EKONOMİ 22 Aralık 2021
15,4b OKUNMA     380 PAYLAŞIM

Dolar Düşünce Fiyatlar da Düşecek mi?

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı “Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat” sisteminin ardından dolar 18'lerden 12-13 seviyelerine indi. Hal böyle olunca, akla ilk gelen sorulardan biri de piyasadaki ürünlerin fiyatlarında düşüş olup olmayacağı...

kur bu seviyede dalgalanırsa, serbest piyasa şartlarında ithal girdinin ucuzlaması ve bunun da sonucunda maliyetlerdeki düşüş nedeniyle fiyatlar düşecektir ancak eldeki stoklar (üreticinin yüksek kurdan aldığı girdiler) nedeniyle bir süre daha devam edecektir.

gözden kaçan nokta ise merkez bankası'nın deli gibi karşılıksız para bastığı/basacağı söylentileri. bu doğru ise para arzının artması nedeniyle enflasyon baskısı oluşacaktır. para basımının neden olduğu bu enflasyon baskısı, kurdaki düşüşün maliyetler üzerinde sağladığı düşüşten büyük olursa bu durumda fiyatlar yine artacaktır.

bu soru silsile işidir. buna da hammaddeyi yapanlar karar verir.

kot pantolon satan bir mağazanız varsa yarın fiyat düşürebilmeniz için pantolonu aldığınız fabrikanın fiyat düşürmesi lazım. o fabrikanın düşürmesi için de boyahanenin ve dokumacının fiyat düşürmesi lazım. dokumacının düşürmesi için de iplikçinin. 

anlayacağınız, bu iş en sonunda ürünlerin hammaddelerini piyasaya sunan büyük firmalara kalır. onlar düşürürse evet, üstündeki kişiler de düşürebilir. aynı fiyattan satmaya devam ederlerse de ağlak ağlak "ama xxx marka indirim yapmadı" başlıkları görürüz ekşi sözlük'te. sanki adam sattığını daha ucuza koyabileceğini bilse indirim yapmayacakmış gibi. 

dolar yükselirken elinizdeki mal dolara oranla nasıl değerleniyorsa, dolar düşerken de değeri azalır. stokçuluk biter yani, herkes satış yapmak ister. bazıları ise bilerek yapmaz. neden yapmaz? çünkü mala yapılacak zam ya da indirim aynı zamanda piyasaya göre de belirlenir. geçenlerde zara %50 zam yapmıştı, 1-2 hafta içinde kur böyle kalır ve zara da hiç indirim yapmazsa gitmeyiverirsiniz, onlar da mecburen düşürür. yani fiyata maliyetin yanında tüketici davranışları da etki eder. lacoste gömleğin fasoncudan ana bayiye gidişi 15 lira, son tüketiciye fiyatı 500 lira. kimse almamaya başlarsa, doğal olarak 100 liradan da alabilirsiniz, piyasa fiyatlandırması kısmı hammaddeyle ya da dolarla ilgili değil yani, tüketici davranışlarıyla ilgili. bunu en iyi manipüle eden firmalardan biri de apple'dır örneğin.