BİLİM 1 Şubat 2019
22,6b OKUNMA     776 PAYLAŞIM

Deniz Kıyılarında Görsel Şölen Yaşatan Biyoluminesans Nedir, Nasıl Oluşur?

Yakamoz olarak da nitelendirilen Biyoluminesans, bazı deniz canlılarında görülen kimyasal bir reaksiyon. Bu reaksiyon sonucunda geceleri çok acayip görüntüler görmek mümkün oluyor. Peki bu reaksiyon nasıl oluşuyor, nedir bu Biyoluminesans'ın olayı?
iStock

soğuk ışıma dediğimiz bu reaksiyon şu şekilde gerçekleşiyor:

bir renk pigmenti olan luciferin bir enzim olan luciferaz ile atp eşliğinde birleşerek luciferil adenozin monofosfatı üretir. bu birleşik oksijenle buluştuğunda ışık açığa çıkarır. açığa çıkan ışık enerjisi başlangıçtaki atp'den karşılanmış olur.

denizin derinlikleri karanlık olduğu için biyoluminesans, özellikle derin deniz canlılarına evrimsel bir avantaj sağlıyor.

elbette canlılarda ışık üretimi, biyokimyasal reaksiyonlarla oluyor. luciferin pigmentinin (ismi de karizma), luciferase katalizatörüyle oksijen ile reaksiyona girmesi sonucunda oxyluciferin üretiliyor ve oxyluciferin kararsız bir bileşik. temel haline dönmesi foton emisyonu ile sonuçlanıyor. 


tabii luciferin ve luciferase genel isimler, yani luciferin diye tek bir kimyasal bileşik yok. oksidasyonu ışık emisyonu ile sonuçlanan organik bileşiklere verilmiş genel bir isim bu.


her ne kadar gözle görülemese de, insanların da bir tür biyolüminesans mekanizmaları var. bu ilk defa 2009 yılında tohoku institute of technology'de keşfedildi.

ccd kamerası ile, insan gözünün algılayabileceğinden yaklaşık 1000 kat zayıf olan ışınların insan vücudundan yayıldığı ortaya çıktı. araştırmaya göre, insan vücudu ışınları ritmik olarak yayıyor ve ışınların yoğunluğu zirveye öğleden sonraları ulaşır iken, geceleri en düşük oluyor. ışınlar en yoğun alın bölgesinde, yanaklarda ve boyunda görülüyor. ayrıca termal görüntülemedeki en parlak yerler ile, biyoluminesansın en parlak görüldüğü yerler arasında bir benzerlik yok.

insanlardaki biyoluminesans için ccd görüntüleri bu şekilde:


Canlıların Bedenlerinden Yayıldığı Düşünülen Işınların Oluşturduğu Alan: Aura