Denizin En Derinlerinde Yaşayan Canlılar Geceleri Ne Yapıyor?
derin sulardaki canlılar geceleri ne yapıyorlar? uyuyorlar mı? yoksa, avlanmaya devam mı ediyorlar? diye düşünenler oluyordur mutlaka. bilim insanları araştırmış.
her akşam, alacakaranlık yerini karanlığa bıraktıktan sonra, küçük zooplanktonlardan devasa köpekbalıklarına kadar deniz canlıları sürüleri, geceyi yüzeye yakın geçirmek için derinlerden yükselir. şafaktan önce geri çekilmeye kadar, yukarı sularda eğlenirler, beslenirler ve çiftleşirler.
"diel dikey göç (diel vertical migration)" olarak bilinen bu kitle hareketi, genellikle dünya üzerindeki en büyük eşzamanlı göç olarak müjdeleniyor. gezegen kendi ekseni etrafında dönerken ve okyanus parçaları güneş ışığına yaklaştıkça ya da ondan uzaklaştıkça, bu dünya çevresinde sürekli bir akış halinde oluyor.
bu göç, ilk olarak 1800'lerin başında, doğa bilimci georges cuvier, daphnia -su pireleri- denilen planktonların sığ bir tatlı su gölünde günlük bir döngüde kaybolduğunu ve yeniden ortaya çıktığını kaydettiğinde belgelendi. ardından, ikinci dünya savaşı sırasında, “derin saçılma tabakası” keşfedildi.
derin saçılma tabakası
okyanuslarda, donanma sonarının sinyallerini beklenmedik bir şekilde saptıran ve her gece hayalet bir deniz dibi gibi gizemli bir şekilde kaybolan bir bölgeydi.
scripps oşinografi enstitüsü bilim adamı martin johnson bir açıklama önerdi: derin saçılan tabaka, yüzeye göç eden deniz hayvanları olabilir. 1945 yılının haziran ayında, california, point loma açıklarında bir gecede sularda bir gezi yapma fikrini test etti. 14 çekimlik bir seride yakaladığı zooplankton, denizanası ve çeşitli kabuklular, hareketli katmanın gerçekten de akşam göçü yapan canlılardan oluştuğunu ortaya koydu...
1945 yılının haziran ayında, california, point loma açıklarında, bir gece bu sularda bir gezi yapma fikrini test etti. 14 çekimlik bir seride yakaladığı zooplankton, denizanası ve çeşitli kabuklular, hareketli katmanın gerçekten de akşam göçü yapan canlılardan oluştuğunu ortaya koydu.
o zamandan beri, bilim adamları, baktıkları hemen hemen her su kütlesinde bu düzenli gidip gelmeyi gördüler. norveç arctic üniversitesi'nde deniz bilimcisi olan kanchana bandara;
deniz, tatlı su veya acı kıyılar olsun, bu göç için “yaşam alanları arasında evrenseldir” diyor ve ekliyor: "tropik bölgelerden kutuplara kadar tüm coğrafi bölgelerde evrenseldir ve küçük zooplankton veya fitoplanktonlardan büyük balinalara ve köpekbalıklarına kadar taksonomik gruplarda da evrenseldir."
araştırmalar, ışıktaki değişikliklerin akşam yürüyüşünü tetiklediğini öne sürüyor, bu nedenle dünya'nın kutupları etrafındaki sularda -güneş ışığının sabit olduğu veya tamamen olmadığı ayların olduğu yerlerde- hayvanların ne zaman göç edeceklerini bildiği de belirsizdir. araştırmacılar, çeşitli yaratıkların yolculuklarını ne zaman yaptığını ve bazılarının neden hiç seyahat etme-meyi seçtiğini belirlemenin yanı sıra bunu da anlamaya çalışıyorlar. bilim adamları, bu nüansları anlamanın önemli olduğunu söylüyorlar, çünkü diel dikey göçü, yüzey sularında kemirilen karbonu derinlere taşıyan dev bir taşıyıcı bant olarak hizmet ediyor. aksi takdirde sadece okyanus yüzeyinde oyalanabilir veya atmosfere geri dönebilir. bu pahalı bir alışkanlık. çünkü tahminler, bir yıldan fazla bir süre boyunca, tek başına zooplankton tarafından işe gidip gelirken harcanan toplu enerjinin, amerika birleşik devletleri'ndeki yaklaşık bir yıllık enerji tüketimine eşit olduğunu gösteriyor.
