KÜLTÜR 18 Şubat 2022
16b OKUNMA     449 PAYLAŞIM

Doğum Günlerini Kutlama Olayı Ne Zaman ve Nasıl Başladı?

İnsanlık olarak ne zamandan beri doğum günlerimizi kutluyoruz? Pasta ve mum bu olaya nasıl dahil oldu? İşte doğum günü kutlamalarının tarihi.


doğum günlerini kutlama olayı nasıl başladı?

doğum günü kutlamaları takdir edersiniz ki takvimler oluşturulana kadar başlayamadı. belki günü gününe kutlama yapamıyorlardı ama iyi ki doğmuşum ya dedikleri günler de olmuştur herhalde.

eski dönemdeki insanlar güneş, ay, mevsim geçişleri gibi sürekli gördükleri doğa olaylarını, yaşamış oldukları olayları hatırlamak için kullanmaya başladılar.  örneğin; önemli bir olayın tam tarihini hatırlayamadığımızda “geçen yaz buraya gelmiştik” gibi cümleler kurarız. zaman belirtmek için kullanmış olduğumuz o "yaz mevsimi" tabiri, o anıyı yaşadığımız zamanı bizlere hatırlatmış olur. eski dönemde yaşayan insanlar da tıpkı bu şekilde gözlemlerle yol alarak önemli gördükleri olayları not etmeye başladılar.

peki bu doğum günü geleneği nerede başladı?

bugünkü anlamından çok çok uzak bir anlamda da olsa doğum günü geleneği mısırlılarla başladı. mısır firavunları, taç giydirildiğinde tanrıya dönüştüğünü düşünmekteydi. bu sebeple de taç giyme töreni mısırlılar için oldukça önemli tutulmakta ve tören zamanının notları alınmaktaydı.

bu gelenek günümüze nasıl doğum günü olarak geldi o halde?

mısırlılar için taç giyme törenleri, tanrının fiziksel olarak doğduğu gün anlamını taşımaktaydı. bu sebeple de insanın tanrı olduğu günü doğum günü kabul etmekteydiler. ve geleneği bu inanç doğrultusunda günümüze kadar getirmeyi başardılar. tabii zamanla anlam kayması yaşayarak…

doğum gününe pasta ve mum üfleme adeti nasıl dahil oldu?

mısırlılar kadar yunanların da tanrı ve tanrıçalarla ünlü olduğunu hepimiz biliyoruz. yunanlar, ay tanrıçası artemis’e fedakarlıklarını göstermek için ay şeklinde kekler hazırlamış ve süsleme olarak da mumları kullanmışlardı. mumların bir diğer anlamında da dua sembolleri yer almaktaydı. üflenmeden önce tutulan her dileğin tanrılara iletildiğine inanılmaktaydı.

böylelikle de mısırlıların ortaya çıkartmış olduğu doğum günü geleneğine, aman eksik kalmayalım diyerek yunanlar da pastada pay yerine pastanın kendisini ve mumları eklemişlerdi.

doğum günü ''sıradan'' insanlar tarafından kutlanmaya nasıl başladı? 

mısırlılar ve yunanlardan sonra eski romalılar da geleneğe ayak uydurdu. fakat bu sefer nihayet normal vatandaşlarca kutlanmalar yapılmaktaydı. vatandaşlar artık eşiyle, dostuyla, ailesiyle doğum günü kutlayabilmekteydi. fakat erkek egemenliğin yaygın olduğu o dönemlerde kadınların doğum günleri kutlanmamaktaydı. 50 yaş ve üzeri romalı erkeklere doğum günlerinde, yiyecek ihtiyaçları yanında ballı kekler hediye olarak verilmekteydi. bugünün karamelli pastası gibi de düşünülebilir…

ballı kekler alman fırıncıların dikkatini çekmiş olacak ki “kek basit kalıyor, daha gösterişli, daha süslü bir şeyler yapılmalı” diye düşünerek günümüzde de yemekte olduğumuz kremalı pastaları icat etmişlerdi. yapılan pastalar, dönemin çocuklarının doğum günlerinde servis edilmekteydi. pastanın yanında her çocuğa ekstra bir mum veriliyor, ömrüne umut dolu bir yıl katmasına inanılıyordu.

doğum günü olan herkesin mutlu - umut dolu bir ömrü olsun...

kaynaklar: 1, 2, 3