EDEBİYAT 17 Ağustos 2020
29,5b OKUNMA     604 PAYLAŞIM

Çizgi Dizisiyle Sevdiğimiz Heidi'nin Ortaya Çıkışından Bugüne Hikayesi

Heidi'nin çizgi dizisini biliyoruz ancak daha öncesi? İşte roman karakterinin öyküsünün kısa bir özeti.

heidi her ne kadar modern zamanların televizyon kanallarında yayımlanan bir çizgi film olarak akıllarda kalsa da, xix. yüzyıl çocuk edebiyatının en önemli eserlerinden biridir. isviçreli yazar johanna spyri tarafından kaleme alınmış ve 1881 yılında iki bölüm halinde baskıya verilmiştir: 'heidis lehr- und wanderjahre' ve 'heidi kann brauchen, was es gelernt hat'.


küçük yaşta yetim kalan heidi teyzesi dete ve büyükannesi tarafından isviçre'nin maienfeld şehrinde büyütülmüştür. heidi 5 yaşına geldiğinde büyükannesi ölür ve teyzesi dete almanya'nın frankfurt şehrinde varlıklı bir ailenin yanında hizmetçi olarak iş bulur. bunun üzerine dete trenle isviçre'deki dörfli'ye gelerek heidi'yi büyükbabasının yanına bırakır.

heidi burada, büyükbabasından ve arkadaşı peter'den dağlarda yaşamayı, keçilere çobanlık yapmayı öğrenir, kırsal yaşamın kurallarını ve esaslarını kavrar. başlarda şehirli bir kız çocuğu olduğu için heidi'nin kendisine ayakbağı olacağını düşünen büyükbabası, zamanla heidi'ye alışır. üç yıl sonra teyzesi dete frankfurt'tan trenle geri gelir ve heidi'yi hizmetçilik yaptığı eve götürür. heidi burada kendisine yeni bir arkadaş edinir: ev sahibinin kızı clara. burada ayrıca okuma yazmayı ve görgü kurallarını öğrenir. ancak evin dadısı çok sert ve disiplinli olduğundan sorunlar yaşamaktadır. böylece heidi hem kırsal, hem de kentsel yaşamın farklılıklarını, güzelliklerini ve zorluklarını deneyimlemiş olur.

kitabın kapağı


kitaptan bir illüstrasyon


heidi yayımlandığı dönemde, kısa süre içerisinde isviçre'de en çok satan kitaplar arasına girer. doğal yaşamı özendiren bir kitap olmasına rağmen, muhafazakar yönü ağır bastığından ilerici çevrelerden eleştiri alır. bununla birlikte pek çok dile çevrilir; 1882 yılında ingilizce, 1906 yılında ise japonca çevirisi yayımlanır.

1937 yılında hollywood kitabı beyaz perdeye taşır. filmin başrolünde shirley temple vardı. daha sonra 1952, 1955 ve 1956 yıllarında isviçre, almanya ve avusturya'da çeşitli yönetmenler tarafından yeniden beyaz perdeye aktarıldı.


1974 yılında japonlar, 80'li ve 90'lı yıllarda çocuk olanların sıkça izlediği animasyon serisini yayımladılar. alpler'in kızı heidi adıyla gösterime giren serinin yönetmenliğini isaho takahata gerçekleştirdi. çizgi film o kadar beğenildi ki, şöhreti kitabın önüne geçti ve bu defa japonca heidi, ingilizceye, almancaya, fransızcaya ve türkçeye çevrildi.

28 şubat 1979 tarihinde isviçreli astronom paul wild, yeni keşfettiği asteroide 2521 heidi ismini koydu.

heidi, çizgi film olarak türkiye'de de büyük ilgi gördü. öyle ki, türk izleyiciler ünlü sinema sanatçısı murat soydan ile heidi'nin dedesi alpöhi'nin arasındaki benzerliği hemen fark ettiler.


2010 yılında peter buettner adlı bir araştırmacı, kitabın hermann adam von kamp adlı bir yazar tarafından 1830 yılında kaleme alından "adelaide: alp'lerin kızı" adlı bir kitaptan araklama olduğunu keşfetti. bu durum ise heidi için çekilen tüm o filmlere, tüm o yapılan benzetmelere, astronomi keşiflerine vb. pek çok şeye gölge düşürmüş oldu.