Ekim Devriminden Sonra Topluca İnfaz Edilen Köklü Rus Ailesi: Romanov Hanedanı
Kimdirler?
1613-1917 yılları arasında rusya’nın tek hâkimi olan hanedandır. bolşevik ihtilali (1917) sonrası lenin’in ilk icraatı hanedan ailesini, devrimden dokuz ay sonra ortadan kaldırmak olmuştur. yedi kişilik çar ailesi beraberinde çarın doktoru (eugene botkin) ve hizmetçileriyle beraber 17 temmuz 1918'de, ekim devrimi’nden dokuz ay sonra idam edilince, 23 yıllık ii.nikolay ve üç yüz yıllık romanovlar dönemi, mühendis ipatiev'in evinde sona ermiştir.
İnfazın hikayesi
bu ailenin başına örülecek kader ağlarının bir bölümü, çok trajik bir biçimde türkiye cumhuriyeti topraklarında vuku bulmuştur.
28 temmuz 1914 de başlayan avrupadaki savaş, birkaç yüzyıldır büyük devletler arasındaki sömürge ve açık pazar bulma yarışlarının birbirleri arasında oluşturduğu husumetin patlama noktası olmuş, ardından büyük güçler itilaf devletleri (birleşik krallık, fransa ve rusya) ve ittifak devletleri (almanya, avusturya-macaristan, italya -ilerleyen günlerde osmanlı imparatorluğu) olarak cepheleşmişlerdir.
temmuz 1914'te seferberliğini hızlıca tamamlayan rusya, doğu prusya'ya girerek avrupa içlerine doğru ilerlemesine başladı. hızla yol kateden ruslar, almanları hazırlıksız yakaladıklarını düşünüp kontrolsüz ilerlemesinin cezasını 120000 askerinin esir edilmesiyle ödeyecekti. rusya'nın çok büyük bir silahlı gücünün kaybı sonrası birleşik krallık ve fransa, rusya'ya acil silah yardımı yapılmasını öngören çanakkale savaşları planlarını şekillendirmeye başladı. 1915 yılında avusturya-macaristan imparatorluğunun rusya üzerine yaptığı seferin başarılı olması ve rus toprakları üzerinde 120 km ilerlemenin sağlanması üzerine fransa ve birleşik krallığın çanakkale savaşları planlarının uygulanması zaruri hale geldi.
şubat 1915 de birleşik krallık ve fransa askerlerinden oluşan karma donanma; çanakkale boğazını ele geçirip, istanbul'u işgal ederek rusya'ya askeri yardım koridorunu oluşturacak planlarını gerçekleştirmek için boğaz'a ilk saldırılarını başlattılar.
işte bu saldırıların başlamasıyla da romanov ailesinin kaderi bu topraklarda yavaş yavaş şekillenmeye başladı.
18 mart 1915'te çanakkale deniz savaşları'nın en şiddetli çarpışmasının yaşandığı gün karma donanmanın gözbebeği irresistable, bouvet ve ocean zırhlıları boğazın sularına gömülürken seyit onbaşı attığı top mermilerinin kelebek etkisini herhalde ki hesaplayamamıştır.
denizden boğazı geçemeyeceğini anlayan birleşik krallık ve fransa, rusya'ya yardım götürmeyi amaçlayan planlarının kara harekatı safhasını uygulamaya kara verirler. buna göre karaya çıkartma yapılıp tampon bölge oluşturularak donanmanın boğazı güvenle geçişi sağlanacaktır.
arıburnu, seddülbahir ve anafartalar'a yapılan kara çıkarmaları; bir millet için toplumsal bilincin ve milliyetçi farkındalığın ortaya çıkmasını sağlarken (anzaklar), türk askerinin müthiş özverisi, yarbay mustafa kemal'in eşsiz komutanlık dehası sayesinde def edilip, gerekli yardım rusya'ya ulaşamadığı için, savaşın getirdiği kıtlık, sefalet ve askeri başarısızlıklar yüzünden bu ülkenin iyiden iyiye iç karışıklıklara sürüklenmesine neden olacaktır; ki bu da romanov hanedanı'nın sonunu hazırlayan en önemli sebeplerden birisidir.
birleşik krallık ve fransa'nın rusya ile bir koridor oluşturup onlara nefes aldırmayı planlayan bu harekatları sonuca ulaşamayınca, savaş alanındaki başarısızlık; ülke içindeki ekonomik ve siyasi istikrarsızlığı tetiklemiş ve bu olumsuzluklara çare bulamayan son çar ikinci nikolay 2 mart 1917'de kardeşi mihail lehine tahttan çekildi. 4 mart 1917'de romanov ailesi st. petersburg'un dışındaki çerskoye selo'da ev hapsine alındılar.
