Elektrikli Araç Almak Mantıklı mı?
servis, menzil, şarj
- elektrikli araçlarda fosil yakıtlı araçlar gibi bin parçadan oluşan motor, şanzıman, turbo vb sorun çıkaran bakım isteyen parça yok. elektrikli motor bakım isteyen bi motor değil, binlerce km sorun çıkarmaz. balata bile yıllarca değişme ihtiyacı yok.
bu araçlarla periyodik servise gitme yok.
kaza darbe hariç servisle pek işiniz olmaz. tabi ben tesla için konuşuyorum, fosil yakıtlı modelden elektrikli araç yaratan markaların modellerini bilmiyorum.
- menzil meselesine gelecek olursak eğer bin km menzilli olsa bile otobanda 180-200 ile gidersen en fazla 300 km gidersin. ben şehirdışı yolculuğunda sabırsızım gözüm kadranda bataryada süremem, bu sebeple uzun yolda kullanmıyorum. ama normalde sakin süren 100-120 km bandında arabayı kullanan iyi bi planla her yere gidebilir.
- aracın yüksek beygirli olmasının bir numarası yok, sonuçta şehiriçi arabası, istanbulda yaşayan biri için 500 küsür hp'nin bir anlamı yok. hatta o ani hızlanmalar beni rahatsız ediyor.
dizel aracım var 240 hp, 514 hp'lik tesladan daha fazla sürüş zevki veriyor. araç seçerken yüksek beygir sizi aldatmasın, öncelik o olmasın diye bu durumu izah ettim.
- evde, işyerinde şarj imkanı yoksa araçtan hevesini aldıktan sonra işkenceye dönüşür, alınmaz.
ek bilgi: şuan aktif tesla model y kullanıcıyım, geçmişte e-tron ve kısa süreliğine eqb kullandım. yakın arkadaşlarımda e-tron, togg var. bu tecrübelere dayanarak bildiklerimi yazdım. şehirdaşında hiç elektrikli araç kullanmadım, bu konudaki yorumlarım tecrübeye dayalı değil.
batarya
tesla'da batarya ve motor(tahrik ünitesi) 8 yıl 192 bin üretici garantili, pil ünitesi tek parça değil. kalem piller gibi yan yana dizilmiş birden fazla üniteden oluşuyor. batarya tamiri konusunda türkiye'de faaliyet gösteren firmalar mevcut. ilerde de artacak. yani batarya kapasitesi azaldığında telefon bataryası gibi tamamı değişmeyecek, kapasitesi düşen üniteler değişir.
batarya üretiminde dünya ölçeğinde yatırım yapan firma sayısı her geçen gün artmakta. 8 yıllık garanti süresi sonrası üretimin artmasıyla batarya fiyatları muhakkak azalacaktır.
avrupa'da bataryası biten aracı yarı fiyatına satılıyor demişler. aynı avrupa motoru biten, şanzımanı cortlayan fosil yakıtlıyı hurdaya gönderiyorlar para etmiyor. hatta hiçbir arıza vermezse bile 8 yaşındaki fosil yakıtlı araçlar orda gene çoluk çocuk eline düşüyor. arabaların değersiz olduğu ülkelerde kimse batarya tamiriyle uğraşmaz ama bizim ülkede o bataryayı tamir ederek on yıllarca kullanırlar, fosil yakıtlı araçlarda tamirle kullanım süresini uzattığımız gibi.
yedek parça
tesla'yı teslim aldığımda yetkili şahsa yedek parça fiyatlarını sordum, tesla'da yedek parçanın çok ucuz olduğunu, bu konuda herkesi çok şaşırtacaklarını söyledi. örneğin cam tavanın tamamının değişim maliyetimin 17 bin tl olduğunu söylemişti. doğru mu değil mi, ileride göreceğiz.
kaporta vb. parçaların pahalı olacağını düşünmüyorum. ama yeni özellikler satın alındığında güzel ücret alırlar örneğin şimdi arabanıza geliştirilmiş oto pilot almak istediğinizde tesla shop'tan 95 bin tl civarı ücret ödersiniz. yanlış anlaşılmasın araçta standart oto pilot var, geliştirilmiş halini yazılım yüklemesiyle satın alabiliyorsunuz. performans yükselmesini gene yazılım olarak satın alıp aracınızı güncelliyorsunuz.
