İNTERNET 7 Kasım 2022
22,9b OKUNMA     2057 PAYLAŞIM

Elon Musk'ın Twitter Personelinin Yarısını İşten Çıkartması Mantıklı Bir Şey mi?

Twitter'ın yeni sahibi Musk, şirketin büyük zarar ettiği gerekçesiyle personelin neredeyse yarısını işten çıkardı. Peki bu, kıdem tazminatları da düşünülürse mali açıdan mantıklı bir hamle mi?

aslında çok karmaşık bir mevzu değil ama olaya politik açıdan (left wing/right wing) ve elon sevgisi/nefreti üzerinden yaklaşınca beyinler düzgün çalışamadığından yorumlar da mantık çerçevesinde olamıyor.

abd'deki büyük şirketlerde çalışmış/çalışan ahbabı olmuş herkes bu resmi daha önce binlerce defa gördü:

yeni ceo/başkan/müdür işe alınır/şirketi satın alır.

ciddi değişiklikler yapmaya karar verir.

zarar eden şirketi personeli azaltarak kurtaracağını düşünür ve personeli işten çıkarır.

kıdem tazminatı için milyon dolarlar öder çünkü ona göre şirketin ettiği/edeceği zarar ödeyeceği tazminattan daha fazladır.

her şeyi planlayan ve hesaplayan, neyi neden yaptığının farkında olan bir liderse bu hamleleri işe yarar. değilse sıçar/batar.

musk'in söylediğine göre twitter günde $4m zarar ediyormuş. twitter'i leveraged buyout (lbo) ile (nakit $31b + borç $13b) satın aldığını ve borç kısmının şahıs üstünden değil, twitter üstünden şirketin kendisi teminat gösterilerek alınan kredi olduğunu hesaba katınca neyi neden ve hızlıca yaptığını anlamak çok zor değil.

Bir şirket kendi hisselerini güvence göstererek bankadan kredi alır ve hedeflediği şirketin hisselerini bu para ile satın alır. İşte bu işleme "leveraged buyout" denir. Kısaltması lbo'dur.

iyi/kötü demeden random bir şekilde çalışanların yarısını işten çıkararak maliyeti düşürüp ücretli özellikler vb. ile de para kazanmayı hedefliyor. böylece şirketin kendisine ait bu kredi borcunu şirket üstünden kazandığı parayla faiziyle birlikte geri ödeyecek. ancak twitter batarsa, tasfiye edilecek olan da yine twitter olacak.


çalışanların yarısını işten çıkarmak $13b borcu kapatmaya nasıl yetecek?

yetmeyecek. amaç da yetmesi değil zaten. amaç, ek harcama yapmayıp toplam borcu arttırmamak. zira twitter'daki mid-level bir yazılımcının maaş, equity, benefits ile birlikte aldığı yıllık para $400-500k. ortalama $150k desek, 150x3750=562000. yani yılda $562m karı olacak işten çıkardıkları sayesinde.

california ofis çalışanları, california'daki warn act yasası yerine getirilmediği gerekçesiyle dava açmıştı. musk'ın, sisteme erişiminiz engellendi ama 4 ocak'a kadar tüm haklarınızı almaya devam edeceksiniz e-mail'inden sonra kovulan çalışanların avukatı açıklama yapmış:
"görünüşe göre çalışanlar tebligatlarını alıyor ve en azından bir kısmına 4 ocak'a kadar ödeme yapılacak. elon musk'ın kendisine tesla'da açtığımız davadan bir şeyler öğrenmesinden ve uyarı (warn act) yasasına uymak için çaba sarf etmesinden memnunum. bu ihlalin tekrarlanmamasını sağlamak için önleyici olarak bu davayı açtık."

musk paralarını ödediği sürece o davadan bir şey çıkacak gibi durmuyor.

işten çıkarılan personelin sisteme erişimini kesiyor çünkü sabotaj riskinden korkuyor. data silinebilir, source code kırılabilir, hassas/gizli bilgiler kopyalanabilir, dışarı servis edilebilir.. 60 günlük maaşı verip personele evinde oturmasını söyleyerek bu tip eylemlerin önüne geçmiş oluyor.

musk'ın adımlarını planlamadan ve hesaplamadan attığı, fikirlerini modellemediği ve kendisinden daha iyi bilenlere danışmadığı, o fikirleri beta gruplarında test etmeden/uygulamadan hayata geçirdiğini ve bu konuda olması gerekenden daha hızlı davrandığını, kullanıcının ve reklam verenin ne istediğini göz ardı ettiğini, bu nedenle de bu satın alma eyleminin büyük bir sıçış olduğunu düşünen bir kesim var.

bunun aksine, musk'ın ticari bir deha olduğunu ve/veya ticari sihirli dokunuşa sahip olduğunu, tam olarak da bu nedenle başarılı olduğunu ve olmaya devam edeceğini düşünen de epey insan var. 'büyük bir sıçış gibi gördüklerinizin arkasında aslında hem müthiş bir ticari zeka hem de twitter'i şu anda olduğundan daha iyi bir şeye dönüştürme ve musk'ın ifade özgürlüğünden anladığı normu gerçekleştirme motivasyonu var' diyorlar.

bilmiyorum, ben musk'ın tanrı kompleksi sahibi olduğuna inanıyorum. kendi içimde 'kesin bu yüzden' gibi net ve tartışmaya kapalı bir görüşüm olmamakla birlikte twitter'ı satın alma motivasyonunda bu kompleksin rol oynadığını düşünüyorum. twitter'ın nasıl olması gerektiğine dair iyi/kötüden bağımsız bir vizyonu var ve bu vizyonun gerçekleşmesi durumunda dünyanın daha iyi bir yer olacağına inanıyor, bunu sağlayarak insanlığa başka bir katkı yaptığını düşünerek de tatmin olacak.