Doktora Yeterlik Sınavına Gireceklere Tavsiyeler
doktora yeterlik sınavı, aslında tüm eğitim hayatı boyunca edinilen bilgi birikiminin, alana ve kaynaklara hakimiyetin tartıldığı kritik bir evredir. danışman hoca ile iyi bir iletişim kurulması her bakımdan faydalıdır. aynı zamanda jüri üyelerinin de çalışmaları ve alanlarına sundukları akademik katkıları dikkatle incelemeniz yararlıdır.
heyecana gerek yok, size sorulan sorulara istenildiği kadar cevap verin. daha fazla ayrıntılı bilgiler vermeniz, size gelecek olan soruların zorluk derecesini artırabilir veya konuyla ilgili kapsamlı bilgi sahibi olmayan jüri üyesinin kıskançlığa kapılmasına neden olabilir.
bilmediğiniz sorulara cevap veremeyeceğinizi açık yüreklilikle söylemeniz, saçmalamanızdan daha iyidir. jüri üyeleri tarafından eleştirildiğinizde tartışmaya girmemeye özen gösterin. yanınızda size yapılan önerileri kaydedeceğiniz bir not defteri ve kalemin bulunması, önemli uyarıları not almanız sınavın ciddiyetini artıracaktır. yeterlik imtihanını geçtiğinizde dr. unvanın d'sini almış olursunuz.
pandemi nedeniyle sınavlar kamera ile kayıt altına alındığı için art niyetliliğin ve keyfiliğin üst düzeyde hakim olamayacağı bir sınav olarak tanımlamamız yanlış olmayacaktır.
okuyabileceğiniz her şeyi okuyun. gerçekten binlerce sayfa okumanız ve öğrenmeniz gerekecek. ama hiçbir zaman okumak istediklerinizin tamamını okuyamayacağınızı bilin. bunun için panik yapacağınızı biliyorum, "yapma" dememin hiç anlamı yok. ama paniğiniz gözünüzü kör etmesin.
jüri üyelerinin kitaplarını, makalelerini, belki hepsini değil ama en azından temel kaynak olabilecekleri mutlaka okuyun. bunun torpille falan alakası yok. netice itibariyle onlar da size kendi en iyi bildikleri konulardan mutlaka bir iki soru soracaklardır.
sınavdan önce jürinizdeki hocalardan biriyle veya birkaçıyla (örneğin danışmanınızla veya altında çalıştığınız hocanızla) ara ara konuşun. size yol göstereceklerdir. neleri okumanız gerekeceğini, nelere gerek olmadığını, çalışırken veya sınavda nelere dikkat etmeniz gerektiğini söyleyeceklerdir. fakat hocanızın "şuna dikkat et" veya "sana şundan sorabilirim" şeklinde örnek verdiği konuların hepsinden soru soracağının garantisi yok. hatta son 3-4 gününüzü bu konuları ezberlemeye yatırıp, sonra sınavda tam ters köşeden gelen sorularla kontrpiyede kalabilirsiniz. kendimden biliyorum :)
yine aynı şekilde hocalarınızdan biriyle (daha ziyade doçentlerle) sınav öncesi pratik yapabilirsiniz. pek çok hoca memnuniyetle yardımcı olacaktır.
sınavda düzgün giyinin. kıyafet kodu yok ama ciddiyete önem verilecektir.
yanınızda mutlaka bir veya iki arkadaşınızı götürün (online olmadığı varsayımında). bunlar bir sonraki dönem yeterliliğe girecek olup sınavı izlemek isteyen arkadaşlarınız olabilir. hem sizi sakinleştirecek, hem de sınav esnasında çay kahve kuru pasta servisini yapacaklardır.
bunu söylerken aklıma geldi, kuru pasta alın. yazılısı ve sözlüsüyle saatler süren bir sınav, hocalarınız acıkacaklardır. şekerleri düşmesin :)
yine aklıma geldi, sınava girmeden önce başka bir kişinin yeterliliğini izleyin. fikir elde edersiniz.
öss gibi "sınav sabahı çalışılmaz" veya "sınavdan iki gün önce çalışmayı bırakayım" demeyin. tabii siz bilirsiniz ama, sınav sabahı bile çalışılır yeri geldiğinde. çok affedersiniz, ilk kez sınav sabahı sıçarken okuduğum konudan yazılıda soru geldi ve sıçarken o konuyu okumasaydım yüzde yüz kalacaktım.
son olarak, eğer kendinizi sınava girmeye hazır hissetmiyorsanız, hocalarınızla konuşup iptal edebilir, erteleyebilirsiniz. bunun ayıp bir tarafı yok. kendinizi, ne yapabilecek durumda olduğunuzu bilmek de önemlidir. sınava girip patlarsanız, bir sonraki denemenizde hocalarınızın hafızasında bu olacaktır. hiç girmezseniz, "talihsizlik oldu, hasta oldu" diyip unutacaklardır.