burada işin güzel yanı aracı satın alıp teslim aldıktan sonra yeni çıkacak teknolojik özelelikleri satın alıp aracınıza yükleyebiliyorsunuz. tesla bu işlerden para kazanacak tampon, far, sinyal kolu satarak değil, bu sebeple çağın arabası diyoruz.
iki hafta önce aracımı teslim aldım
kağıt üzerinde tüketim verisi 13.6 kwh. ben 12 küsür ortalamayla geziyorum, 1600 km oldu.üstelik ac şarj portum bozuk, dc şarja mecburum. aracı samsun'dan aldım, 3 şarj ile geldim, acemi olmasam 2 şarjla çok rahat gelirdim. maksimum 40 dk bekledim. bir tek geçen cumartesi şarj sırası bekledim. onda da togg sürücüsü sığır sıramı aldı, 20 dk araç başında oyalandılar , sonra siktir olup avmye girdiler. tek dc olmasa sıra beklemezdim. 200 kmlik şarjı 20 dkde alıyorum. hele trugo'ya denk gelirsem süper, 90 kw ile şarj ediyor. dün kapet maltepe total'de aracı şarja taktım, gittim bir şeyler atıştırdım elimi yıkadım, %30'lardan %81'e gelmişti bile.
dc şarj şu an çok yaygın değil ama piyasada çok oyuncu var. ac şarj için hiç korkmanıza gerek yok, 1 saatte 200 kmlik mesafe için şarj alabilirsiniz ve istasyon sayısı çok fazla. üstelik ac şarj daha ucuz. hele avm'de büyük rahatlık. tak şarja git alışverişini yap 2 - 3 saat geldiğinde araç full şarj olmuş oluyor.
tek kötü sayılacak yani güzergahı 3 boyutlu düşünmek zorundasın. yani yokuş çıkacaksan menzil çıkacağın yokuşun kmsine göre 2-3 kat daha az olacaktır. ne demek istiyorum. mesela büyükçekmeceden beylikdüzüne giden yokuşu çıkacaksınız. yokuşun 10 km olduğunu varsayılım.(o kadar yok da misal olsun diyelim) yokuşa gelirken menziliniz 100 km olsun. yokuşu bitirdiğinizde kalan menzil 70-75 falan olacaktır. gerçi normal araçlarda da böyle ama onlarda şu an için akaryakıt istasyonu bulma şansı daha fazla.
ama elektriklinin en büyük avantajı yokuş çıkarken yaktığınız fazla enerjiyi yokuş inerken bir miktarda olsa geri alabiliyorsunuz. ben geçen hafta iznik'e gittim gölcük'ün köylerinden. 20- 25 km yokuş çıktım. 20 kwh enerji tüketimi oldu, menzil de 328 km kalmıştı. sonra 15 km kadar yokuş indim. menzil 340'a çıktı, şarj da %5 civarında arttı. yani 15 km yakıt harcamadığım gibi, 12-13 km de ekstra menzil kazandım. normal benzinli araçta böyle bir şansın yok, en fazla inene kadar harcaman 0 olabilir.
elektriği güneşten, rüzgardan, sudan üretebilirsin. bahçen varsa, binan uygunsa koy güneş paneli ya da rüzgar türbini , aracı bedava şarj et. ben ileride bataryasız bir sistem yapmayı düşünüyorum, gündüz şarj etsin ya da rüzgar paneli koyarsam 7/24 şarj etsin.
menzil olayına gelince. 170-180 le gidiyorsan, istanbul'dan çıktım, 6 saatte antalya'ya girdim diyenlerdensen, yolu yaşamaktan zevk almıyorsan, amacın bir yere bir an önce ulaşmaksa, yolda durup bir şeyler yemeyi içmeyi, çişini yapmayı sevmiyorsan elektrikli araç alma arkadaşım, sana göre değil. ama benim gibi otoyolda bile 120'yi geçmiyorsan, amacın bir yere bir an önce varmak değil de yolun keyfini çıkarmaksa, 200-250 kmde bir dinlenip çay kahve içmeyi, 5-10 dk yürüyüp temiz hava almayı seviyorsan, elektrikli araç tam sana göre.