Devlet Memurları Kripto Para Alıp Satabilir mi?
devlet memurlarının kripto para alıp satması, hukuki açıdan herhangi bir sorun teşkil etmeyen ve mal beyanı gerektirmeyen bir durum.
kripto paralarla ilgili memurlar hakkında üç boyut yer alır:
1. ceza hukuku
ceza hukuku yönünden bir fiilin suç sayılabilmesi için bu fiilin kanunda açık bir biçimde tanımlanması ve suç teşkil ettiğinin belirtilmesi gerekir.
türk ceza kanunu’nda açık bir biçimde suç şeklinde tanımlanan fiiller arasında kripto para ticaretine yönelik herhangi bir ifade yer almadığından gerek memurlar ve gerekse diğer vatandaşlar açısından bitcoin ticareti gerçekleştirmek suç değildir.
2. mal beyanı
normalde bir memurun veya ailesinin geliri maaşının 5 katına ulaşırsa bu memur 1 ay içerisinde mal beyanında bulunmak zorundadır. eğer mal bildiriminde bulunmazsa kademe ilerlemesi cezası alır. zaten bir sonraki ceza direkt ihraç.
ancak; mal bildirimine ilişkin mevzuatta hangi değer artışlarının beyan edilmesi gerektiği açıkça ifade edilmiştir. kamu görevlilerinin mal bildiriminde bulunmasının hukuki dayanağı olan 3628 sayılı kanunun "bildirimlerin konusu" başlıklı 5. maddesi aşağıdaki şekildedir.
"bildirimlerin konusu:
madde 5- bu kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece devlet memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil eder."
...
yukarıdaki hüküm gereği, devlet memurları aylık net ödemelerinin 5 katından fazla olan paraları ve bu paranın kaynağını bildirmek zorundadır. ancak mevzuatımızda kripto paralarla ilgili bir düzenleme henüz yapılmadığından kripto paralar "para" vasfında değildir.
hak kavramı hukuk sisteminin koruduğu menfaati ifade eder. hukuk sistemimizde tanımlanmayan kripto paralar "hak" değildir.
kripto paralardan gelir elde edilmesi mümkündür. kripto para üreten ya da resmi para birimlerinden birini kullanarak satın alan bir kişi daha sonra aldığı kripto paranın resmi para birimleri karşısında değer kazanmasından sonra bu kez elindeki kripto parayı kullanarak resmi para birimi alırsa ortada bir değer artışı meydana gelecektir. bu değer artışı sonucu oluşan paranın kaynağını açıklama noktasında kamu görevlileri bir sorun yaşayabilir. bu nedenle zorunluluk olmasa da mal beyanında bulunmak memur açısından faydalı olabilir.
sonuç olarak, kripto paralarla ilgili mevzuatımızda henüz doğrudan bir düzenleme yapılmadığından, kamu görevlileri mal bildiriminde sahip oldukları kripto paralara yer vermek zorunda değildir. ancak mal bildiriminde kripto paraların bildirilmesine bir engel de yoktur. en azından kripto paraların üretilmesi, satın alınması ve resmi para birimlerine çevrilmesi sırasındaki gerek dijital ve gerekse de mümkün olan fiziki kayıtların muhafaza edilmesi kamu görevlilerinin lehine olacaktır.
3. ticaret yasağı
memurların normalde ticaret yapması yasaktır. memurun ticaret yaptığı tespit edilirse kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilir.
ancak; memurların tabi tutuldukları ticaret yasağı bakımından kripto para ticaretine yönelik hukukta açık bir düzenleme bulunmaması sebebiyle kripto para alıp satma işlemi tıpkı döviz veya altın alıp satmak gibi düşünüldüğünden kripto para ticaretinin ticaret yasağı ya da yasaklı kazanç getiren hareket kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.