Dünyanın Çevresini Dolaşıp Geri Gelebilen İlk İngiliz: Korsan Sir Francis Drake
Kimdir?
francis drake, birleşik krallık (1540) doğumlu denizci, korsan ve kâşif.
ingiltere'nin güneyinde devon'da dünyaya gelen drake, ilk deniz yolculuğunu 13 yaşındayken bir ticaret gemisiyle gine'ye yapmıştır. siyahi kölelerin buralardan alınıp amerikan kolonilerine satılarak insan tüccarlığının yapıldığı bu sıralarda drake birçok sefere daha genç yaşındayken katılmaya başlamıştır. o dönemlerde denizlerde ispanyollar büyük üstünlük göstermekteydi ve ingilizler ispanyollara karşı bir güç gösterememekteydi. bu yüzden ingiliz yönetimi denizcilere 'corsair' lisansı yani bir nevi izinli korsanlık yetkisi vermekteydi. bu yetkiden sonra bu izinli korsanlar birçok ganimet elde edip kazandıklarından bir kısmını ingiltere'ye göndermiştir böylece ingilizler büyük kazanç sağlamış ve denizlerde biraz güç sahibi olmaya başlamıştır.
francis drake karşılaştığı bütün ispanyol gemilerini yağlamaya başlamış ve adından oldukça söz ettirip büyük bir ün kazanmıştır. yaptığı bu yağmalar ve başarılı deniz savaşları sonucunca 1. elizabeth'in dikkatini ve ilgisini çekmeyi başarmıştır. ardından 1. elizabeth , francis drake'i dünyanın etrafını gemiyle dolaşması için yeni bir seferle görevlendirdi. 1577'de drake 5 gemi ve 150 adamla ingiltere'den yola çıktı. hedefi macellan boğazı'nı geçip amerika topraklarına ulaşmaktı. ardından drake ve mürettebatı karşılaştığı bütün ispanyol gemilerini yağmalayarak yollarına devam ettiler. daha sonra drake ilk ingiliz kolonisi olan new albion'u kurdu.(günümüzde san francisco ve california olarak bilinen bölge).
francis drake durmak bilmeyerek yoluna devam etti ve endonezya üzerinden afrika'ya ve ümit burnu'na ulaşmayı başardı. 1580 yılında fırtınalar ve isyanlarla dolu 3 yıllık bir yolculuğun ardından memleketi ingiltere'ye büyük bir zafer ve zenginlik içinde döndü. 150 kişilik ekipten sadece 30 kişi kalmıştı. böylece dünyanın çevresini tamamen dolaşan ilk ingiliz oldu. 1. elizabeth tarafından şövalye unvanıyla ödüllendirildi. 1581'de plymouth'un başkanı oldu.
1585'de ingilizler ve ispanyollar arasında savaş çıktığında drake en ön saflarda savaştı. 1587'de cadiz'de ispanyol donanmasını yerle bir ederek denizin dibine yolladı. bu olaydan sonra ispanyollar francis drake'e 'drake el draque' yani 'ejderha drake' lakabını verdi. artık bir efsaneydi.
1588'de ispanya kralı 2. philip donanmasını yeniledi ve ingiltere'yi kuşatmaya yolladı. ancak sir francis drake namı değer ejderha drake 'yenilmez' olarak adlandırılan yeni ispanyol donanmasını da mağlup etti.
1596 yılında panama yakınlarında bir seferde dizanteri hastalığı yüzünden öldü. drake törenle kurşundan bir tabuta koyularak denize gömüldü. ingilizler tarafında bir kahraman, şövalye ve efsane olarak, ispanyollar tarafından bir bela, kabus ve yenilemeyen bir mit olarak hatırlanan francis drake geride efsanevi bir isim, büyük bir zenginlik ve ülkesine kazandırmış olduğu onlarca savaş ve ganimet bıraksa da yapmış olduğu köle ticareti ve insan tüccarlığının yanı sıra birçok insanın ölmesine de sebep olmuştur.
kendisi hakkında kısa kısa bazı notlar
* 1560'lı yıllarda, kendisi genç bir denizci iken kuzey afrika'da köle ticareti yapmış. köle ticareti ispanyol yasalarına göre yasak olduğu için köleleri ve mürettebatı taşıyan gemiler batırılmış. francis drake'in ispanyollara nefreti burada başlamış.
* birinci elizabeth bunu dünya'yı dolaşması için göndermiş. ancak aralarında gizli bir anlaşma yapmışlar. bu anlaşmaya göre francis drake ispanyollara ait gemilere zarar verecek, istihabarat ve ganimet toplayacak. daha önce köle ticareti ve korsanlık yaptığı için drake bu anlaşmayı yerine getirmekte zorlanmamış. ispanyollardan tonlarca altın ve gümüş ganimeti eve götürmeyi başarmış. dünya'nın en zengin korsanı olmuş. kendisine zamanında yatırım yapanlar 47 katını kazanmışlar. (1 pound yatırım, 47 pound gelir.) dünya turunu 3 senede tamamlamış. 1577 - 1580.
* lakabı "sea dog"muş. ancak ispanyollar kendisine "el draque (ejderha)" diyorlarmış. batıl inançlı ispanyollar kendisi hakkında bir çok efsane uydurmuşlar.
* ispanyolların gemilerini batırdıktan sonra ispanya kralı ikinci philip kellesi için 20.000 ducats (günümüz için 6.5 milyon dolar) ödül koymuş.
* ispanyollardan o kadar çok altın ve gümüş çalmış ki bir kaç tonunu taşımak için gemi bulamamış ve gömmüş. (peru ve şili civarı)
* dünya çevresini dolaşan ilk ingiliz olmuş.
* ingilizler tarafından kahraman, ispanyollar tarafından ise korsan / terörist olarak görülmüş. birinci elizabeth kendisine şövalye ünvanı vermiş.
* panama'da öldüğü bilinse de cesedine hiç ulaşılmamış.
Son söz
drake, sir ünvanını dünyanın etrafını ilk defa dolaşan ingiliz kaptan olduktan sonra kraliçe 1. elizabeth tarafından almıştır. gemisi golden hind'in birkaç replikası günümüzde hala mevcuttur. londra'da old thames inn isimli pub'ın hemen yanından bire bir geminin aynısı bulunmaktadır. şuan müze olarak hizmet etmektedir. 20. yy son çeyreğine doğru geleneksel metotlarla (zamanında nasıl yaptılarsa aynı şekilde) inşa edilmiş bolca da yelken açmıştır. (140 bin deniz milini geçtiği yazıyordu)
old thames inn londra'daki en sevdiğim publardan birisi. ilk defa orada arkadaşımla buluşacağım zaman önünde golden hind'i görünce çok beğenmiştim. sonrasında sir francis drake'in gemisi olduğunu duyunca daha da etkilenmiştim. kim derdi ki uncharted'ta duyduğum karakterin gemisini londra'da yaşarken görmek kısmet olacak. işte bunlar hep hayata dair güzel detaylar.