EKONOMİ 16 Mayıs 2018
39,2b OKUNMA     741 PAYLAŞIM

Dünyanın Aşırı Adaletsiz Gelir Dağılımını İnsanın Yüzüne Yüzüne Vuran İstatistikler

Maalesef adaletli ve eşit kaynak dağılımı yapılan bir dünyada yaşamıyoruz.
iStock


dünya’da zirve denen kesim yani %1, dünya’daki tüm paranın %57’sine sahip

hatta 7 milyar insan içindeki en zengin 358 kişinin yıllık kazancı dünya’daki insanların %43’üne (düz hesap 3 milyarına) eşit. yani yine düz hesapla bu 350 kişiden her biri tek başına 9 milyon insanı doyurabiliyor. dahası, 200’e yakın ülkenin bulunduğu dünya’daki en zengin 3 kişi, en fakir 50 ülkenin toplamı kadar kazanıyor ki bu ülkelerin nüfusu yaklaşık 2.5 milyar. düz hesap olsun diyip en zengin 500 insana bakarsak hepsinin kazancı dünya’nın en fakir 170 ülkesinin kazancına eşit. geriye kala kala 30 ülke kaldığını da hatırlayın.

ilk 1300 insan dünyadaki paranın %94’ünü kullanıyor. en zengin 10 insan tüm varlığını hibe etse, en en fakir 1 milyar insan avrupa standartlarında yemek, sağlık, eğitim ve barınak ihtiyaçlarını tam 250 yıl boyunca karşılayabilir. ve 1913’den 1992’ye kadar payların değişmesine bakarsak (11’e 1’den, 72’ye 1’e) bu 500 kişi 2050’den önce neredeyse tüm dünya’nın kazancını ele geçirecekler.


mesela 50 yıl önce dünya ortalamasında bir insanın bir ons altın alması için 22 saat çalışması gerekiyordu. artık 200 saat çalışmalı. ilginçtir en değerli madenlerin %90’ına sahip kıta olan afrika’da milyoner olabilmiş sadece 4 insan var. mesela pakistan'daki yakıt rezervleri tüm ülkeyi 500 yıl boyunca yakmaya yetecek düzeyde. ama bu ülke günde 18 saat elektrik kesintisi yaşıyor. ben zengin miyim acaba derseniz, ölçüt şu: 3 hafta boyunca günde 3 öğün, en kaliteli ve sağlıklı beslenme şekli denen standartta karnınızı doyurabiliyorsanız, siz de dünyanın en zengin %15’indesiniz. şahsen ben bunu hayatım boyunca dört günlük bayramlarda bile başaramadım.

en kıyak tabakayı geçtik, geldik en zengin %20’ye

bu insanlar tüm dünya’nın kaynaklarının (enerji, yiyecek vs) %86’sını tek başına tüketiyor. kalan %14 ise sana bana ve tabi 5.6 milyar insana dağıtılıyor ki eşit değil, 1.2 milyar insan günde 1 dolarlık pay alıyor. bu arada 800 milyon insan her gün aç uyuyor ve her gün 60 bini ölüyor sırf açlıktan. önceki entryde bahsetmiştim, 2.4 milyar insanımız var arıtılmış suya erişemiyor. bunların her biri arıtılmış su içsin dersek bunun maliyeti sadece 10 milyar dolar. olimpiyatların ve super bowl’un 10 milyar dolara düzenlendiğini, whatsapp’ın 19 milyar dolara alıcı bulduğunu, bir başbakanın tespit edilen yolsuzluğunun 90-100 milyar dolar olduğunu unutmayalım. basit hastalıklardan ölen insanların sayısı yine milyonlarla ifade ediliyor. biz tüm dünya’nın basit sağlık gereksinimlerini karşılayalım desek (aşı, grip ilaçları gibi basit ihtiyaçlar) 13 milyar dolar gerekiyor.

90-100 milyar dolarlık yolsuzluk olayı konusunda kongo cumhuriyeti eski başkanı diezani alison suçlanmıştı.

u.n. türkçe adıyla birleşmiş milletler. birbirinden korktukları için yıllık 1.3 trilyon dolar harcıyorlar silahlanmaya. bu para tüm dünya’nın yeterli şekilde beslenmesini 7 yıl boyunca garanti altına alabiliyor. bu oluşum 7 yılda 5.4 milyon insanın kongo hastalığından ölmesini 3 milyar dolar (0.003 trilyon dolar) ayırıp durdurabilirdi. silahlanma demişken, sadece nükleer bombalar ki amerika bile 250 tanesine sahip, tüm güneş sistemi canlıyla dolu olsa hepsini ortadan kaldırmaya yeter. hatta amerika’nın pentagon’unun savaş için harcadığı yıllık para, 50 ülkenin eğitimi sağlık gibi ihtiyaçlarını karşılamaya yetiyor.

