Düşük Beklentilerin Davranışları Negatif Yönde Etkilemesi: Golem Etkisi
golem etkisi, pygmalion etkisinin zıttıdır. karşımızdaki kişilerin bizimle ilgili düşük beklentileri olursa bu durum bizim olumsuz, motivasyonsuz davranışlar sergilememize sebep olur.
golem tam bir oyun karakteri diye düşünürken hakikatten oyun karakteri çıktı.
çok meymenetsiz bir abimiz kendisi.
nerden gelmiş bu golem diyenler için
golem bir musevi efsanesinin kahramanıdır. inanışa göre, haham judah loew ben bezale tarafından kilden bir heykel yapılır. musevi halkına yardımcı olması için ara ara canlandırılır. alnına emet (doğruluk) kelimesi yazılmaktadır. ruhları yoktur. zekası da düşüktür. bu özellikleri olmasına rağmen, musevi halkını korumaktadır. zamanla da güçlenmekte , etkisini arttırmaktadır.
golem'in cumartesi günleri çalışması yasaktı. bunun için alnından e harfi silinirdi. silinmesi ile ortaya çıkan kelime met ‘tir. met'in anlamı ölümdür. çağrılan golemden harf silinir ve golem hareketsiz bir şekilde dururdu. bir cumartesi günü, e harfini silmeyi unuturlar. bu yüzden golem kontrolden çıkar. yakıp yıkmaya başlar. insanlara zarar verir. böylece durdurulmasına karar verilir, yakalanır ve alnındaki harfler silinir. ardından golem parçalara ayrılır ve saklanır.
golem etkisi için klasik örnekler üzerinden gidelim
öğretmen-öğrenci ilişkisi.
mesela bir öğretmen çok fazla gelecek vaat etmeyen öğrencisine daha az ilgi göstermesi bu durumu açıklayabilecek güzel örneklerden biri.
günlük hayattan aşina olabileceğiniz başka örneklere değinelim. mesela kilo veremiyorsun, boğazını hiç kısmayı beceremiyorsun gibi tepkiler karşı tarafı olumsuz etkileyip kilo verme konusunda istediği hedefe ulaşmasına büyük bir engel olarak görülebilir. veya ebeveynlerin çocukları için sürekli çok yaramaz, hiç çalışmıyor vs. gibi açıklamalar yaparak çocuğunu eleştirmesi de çocuğun şevkini kırıp onu çalışmadan iyice itebilir.
tabii bu iki zıt tanımın can bulduğu bedenlerin sergiledikleri tavırlar da doğal olarak farklı oluyormuş
pygmalion liderler özgüveni ve empatici gücü yüksek, başkalarının ne dediğine önem veren insanlarken golem liderler daha anlayışsız, başkasının ne dediğine pek de önem vermeyen insanlarmış.