30 nisan 1918'de aile ve onlara sadık birkaç hizmetkarları trenle son ikametgahları yaketerinburg'a getirildiler. ve burada ipatyev evi olarak adlandırılan malikaneye yerleştirildiler. evin etrafı uzun çitlerle kapatıldı ve üst kat camları beyaza boyanarak aile tümüyle dış dünyadan izole edildi.
16 haziran 1918 günü, güneşin romanov ailesi için bir daha doğmamak üzere battığı gündü. ailenin güvenliğinden sorumlu komutan yurovsky moskova'dan ailenin infazının onaylandığına dair telgrafı aldıktan sonra gerekli hazırlıklara girişti. konutta görevli bütün askerlerin üzerinden nagant marka tabancalar toplandı, her aile üyesine bir kişi düşecek şekilde infazı gerçekleştirecek mangaya tabancalar dağıtıldı.
17 haziran 1918 saat geceyarısını biraz geçmişken aile komutan yurovsky tarafından uyandırılıp giyinmeleri söylendi. aile hazırlıklarını tamamlandıktan sonra yardımcılarıyla birlikte bodrum katına indirildi. başlarına geleceklerden habersiz çariçe, bodrum katında hasta olan oğulları aleksey için bi sandalye talep etti. gelen 3 sandalyeye çar, çariçe ve aleksey oturdu. neden bodrum katında toplandıklarını soran aileye, yaketerinburg'un şehri kuşatmış olan çek birlikleri tarafından düşürülebileceği olasılığı olduğu ve başka bir yere nakledilecekleri, rus kamuoyu hayatlarından şüphe ettiğinden bir fotoğraf çekilerek yola çıkacakları söylendi. aile merak içinde fotoğrafçıyı beklerken saat tam 02:00 de yurovsky ve infaz mangası bodruma tekrar geldiler. yurovsky aceleyle infaz emrini çar ve ailesine okuyarak infazı başlattı. yurovsky hemen o anda çarı kafasından vurarak öldürdü. aynı anda odada bulunan infaz mangası da silahlarını ateşlemeye başladı. 11 silahtan çıkan 103 kurşunla beraber bodrum katını tümüyle bir duman bulutu kapladı. silah atışları sustuktan sonra askerler işlerini garantiye almak için aileden sağ kaldığını düşündüklerini süngülediler. bunda da başarılı olmadıklarını düşünüp aile üyelerinin başlarına bir kurşun sıkarak çar ve ailesinin infazını tamamladılar.
Peki ya sonra?
infazdan sonra, çar sempatizanlarının cesetleri sahiplenip şehit muamelesi yapmasını istemeyen bolşevikler tarafından hanedanın cesetleri yakılarak, yakınlardaki ormanlık araziye gömülmüştür. hanedandan iki çocuğun kalıntıları diğerlerinden daha uzak bir yere gömüldüğü için; bu 2. mezar ortaya çıkana kadar çocukların infaz esnasında ölmediği ve kurtulduğu yönünde spekülasyonlar yapılmış, ancak ilk mezarın yaklaşık 60 metre ilerisinde bulunan 2. mezardaki kalıntıların bu iki çocuğa ait olduğu tespit edilmiştir. sscb dağıldıktan sonra 1998 yılında hanedan st. petersburg'da st. peter ve paul katedraline defnedilmiş, 2008 yılında da rusya yüksek mahkemesi kararı ile itibarları iade edilmiştir.
Enteresan bir anektodla bitirelim
iç savaş öncesi, çar ii. nikolay ingiltere'deki kuzeninden ailesini yanına aldırması konusunda yardım istiyor fakat eşi aleksandra alman olduğu için o dönem hoş karşılanmıyor ve bu talebini geri çekmek zorunda kalıyor. iç savaş çıkınca da bolşevikler tarafından yekaterinburg'a götürülüyorlar ve orada toplu olarak idam ediliyorlar.
sonradan çar ii. nikolay rus ortodoks kilisesi tarafından aziz ilan ediliyor, yıllar sonra. hayat böyle garip işte... sen önce adamları kurşuna diz, ateşe atıp yak; sonra aziz ilan et.