BİLİM 2 Aralık 2020
30b OKUNMA     637 PAYLAŞIM

Dünya'nın Buzul Çağında Tamamen Donduğunu Savunan Görüş: Kartopu Dünya Hipotezi

Dünya'nın yüzlerce milyon yıl önce tamamen donarak dev bir kartopuna dönüştüğünü savunan bu tez hala tam olarak kanıtlanamasa da elimizde güçlü ipuçları var. Nedir, ne değildir, nasıl olmuştur diyenler için gelsin.

olay şu

bazı bilim insanları bundan 750 milyon yıl ile 650 milyon yıl önceki periyotta dünyanın tam üç kez tamamen veya çok büyük bir kısmının buzullarla kaplandığını, hatta en son olanının yaklaşık 10 milyon yıl sürdüğünü öne sürmekteler. bu sebeple kartopu dünya denmekte.

öyle deli saçması diye geçilemeyecek bu hipotezi destekleyen ve çürüten pek çok kanıt bulunmaktaymış

bu hipotezin en büyük kanıtı dünyanın birçok bölgesinde kutuplara çok uzak olan bölgelerde bile rastlanan buzullar tarafından oluşturulmuş tortul kayalarmış. öte yandan bir rus bilim adamı 1960'larda eğer dünyadaki buzul kütlesi yeterince genişlerse albedo etkisinden dolayı tüm dünyanın buzullarla kaplanmasının mümkün olduğunu ispatlamış. başka bir bilim adamı o döneme ait olan tortul kayalarda yaptığı magnetizm ölçümleri sonunda grönland ve svalbard adalarının [kuzey kutbuna yakın iki ada] o dönemde iliman iklim kuşağında olduklarını bulmuş [unutmayın: kıtalar hareket eder].

bu hipoteze karşı çıkan bilim insanlarına göre dünya'nın öyle bir durumdan kurtulup tekrar ısınmaya başlaması hemen hemen imkansizmiş. ancak buna karşı kartopu dünya hipotezini savunanların elinde güçlü gerçekten güçlü bir kanıt var: yanardağlar. dünyanın böyle bir devirden kurtulması pekala çok büyük yanardağ faaliyetleri sayesinde mümkün olmuş olabilir. bu sadece yanardağların püskürttüğü sıcak magmadan değil aslında daha çok yanardağlardan çıkan karbondioksit gazi sayesinde mümkün olmuş olmalı diyor snowball yandaşı bilim insanları.


bu hipoteze karşı olanların öne sürdüğü daha güçlü bir argüman var

eğer gerçekten dünya öyle bir devir yaşadıysa yani tüm dünya buzullar altında kaldıysa, dünyadaki yaşamın tamamen bitmesi gerekirdi ve canlı yaşamı bir daha ortaya çıkamazdı veya çok daha geç ortaya çıkardı. tabi ki bunun cevabı da verilmiş. antarktika'da, buzul altındaki denizde araştırma yapıldığında güneş ışığının buraya ulaşabildiği ve fotosentez yapabilen mavi-yeşil alglerin varlığı görülmüş. daha da ilginç olansa ordaki buzun yapısıymış. o bölgedeki buz tıpkı cam gibi saydammış, bu sayede güneş ışınları büzülün içinden geçip denizin içinde bir hayata olanak sağlıyormuş. büyük ihtimalle dünyanın kartopu döneminde ekvator bölgesindeki buzullar da çok kalın değilmiş ve bu sayede fotosentez yapabilen canlılar hayatta kalabilmiş diyor "snowball"cu bilim insanları.

öyle veya böyle ilginç bir hipotez. yarın öbür gün ufocu manyaklar uzaylılar dünyayı işitti da o sayede yaşıyoruz şimdi de diyebilirler bu hipotez hakkında, kim bilir.