesi zaten muazzam. uzun süreli plak dinleyicisi uzaktan baktığında bu işin kalitesini anlar.
peki bizimkiler ne yapıyor? şöyle dandik tasarımları kapak resmi diye koyuyor. allı güllü ince bir kağıt kapak, içerisinde nereden kaydedildiği belli olmayan bir plak. bas gitsin, bu millet zaten plağı çin malı plakçalardan dinliyor. dönerken dostlar görsün yeter. alan memnun veren memnun. e kardeşim ben ortaya bir sanat eseri koymuşum, hayatım boyunca en iyi olanı temsil etmeye çalışmışım, ömrümün son demlerinde beni temsil eden kalite anlayışı bu mu olacaktı? adamın böyle düşünmesi çok normal. ortaya bir eser koyabilmiş herkes bunu anlar, uzaktan sallayanları zaten biliyoruz.
şimdi erkin koray bunu ilk kez açıklamıyor. kendi ağzından bunu sürekli söyledi, bu tarz dandik işlere aldanmayın, bunlar plak falan değil, ben size kaliteli şekilde sunacağım söz veriyorum dedi. diye diye de bu açıklamaya kadar geldi. sürekli davalarla uğraştı ama sonuç elde edemedi çünkü yasal anlamda plak basanlar açısından pek sorun görünmüyor. yasal olanın yanında bir de bu duyguları anlamaya çalışın sadece, adamın derdi de bu.