amerikan yaşam standartı. maalesef bu standart korunsun diye dünya’nın geri kalanı bir şeyler kaybediyor.

bu ülke insanları çok değil, sadece %10 az et yeseler, yani 1 kg değil 900 gr alsalar, tasarruf edilen miktar tam 60 milyon aç insanı doyurabilir. (amerika nüfusu 325 milyon). çöpe atılan et miktarı da %10'dan büyük maalesef. yılda 800 milyon ton yiyecek, amerika satacak birini bulamadığı için atılıyor. bağışlanmıyor bile. 12 milyon ton meyve tüm aç çocuklara yetiyor buradan hesap edin. en büyük et alıcısı mcdonalds’da çöpe atılması gereken yiyecekleri fakirlere verdiği için işten atılan çalışanların sayısı sadece 2010’da 150. bunu yapmak yasak çünkü.

hani türkiye’de 250 bin tavuk kesiliyormuş diyordunuz ya, amerika’da saatte 1 milyon hayvan kesiliyor. insanların obez olmasını geçtim, gelişmiş ülkelerdeki evcil hayvanların bile %40’ı obez. amerika ve avrupa evcil hayvan mamalarına 17 milyar dolar harcıyor. bu para 100 milyon aç insanı yıl boyunca doyurabilir. starbucks kahvelerini üreten güney amerikalı çiftçilerin 1 bardak starbucks kahvesi almak için 3 gün çalışması gerekiyor.


yoksulluklara çözüm bulsun diye kurulan yasal dernekler, amerika’da bağışlanan paraların %1’ini yardım için kullanmak zorunda. kalan %99’uyla istediklerini yapabilirler. bu paralar bağışlandığı için vergiden muaf oluyor. böylece yasal zorunlulukla harcanan %1, verilmeyen vergiler yanında hiçbir şey. 

ekşi'de gelen sorular üzerine: ortada dolaşan kayıtlara göre bağışlanan paranın %96'sı şirket personelinin maaşlarına ve araştırmalara ayrılıyormuş, %4'ü ise gerçekten yardımlarda kullanıyormuş. vergi kaçırma 101 dersi.

lafı açılmışken bu ülkenin nobel barış ödülünü kazanan eski başkanı obama, dünya tarihindeki en ölümcül silahın üretilmesini sağladı ve sadece o yıl silahlanma hızını %8 arttırdı. artık amerika’nın savaş bütçesi tüm dünya’nın –amerika dahil- sağlık harcamalarından daha büyük. amerika’ya yapılmış en büyük saldırı olan 11 eylül’de 8 çocuk, toplamda 3000 insan hayatını kaybetti. bunun ardından amerika ırak’a girdi ve 650 bin çocuk, toplam 1.5 milyon insan öldürüldü.

kozmetik

dünya’nın en büyük katillerinden. kozmetik devam etsin ama meyve aromalı ürünlere meyve harcanmasın dersek 12 milyon ton meyve tasarruf ediliyor ki bu tüm aç çocuklara yetecek bir miktar.

şirketler

yasal katiller. sözgelimi nestle afrika’ya yardım yapıyorum ayağına bedava mamalar yolladı. bu yeni ürünler için bir insan deneyiydi. sonuçta 400 bin çocuk öldü. nestle’ye bir şey olmadı hatta etiyopya’dan bu mamalar için 6 milyon dolar ödemesini istedi. coca cola bir litre kola yapmak için 9 litre su harcıyor malum. en büyük üretim merkezlerinden biri olan hindistan’da su kıtlığının sebebi olarak coca cola gösteriliyor. 

britney spears

bir sanatçı milyonlarca insanı kurtarabilirdi

britney spears mesela aylık 780 bin dolar harcıyor. bu rakam 2 milyon çalışan çocuğun okula gitmesine yetiyor. mesela soulja boy 55 milyon dolara yeni bir uçak alırken toplam bağış miktarı 850 dolar. snoop dogg günde 1000 doları sadece esrara harcıyor. bu para 3000 çocuğun açlıktan ölmesini engelleyebilir. sadece amerikalı sanatçıların gelirlerinin %5 ini bağışlaması, yıllık 50 milyon insanın doymasını sağlar. angelina jolie ve brad pitt’in 8. evinin parası 80.000 çocuğun 18 yaşına kadar ev ve yiyecek ihtiyacının karşılanmasına yetiyor.

evet, yaz deseniz yazabileceklerimin ortalama %25’i bunlardı. daha sizi beni etkilemeyen gerçeklikleri de eklemiyorum. yorum da yapmıyorum.

kaynak

kaynak 2

Boğulma Tehlikesi Geçirdikten Yıllar Sonra Yüzme Öğretmeni Olan Birinin Azim Öyküsü