depremlerin ardından yalan yanlış doğru eksik, birçok şey paylaşılıyor sosyal medyada. deprem öncesi hazırlığı konusunda biraz düzeltme ve ekleme yapalım:

bakın arkadaşlar, toplanma alanı, deprem çadırı falan zurnanın son deliği. ne olacaksa, neredeyse tamamı depremin 15. saniyesine kadar olacak.

en birinci deprem önlemi sağlam evdir. yıkılmış enkazın altındaki ölü bedeninizin çadıra ihtiyacı olmayacak. eviniz sağlam olsun, camlarına mutlaka film çektirin, mobilyalarınızı ve rafları, hatta raflardaki eşyaları sabitleyin. deprem sırasında kiriş, kolon, masa altına girmeyin. sağlam, yerinden çok oynamayacak ve devrilmeyecek kanepe, masa gibi mobilyaların yanında, cenin pozisyonunda yere yatın, elleriniz ve kollarınızla başınızı kapatın, tam tabiri ile hedef küçültün. başınıza düşme ihtimali olan eşyalardan (avize, dolap vs) uzak durun. mermer, fayans vs döşenmiş apartman boşluklarına çıkmayın, çıkacaksanız da kendinizi bir şekilde koruyun. 99’da enkaz altında kalanlar hariç en çok ölüm yıkılmayan binaların apartman boşluklarında yaşandı.

deprem çantasına lazımlık, yemek, çay makinesi koyduran yazılar var hepsini boş verin. deprem çantanız kolayca taşıyabileceğiniz büyüklükte olmalı. kampa gitmiyorsunuz, hayatta kalmaya çalışıyorsunuz.

deprem çantanıza kimlik fotokopileri, para, radyo, küçük bir el feneri alın. kullandığınız düzenli ilaçlar varsa onları alın. acil durumlar için ilk yardım seti ve isviçre çakısı koyun. küçük bir not defteri ve birkaç kurşun kalem alın. yemeği falan boş verin. 2 gün aç kalıp ölmezsiniz. vücudunuz deli gibi adrenalin salgılayacağı için susayacaksınız, dayanırım derseniz su da koymayın. koyacaksanız da bazı gerzeklerin yazdığı gibi plastik pet şişe ile değil çelik matara ile koyun, çantanın üzerine sivri bir şey devrilirse suyu delip çantadakileri kullanılmaz hale getirmesin. dediğim gibi, gereksiz ağırlık yapmayın. mümkünse bu çantadan 2 tane yapıp birini evinizin çıkış kapısının yakınına diğerini örneğin aracınıza koyun. aracınıza koyduğunuz ikinci çantaya ekstra bir şeyler daha koyabilirsiniz ama ağır olmasın, depremden sonra büyük ihtimalle saatlerce yürümeniz gerekecek.

deprem sonrası akut süre 1-2 gün. gsm şebekeleri ve yolların halini gördünüz. istanbul için bu süre daha da uzar büyük ihtimalle. en önemli konulardan biri iletişim ve ulaşım; yedek güç kaynağı, şarj kablosu, pil alıp düzenli kontrol edin. imkanınız varsa ev ve iş yerinizde bisiklet olsun. aile fertleriniz ile mutlaka deprem eylem planı yapın. farklı yerlerden geldiğinizde buluşmak için güvenli ve güvenilir yerler belirleyin. kötü senaryolar için bunu mesela ilk 3 saat, ilk 6 saat, ilk gün, ikinci gün gibi alternatif senaryolara göre yapın.

tekrar tekrar söylüyorum: 30-40 kiloluk deprem çantası yapmayın. çantanız kapıp koşabileceğiniz ve ardından uzun uzun yürüyeceğiniz büyüklük ve ağırlıkta olmalı. küçük çocuğunuz varsa yedek elbise yerine alüminyum termal battaniye ve hafif+termal uyku tulumu alın. maması, ilacı varsa onları da alın. tekrar söylüyorum, birinci önceliğimiz hayatta kalmak ve sakin ve güvenli bir şekilde güvenli bir açık alana gitmek, çocuğunuz en fazla hasta olur.

yeni yapılan binalar gazbeton, betopan, alçıpan gibi hafif malzemelerden yapılıyor. evinizde sabitleyeceğiniz eşyaları bu duvarlara vida+dübel ile tutturmanız depremde işe yaramayabilir. kimyasal dübel ya da bu malzemelere özel sabitleme aparatları kullanın. oda yerleşiminizi yatakların çevresinde dolap olmayacak şekilde düzenleyin. ilk 10 dakika hem elektrikler kesik olacağından hem de her tarafı inanılmaz bir toz kaplayacağından önünüzü göremeyeceksiniz. eviniz sağlam kalsa bile yere düşen cam ve aynalar yüzünden koridorlarınız cam ve ayna kırıkları olacak. yatak ucunuza ayakkabı ya da terlik koyun. şaka değil bak bu; askılı gecelik ile ya da çıplak yatmayın, koşarak sokağa çıkabilirsiniz. tedbirli olun.

her koşulda sakin kalın. depremin en şiddetli olduğu anda içgüdü ile koşmaya, hareket etmeye çalışacaksınız ama başaramazsınız. salıncakta sallanan koşu bandında koşmaya çalışmaktan farkı olmayacak. yeriniz sağlamsa ve güvenliyse cenin pozisyonunda sabit kalın.

son olarak, 2019'daki istanbul depreminde, trafikte insanlar deli gibi araba kullanıyordu. bunun kimseye yararı yok.

sakin kalın.