bandara, “bu, hayal bile edilemeyecek bir enerji miktarı” diyor. bilim adamları arasında, daphnia gibi zooplanktonlar da dahil olmak üzere birçok canlı için göçün yenmekten kaçınmalarına yardımcı olduğu konusunda bir fikir birliği var. daha derin ve karanlık sular, gün boyunca yırtıcıların gözlerinden kaçınmak için bir sığınak sağlar. yiyeceklerin daha bol olduğu yüzeye yapılan ziyaretler, en güvenli şekilde gece örtüsü altında yapılır.
florida international üniversitesi'nden bir deniz biyoloğu olan heather bracken-grissom, bilim adamlarının ayrıca değişen ışık yoğunluğunun göçmenler için birincil çevresel işaret olduğu konusunda hemfikir olduklarını söylüyor. ışık solmaya başladığında bu, yüzeye çıkışı tetikleyebilir diyorlar.
ama hikayenin tamamı bu kadar değil
bilim adamları, ışığı takip eden model altında, gün ışığının olmadığı ayların olduğu kuzey kutbu kışlarında günlük göçlerin duracağını uzun zamandır varsaymışlardı. ancak 2008'de araştırmacılar, zooplanktonun gerçekten de uzun kutup gecesi boyunca kuzey kutbu sularında svalbard açıklarında bir akşam göçüne katıldığını bildirdi. daha yeni nesil araştırmalar, bu kalıbın yaygın olduğunu ve ay ışığı tarafından yönlendirilebileceğini ortaya koydu. 2016'da rapor veren, norveç ve büyük britanya'dan bir bilim insanı ekibi, güneşin her zaman ufkun altında olduğu kış gündönümünden önceki ve sonraki aylarda kuzey kutbu çevresindeki suları araştırdı. ekip, hidroakustik örnekleme tekniklerini kullanarak, küçük deniz canlılarının göçlerini değiştirdiğini ve onları - güneşten ziyade- ayın ışığıyla senkronize ettiğini keşfetti.
ve günlük döngüye ek olarak, aylık bir sinyal vardı: hayvanlar, dolunayın parlak ışığı sırasında düzenli olarak daha derin sulara doğru hareket ediyorlardı.
bilim adamları ayrıca zooplanktonun ışıktaki değişikliklere karşı üstün hassasiyeti hakkında daha fazla şey öğreniyorlardı. kuzey pasifik okyanusunda çalışan bir ekip, kopepodlar, ostrakodlar, salps ve kril dahil olmak üzere yaratıkların günlük hareketlerini tespit etmek için sonar benzeri akustik örnekleme kullandı.
batı antarktika kıyılarındaki sularda birkaç yıl boyunca araştırmacılar, belirli derinliklerde örnekler toplayan özel ağlar kullandılar. içeriği inceleyen ekip, yaratıkların sürekli yaz ışığı boyunca göçlerini sürdürdüklerini, ancak bazıları için günler daha uzunken işe gidiş gelişlerin daha kısa olduğunu buldu.
üniversitede plankton ekolojisti araştıran patricia thibodeau'ya göre, küçük deniz hayvanlarının karanlık olmadan bile günlük döngülerini korumaları, başka bir sinyalin ya bağımsız olarak ya da ışıkla kombinasyon halinde göçlerini tetiklediğini gösteriyor ve bunun rhode ısland'da bir iç sirkadiyen saat olduğunu söylüyor.
Sirkadiyen saat: Bitkilerin, hayvanların, mantarların ve siyanobakterilerin 24 saatlik zaman içerisindeki biyokimyasal ve psikolojik davranışlarının bütünü. Kısaca biyolojik saat.
genetik çalışmalar, laboratuvar ve saha deneyleri yoluyla bilim adamları, yakın zamanda böyle bir saatin, kopepod calanus finmarchicus ve antarktika kril euphausia süperba dahil olmak üzere bazı göçmenlerin günlük döngülerine rehberlik ettiğini belirlediler.