Enerjinizi Çalan Gizli Tehlike: Demir Eksikliği Anemisi Nasıl Anlaşılır?
demir eksikliği bazen tek başına bir hastalık olabilir. fakat bazı durumlarda ise sindirim sistemi hastalıkları, kanserler veya farklı hastalık türlerinin bir belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. bu nedenle demir eksikliği anemisinin tespit edildiği hastalarda bu olasılık göz önünde bulundurularak ilişkili olabilecek hastalıklara yönelik gerekli araştırmalar yapılmalıdır.
demir eksikliği anemisi belirtileri nelerdir?
demir eksikliği anemisi belirtileri hastadan hastaya ve hastalığın şiddetine göre değişkenlik gösterebilir. hafif düzeyde anemisi olan bireyler herhangi bir belirti hissetmeyebilir. bu kişilerde anemi sorunu genellikle rutin sağlık taramalarında veya farklı bir nedene yönelik olarak istenen kan testlerinde tesadüfi olarak saptanır.fakat aneminin şiddeti arttıkça hastalarda birtakım belirtiler kendini göstermeye başlar. demir eksikliği anemisi belirtileri arasında en yaygın olanları şu şekilde sıralanabilir:
- sürekli yorgunluk, bitkinlik ve güçsüzlük hissi
- hafif egzersizlerde bile nefes darlığı hissetme
- tenin soluk renkte olması
- saç dökülmesi
- tırnak bozuklukları
- uyku düzenine ilişkin bozukluklar
- sabahları yorgun uyanma
- baş ağrısı
- kulaklarda çınlama ve uğultu
- dudaklarda çatlama ve ağız kenarlarında yara oluşumu
- konsantrasyon güçlüğü
- el ve ayaklarda uyuşma, üşüme
- sinirlilik hali
yukarıdakiler demir eksikliği anemisinin en yaygın belirtileri olmakla birlikte aneminin şiddetlenmesi halinde kalpte çarpıntı, huzursuz bacak sendromu belirtileri, tiroid fonksiyonlarının yavaşlaması, toprak ve buz gibi besin olmayan maddeleri yeme isteği (pika davranışı) tarzında daha şiddetli belirtiler ortaya çıkabilir. bu gibi problemlerin ve daha ciddi sağlık sorunlarının önlenmesi için yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaç tanesini hisseden kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurarak kan testi yaptırmalarında fayda vardır.
demir eksikliği anemisi nedenleri nelerdir?
anemi, yalnızca demir eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. b12 vitamini, folik asit gibi farklı vitamin eksikliklerine veya hematolojik hastalıklara bağlı olarak da anemi sorunu ortaya çıkabilir. demir eksikliğine bağlı olarak görülen anemilerin en yaygın nedeni beslenmeye ilişkin sorunlardır.demir içeriği yüksek olan et, yumurta gibi besinlerin yetersiz tüketimi, hayvansal besinleri içermeyen vejetaryen ve vegan beslenme gibi durumlar demir eksikliği anemisinin temel nedenleri arasında sayılabilir. aynı zamanda sindirim sistemine ilişkin hastalıklar besinlerle birlikte alınan demirin emilimine engel olarak anemiye yol açabilir. ülseratif kolit, crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarında da gastrointestinal sistemde meydana gelen kanamalarla demir kaybı söz konusu olabilir.
bunların haricinde demir eksikliği anemisine neden olan bazı faktörler şunlardır:
- hazır gıdaların fazla miktarda yer aldığı beslenme düzeni,
- sosis, salam gibi sağlıksız besinlerin fazla tüketimi,
- etin çok fazla pişirilerek tüketilmesi,
- çay ve kahve gibi demir emilimini azaltan besinlerin fazla tüketilmesi,
- gebelik ve emzirme döneminde artan demir ihtiyacının yeterince karşılanamaması,
- kadınlarda jinekolojik hastalıkların söz konusu olması,
- doğum kontrol yöntemi olarak spiral kullanımı,
- böbrek yetmezliği ve diyaliz,
- kanserler ve bazı diğer kronik hastalıklar.
demir eksikliği anemisi tedavi yöntemleri nelerdir?
demir eksikliği anemisine sağlıksız, dengesiz ve yetersiz beslenme neden olmuş ise demir takviyelerine ek olarak hastalar bir diyetisyene yönlendirilmeli ve tıbbi beslenme tedavisi alması sağlanmalıdır. diyetisyen tarafından hastaya özgü olarak planlanan bir beslenme programı ile günlük demir gereksinimi tam olarak karşılanmalıdır. buna ek olarak demir içeriği yüksek olan besinler hakkında bilgi verilmelidir. çay ve kahve gibi besinler demir emilimini doğrudan azaltır. kansızlık sorunu olan bireylerin bu besinleri mümkün olduğunca tüketmemesi, tüketeceği zamanlarda ise öğünlerden 45 dakika önce ve sonrasına denk gelmemesine dikkat etmesi gerekir.
kalsiyum minerali bağırsaklardan emilimi sırasında demirle yarışa girdiğinden kalsiyum içeriği yüksek olan süt, yoğurt gibi besinler önemli demir kaynakları olan et, yumurta, kuru baklagiller gibi besinlerle aynı anda tüketilmemelidir. asidik ortamda demir emilimi artar. demirden zengin olan kırmızı ve beyaz et, balık, yumurta, kuru baklagiller gibi besinlerin yanında bol limonlu salatalar gibi c vitamini kaynakları tüketildiğinde besinlerin içerisinde bulunan demirden daha fazla yararlanılmış olacaktır.