HOBİ 3 Kasım 2025
6,1b OKUNMA     54 PAYLAŞIM

Erkeklerin Hırdavat Sevdasının Altında Yatan Sebepler Neler Olabilir?

Erkekler neden şarjlı tornavida veya matkap kullanmayı özellikle sever? Hiç düşündünüz mü?

erkeklerin hırdavat sevdası dediğimiz şey aslında yüzeyde bir adamın alet çantasını kurcalamayı sevmesi gibi görünür ama altına indiğinde baya derin bir mevzudur. mesele, bir tornavida takıntısından çok daha fazlasıdır; psikolojik, evrimsel ve kültürel bir paket gibi düşünmek lazım.

önce psikolojik kısım: erkek için hırdavat, bir kontrol ve yeterlik alanıdır. çünkü toplum ona 'tamir eden, çözen, halleden' rolünü vermiştir. eline matkabı alınca sadece bir delik açmaz, aynı zamanda kendi varlığını onarır. o klik sesi, o tornavidanın yerine oturması, zihinsel bir 'her şey kontrolüm altında' hissini tetikler. bu yüzden alet çantasının düzeni, onun iç dünyasının düzeni gibidir. orada her şey yerli yerindeyse, hayat da kontrol altındadır. bir nevi somutlaştırılmış özsaygı.

bir de 'güvenli soyutlama' tarafı var. duygusal karmaşalarla uğraşmak yerine, somut bir problemi çözmek. matkap, pense, vida… bunlar ağzını açmaz, dert anlatmaz, sadece çözüm ister. erkek için bu, duygusal dünyanın karmaşasından kaçıp mekanik bir düzenin huzuruna sığınmaktır. tamir etmek, bir tür meditasyon; alet takımı da sessiz bir manastır gibidir.

evrimsel açıdan bakınca işler daha ilginç hale geliyor. çünkü insanlık tarihinin çok büyük kısmında, özellikle erkek bireylerin temel görevi 'üretmek, inşa etmek, avlanmak ve tamir etmek' olmuş. alet yapma becerisi, hem hayatta kalma hem de statü açısından belirleyiciymiş. bir kabilede iyi mızrak yapan erkek, hem daha iyi avcı olurmuş hem de daha çekici. bugün de aynı mantık geçerli ama mızrak yerini darbeli matkaba bırakmış durumda. geoffrey miller'ın gösterişsel zeka dediği şey var ya, işte tam da o: erkek hala becerisini, üretkenliğini ve teknik kapasitesini sergileyerek kendini gösteriyor. alet koleksiyonu, bilinçdışı düzeyde hala bir statü sinyali. 'ben becerikliyim, yaratıcıyım, problem çözerim.' diyorsun, sadece daha modern bir dille.

bir de işin kültürel tarafı var. endüstriyel çağla birlikte erkekliğin estetik anlayışı da değişti. artık metalin soğuk parıltısı, düzenli rafların geometrik estetiği, motor yağı kokusu bir tür endüstriyel güzellik haline geldi. hırdavatçıya girmek, bir tür katedrale girmek gibi; orada bir düzen, bir mantık, bir sistem var. günümüz tüketim kültürü de bunu çok iyi besliyor. 'diy' (do it yourself) kültürü, maker hareketi, atölye vlog'ları derken bu iş bir kimlik performansına dönüştü. artık mesele bir şey tamir etmek değil, 'üreten adam' olmak. bir anlamda modern maskülenliğin yeni formu bu. duygularla değil, üretimle kendini ifade etmek.

sonuçta hırdavat sevdası, sadece bir hobi ya da teknik ilgi değil, derin bir sembolik davranış biçimi. erkek matkapla, tornavidayla uğraşırken aslında kendi kimliğini şekillendiriyor. kontrol arıyor, becerisini sergiliyor, statüsünü ima ediyor, hatta bazen kendi duygularını tamir ediyor. her matkap vuruşunda bir duvar delinmiyor sadece; adam, kendi geçmişini, kimliğini ve iç dünyasını da yeniden inşa ediyor.