ülkemiz, küçük ülkelerin küçük sorunlarına o kadar odaklanmış ki, dünyada yaşanan büyük gerilimle ilgili hiçbir yerde doğru düzgün bilgi yok. şu anda japonya’dayım ve ortam gerçekten aşırı gergin. borsa çakıldı, çinli turistler aniden rezervasyonlarını iptal etti ve çin ile gerilim hızla tırmanıyor.

özetleyeyim

üç gün önce japonya’nın yeni başbakanı, tayvan’a yönelik olası bir çin müdahalesinin japonya açısından askerî bir savaş sebebi (“casus belli”) sayılacağını açıkladı. bu, japonya’nın son 80 yıldır kullanmadığı kadar sert bir dil. çin, tayvan’ı kendi öz vatan toprağı olarak görüyor. açıklamanın ardından çin, japonya’ya nota verdi ve tüm çinli turistlere japonya seyahatlerini iptal etmeleri için baskı yaptı; oluşacak zararların devlet tarafından karşılanacağını duyurdu.

japon başbakanı ise geri adım atmadı. sözlerinin arkasında durarak, tayvan’a yapılacak bir müdahale durumunda japon öz savunma kuvvetleri’nin savaş pozisyonuna geçeceğini ve bunun açık bir savaş sebebi olacağını söyledi. “herkes ayağını denk alsın” şeklinde çok net bir mesaj verdi. çin de söylemini giderek sertleştiriyor.

olayın arka planı ise şöyle

ikinci dünya savaşı bitene kadar tayvan, japon toprağıydı. japonya; milliyetçi çinliler yenilse de tayvan'i elinde tuttu. ardından komünist çin güçleri, yıpranmış milliyetçi çin ordusunu yenince milliyetçiler bu kez tayvan'a sığınma başvurusunda bulundu ve japonya kabul etti. yani tayvan’ın bugünkü durumu bir işgal sonucu değil, bir sığınma sonucu. çin ise tayvan’ı hâlâ kendi anakarasının bir parçası olarak görüyor. japonya ise ilk kez, tayvan üzerindeki tarihî haklarını bu kadar sert bir dille hatırlatmış oldu.

bu arada tayvanlılar son bir yıldır ülkeyi terk ediyor; savaşın yaklaştığı düşünülüyor. daha ilginç olanı ise tayvan’ın, abd’nin teslim etmesi gereken f-16 block 70’leri hâlâ alamadığı için uluslararası tahkime gitmeye hazırlanması.

link